OMG’er Fred Waskiewicz propageert voor softwareontwikkeling het gebruik van modellen. Hij oogst daar redelijk succes mee. Het Telematica Instituut gaat een stap verder: het wil relaties tussen bedrijfsmatige processen, informatiestromen en softwareontwikkeling binnen een organisatie in een model vangen.
|
"Automatiseerders worden geacht bedrijfsproblemen op te lossen. Dat is erg lastig als de infrastructuur steeds wijzigt. We maken nu de opkomst van webdiensten mee, waarvan men zegt dat ze het nieuwste geneesmiddel tegen ernstige kwalen zijn", vat Waskiewicz zijn cynische kijk op de webservices-hype samen.
"Transacties, authenticatie en beveiliging zijn nog steeds de achilleshiel van webdiensten, maar uiteindelijk zal dat wel worden opgelost. En dan moet je toch een softwaremodel hebben dat zonder problemen dergelijke aanpassingen kan doorvoeren. Dat kan alleen als je op abstract niveau doelstellingen en relaties vastlegt en visualiseert. Nu ligt dat meestal vast in vuistdikke boeken met geschreven tekst. Daar begint niemand aan. Een model helpt bij de documentatie van softwareontwikkelprocessen en laat programmeurs het grote plaatje zien, zodat ze zich niet blindstaren op hun eigen borduurwerkje."
Aandrang van leden
OMG heeft als standaardenorganisatie naam gemaakt met corba (common object request brokerage architecture). Microsoft zette daar later zijn (distributed) common object model tegenover zette. Vervolgens heeft OMG zich sterk gemaakt voor uml (unified modeling language), waarbij men reikhalzend uitkijkt naar versie 2.0 (zie Computable 31 januari 2003). Xmi (de xml metadata interchange) is eveneens een wapenfeit van de organisatie. Nu propageert de organisatie mda.
"Op aandrang van onze leden", legt Waskiewicz uit. "Zij ervaren dat bij elke wijziging in de infrastructuur, de bedrijfsprocessen of de organisatie programmeurs moeten gaan sleutelen aan gui’s (graphical user interface). Ze moeten weer code schrijven bij applicaties die zich eigenlijk via gereedschappen bij veranderingen automatisch moeten aanpassen. Als ik mijn ontwerp kan vastleggen, onafhankelijk van die chaos daaronder is het mogelijk het juiste platform met de juiste gereedschappen te kiezen. Daar heb je modellen voor nodig."
Het klinkt zo logisch dat je je afvraagt waarom zo’n aanpak pas de laatste tijd populair is. "Bedrijven voelen de pijn extra hard in deze periode van economische teruggang. Wij hebben bijvoorbeeld onlangs Visa International als lid ingeschreven, juist vanwege onze bemoeienis met mda."
Stappen verder
Het Telematica Instituut uit Enschede is ingenomen met de groeiende interesse voor mda, maar vindt deze aanpak slechts een eerste stap op weg naar een model voor alle aspecten van een onderneming. "Wij willen een aanvulling daarop maken; we willen bestaande tools dus niet vervangen, maar uitbreiden", licht René van Duuren toe. Hij is met een stand aanwezig op de OMG-dag.
De nadruk van mda ligt volgens het instituut te veel op software. Bedrijfskundigen gebruiken juist weer hun eigen modellen. Er is behoefte aan een geïntegreerdere benadering van architectuur, die aandacht besteedt aan de samenhang tussen verschillende toepassingsgebieden en aan de communicatie over architecturen met alle belanghebbenden. Daarom is het project Archimate gestart binnen een samenwerkingsverband van het Telematica Instituut, Ordina, ABN Amro, de stichting pensioenfonds ABP, de Belastingdienst, het CWI, de Universiteit Leiden en de Katholieke Universiteit Nijmegen. De onderzoekers werken aan geïntegreerde architectuurbeschrijvingen en aan de visualisatie en analyse hiervan voor verschillende doelgroepen. "We kunnen de theorie meteen in de praktijk van ABN Amro en de Belastingdienst testen", zegt Van Duuren.
Hij vertelt dat het project toewerkt naar een architectuurtaal die alle verschillende gebieden binnen een onderneming en hun onderlinge relaties betekenisvol kan beschrijven. Behalve modellen moeten ook bedrijfsdoelen, systeemeisen, principes en ontwerpbeslissingen met elkaar in verband te brengen zijn.
"Een goede architectuur helpt belanghebbenden de gevolgen van hun beslissingen en veranderingen over de gehele breedte van hun organisatie te overzien, te plannen en te communiceren. Maar zo ver zijn we nog niet."
Teus Molenaar