De gevolgen van de Enron-affaire zijn ook voelbaar in de it-markt. De malafide boekhoudpraktijken van de Amerikaanse energie-handelaar Enron leiden nu tot hernieuwde aandacht voor de financiële rapportage van bedrijven. Waar de Nederlandse softwareleverancier Baan enkele jaren terug al voorging, struikelen nu meer ondernemingen.
Zo staat IBM sinds eind vorige week in de schijnwerpers vanwege de verkoop van diens divisie voor optische ontvangers aan JDS Uniphase. De opbrengst van 300 miljoen dollar zou niet naar behoren zijn bijgeboekt, maar zou zijn gebruikt om de operationele kosten te verlagen en zo de financiële resultaten minder te laten schommelen.
Volgens IBM-woordvoerders is de JDS-transactie wel degelijk correct opgenomen in de boeken én goedgekeurd door de auditors van het bedrijf. Analist Steven Milunovich van zakenbank Merrill Lynch meent dat IBM correct heeft gehandeld door het afstoten als een verlichting van de operationele kosten op te voeren. De verkoop betrof namelijk vooral intellectueel eigendom en niet fysieke bezittingen. "Deze transactie lijkt niet abnormaal te zijn."
Desondanks heeft de beurskoers van IBM een duikvlucht van 4,6 procent (5 dollar) gemaakt. Aandeelhouders zijn duidelijk schrikachtig voor zelfs maar de mogelijkheid van boekhoudwanpraktijken. De Amerikaanse autoriteiten besteden nu ook meer aandacht aan de manier waarop bedrijven hun financiële handel en wandel rapporteren.
SEC versus Microsoft
Zo voert de Amerikaanse beurswaakhond SEC (Securities and Exchange Commission) nu een onderzoek uit naar mogelijke ‘massage van de cijfers’ door softwareleverancier Microsoft. Het betreft hier een verdenking van het uitsmeren van winsten over magere jaren.
Deze kwestie heeft zijn oorsprong in 1995, toen de nieuwe Microsoft-hoofdauditor Charles Pancerzewski de beschuldiging uitte dat het bedrijf winsten gebruikte als reserves voor kwartalen waarin de resultaten relatief tegenvielen. In 1997 deed hij (inmiddels auditor-af) aangifte onder de zogeheten Whistleblower-wet. Deze aanklacht is in november 1998 stilletjes geschikt.
In juli 1999 maakte financieel directeur Greg Mafei van Microsoft echter bekend dat de SEC al zes maanden een onderzoek uitvoert naar de boekhouding van de softwareproducent. Dat onderzoek loopt nog steeds, maar krijgt nu meer nadruk.
Preventief
Ondertussen nemen andere it-bedrijven preventieve maatregelen. Zo laat president James Crowe van telecombedrijf Level 3 spontaan weten dat de eigen boekhouding op orde is. De telecomsector, die onder flinke druk staat, voert namelijk ook wel eens uitbreiding van geplande netwerkcapaciteit op in de boeken. Dit kan nu ook kritische aandacht trekken.
Verder kondigt Apple aan zijn auditorbeleid te wijzigen. De Macintosh-producent neemt van zijn accountants geen niet-financiële adviezen aan, zoals consultancy. "Het audit-comité van onze raad van bestuur is altijd waakzaam geweest op dit punt. Het lijkt ons echter verstandig om nu een stap verder te gaan en dit ook duidelijk te maken aan onze aandeelhouders", aldus president Steve Jobs.