De IT-branche heeft geen behoefte aan een algemeen verbindende cao. Dit zei Fenit-voorzitter Henk Broeders vorige week op het jaarcongres van FHI, de federatie van technologie branches. ‘Deze sector is illustratief voor het post-cao tijdperk zonder de algemeenverbindendverklaring.’
De sociale partners onderhandelen momenteel over de algemeenverbindendverklaring van de hardware-cao. Zij hopen het resultaat van de gesprekken binnenkort voor te leggen aan de minister van Sociale Zaken, die vervolgens een algemene gelding aan het akkoord geeft.
Als dit gebeurt, dan binden de afspraken niet alleen de leden van werkgeversorganisatie Vereniging ICT Nederland, maar ook de overige bedrijven in de Informatie-, Communicatie- en Kantoortechnologiebranche (ICK). Hierdoor ontstaan uniforme arbeidsvoorwaarden voor alle werknemers in de hardwaresector.
Keurslijf
Fenit-voorzitter Henk Broeders is niet enthousiast. Een algemeenverbindendverklaring vormt een onnodig strak keurslijf, zo conludeert hij. En hieraan heeft de IT-branche geen behoefte. ‘De snelle technologische ontwikkelingen en de veranderende rol van de medewerker vragen om een andere instelling over arbeidsvoorwaarden dan in de traditionele industrie gewenst is.’
In de visie van Broeders stammen collectieve regelingen uit de tijd dat de medewerkers nog arbeider of werknemer werden genoemd. Een cao beschermde deze mensen tegen de uitbatende werkgever. Dit werkt niet meer in de nieuwe tijd, meent de Fenit-voorzitter. ‘In de IT-branche heeft de medewerker namelijk de meeste troeven in handen.’ En hiermee is de IT-sector volgens Broeders een representant voor het post-cao tijdperk.
Steun
Broeders kreeg tijdens de conferentie steun van Ronald Bakker, directeur FHI. Als de ICK-cao verbindend verklaard wordt, dan vallen ook leden van deze federatie onder deze afspraken. Het gaat hierbij met name over ondernemingen die assembleren en installeren en de systeem-integratoren. Bakker vindt dat in de moderne kennisindustrie met hoog opgeleide werknemers geen plaats is voor cao’s. ‘De keuzevrijheid en flexibiliteit van de werknemers zijn niet meer vast te leggen in een cao.’
De FHI heeft al bij de sociale partners die onderhandelen over de ICK-cao aan de bel getrokken. ‘Wij hebben ook aangekondigd dat wij de stormbal gaan hijsen als we niet op de hoogte worden gehouden van de ontwikkeling rond de algemeenverbindendverklaring van deze cao’, dreigde hij.
Maatwerk
CNV-voorzitter Doekle Terpstra denkt anders over de kwestie. De gedachte dat een algemeenverbindendverklaring flexibiliteit op de arbeidsmarkt belemmert, zoals Bakker en Broeders betogen, vindt de vakbondsman niet op zijn plaats. ‘Deze gedachtegang gaat volstrekt voorbij aan de toegenomen mogelijkheden voor maatwerk, die de cao biedt. Het is allang niet meer zo dat de lonen aan strakke banden zijn gelegd via afspraken in de cao.’ Als voorbeeld gaf hij deeltijdwerk. ‘Nederland is hierin kampioen. Cao-afspraken hebben hiervoor nooit een belemmering gevormd.’
Een cao is volgens Terpstra een instrument om gestalte te geven aan solidariteit tussen werknemers, zonder hierbij maatwerk te belemmeren. De ICK-cao heeft in zijn ogen vorm gegeven aan deze solidariteit en tevens aan de voortgang van de sociaal-economische ontwikkelingen. ‘Dit is een voorbeeld van een raam-cao. Het biedt grote ruimte aan overleg op bedrijfsniveau.’
Imago
De vakbonden hanteren tevens het argument dat deze collectieve arbeidsvoorwaarden ten goede komen aan het imago van de branche. Hierdoor zouden meer technici voor een carrière in de automatisering kiezen. Broeders gaat hier niet in mee. Hij ziet geen direct verband tussen het afsluiten van cao’s en de bestaande personeelstekorten.
‘IT-bedrijven bieden goede salarissen en arbeidsvoorwaarden’, betoogt hij. ‘En het is niet vreemd dat de medewerker van vandaag niet warm loopt voor VUT-regelingen of arbeidsduurverkortingen. Die kijken je aan met een blik van ‘waar heb je in vredesnaam over, dit regel ik wel op individueel niveau”. Hij verwacht tevens dat IT-bedrijven in de slag om het schaarse personeel meer aandacht zullen besteden aan deeltijdwerk.
Zo maakte Broeders duidelijk dat de Fenit-leden geen behoefte hebben aan collectieve regelingen. De hoop van de bonden dat softwarebedrijven zich vrijwillig zullen aansluiten bij de hardware-cao, lijkt dan ook ijdel. Ondertussen gaan de onderhandelingen over een algemeen geldende ICK-cao gewoon door.