Microsoft pakt het fors aan met de introductie van Windows Vista, 2007 Office System en Exchange Server 2007. Een impressie van wat de vernieuwde pakketten te bieden hebben.
VISTA
De verbeteringen op het gebied van beveiliging vormen één van de hoofdredenen waarom it’ers een migratie naar Microsoft Windows Vista zouden kunnen overwegen. Het besturingssysteem zelf is van de grond af aan opnieuw opgebouwd, waarbij vooral het gebruikersdeel, user access control (UAC), aanzienlijk is verbeterd. Bij Windows XP was er een administrator en een beperkte gebruiker. De eerste groep mocht alles, waar niet iedereen altijd goed mee om kon gaan en de tweede groep mocht nog niet eens de tijd wijzigen. Bij Windows Vista krijgt zelfs een administrator een waarschuwing als hij iets wil doen wat van invloed kan zijn op de werking van het systeem. Een simpele bevestiging is voldoende.
Op deze manier hoopt Microsoft het bewustwordingsproces rondom potentieel gevaarlijke handelingen te vergroten. Een plus is dat beperkte gebruikers nu de mogelijkheid hebben een wachtwoord op te geven om alsnog een bepaalde actie uit te voeren, zonder dat de administrator apart moet inloggen. Ook kan hij over beperkte lokale administratierechten beschikken, waardoor de helpdesk niet voor iedere driverinstallatie hoeft op te komen draven. Windows Vista virtualiseert bestanden en instellingen voor toepassingen die administratieve rechten vereisen. Mocht een gebruiker een cruciaal bestand verwijderen, dan is deze nog steeds fysiek op het systeem aanwezig, waardoor de stabiliteit van het besturingssysteem gegarandeerd blijft.
De functie Windows Vista Service Hardening verkleint het aanvalspotentieel van de pc door te voorkomen dat kwaadaardige hardware toegang krijgt tot bestanden en instellingen. Vergeleken met Windows XP draaien services nu met beperktere rechten. Windows Vista biedt profiellijsten van systeemservices waarin alle acties staan die een service normaal gesproken mag uitvoeren. Wanneer een service een actie probeert uit te voeren die niet is toegestaan, wordt de actie geblokkeerd. Zo wordt voorkomen dat kwaadaardige code misbruik maakt van de kwetsbaarheden van een service.
Websurfen is veiliger doordat Internet Explorer 7 in combinatie met Windows Vista gebruik maakt van een beveiligde modus. Hierbij beschikt de webbrowser alleen over de rechten die nodig zijn om te websurfen en wordt de kans op het uitvoeren van kwaadaardige code verkleind, waardoor voorkomen wordt dat gebruikersbestanden worden gewijzigd of software kan worden geïnstalleerd. Laptops met Windows Vista Enterprise of Windows Vista Ultimate worden versleuteld met Microsoft BitLocker, waarbij de hele vaste schijf versleuteld wordt door middel van een Trusted Platform Module-chip (TPM). Dit voorkomt dat vertrouwelijk gegevens op straat komen te liggen. Ten slotte wordt Windows Vista standaard uitgerust met Windows Defender (gebaseerd op de anti-spyware producten van Giant Company).
Andere vorm van installeren
Het installeren van Windows Vista images op desktops is vereenvoudigd dankzij Windows PE 2.0. Deze software vervangt de tekstgebaseerde installatiemodus, evenals boot.ini. In plaats van een chronologisch proces van decompressie, installatie, het aanmaken van het register, de individuele opties en de beveiliging wordt het besturingssysteem nu vlotter geïnstalleerd. De keerzijde van de zwaardere grafische interface is wel dat de installatie over een netwerk veel bandbreedte vereist. Windows Vista wordt geïnstalleerd op basis van een image van 2 GB met algemene instellingen.
Nadat de eerste fase voltooid is kunnen eventuele aanpassingen en uitbreidingen worden uitgevoerd. Een verse Windows Vista installatie neemt minimaal 5 GB harde schijf ruimte in beslag, dus de partitie dient over voldoende opslagcapaciteit te beschikken. Verder is Windows Vista gebaseerd op componenten, waardoor beveiligingsupdates, taalpakketten en servicepacks als aparte componenten aangeduid worden en voor de installatie geconfigureerd kunnen worden via de System Image Manager. Drivers worden eveneens als component behandeld, wat als voornaamste voordeel heeft dat ze ook weer eenvoudig gedeïnstalleerd kunnen worden. Het aanpassen van componenten kan zowel online als offline.
Met Business Desktop Deployment is het mogelijk om een zogenaamde Zero Touch implementatie te doen, oftewel installeren, migreren en upgraden zonder de machines ook maar aan te raken (ook op basis van Windows PE 2.0). Met het verbeterde Windows Imaging (WIM)-formaat draagt Windows Vista tevens bij aan de verlaging van de kosten van imagebeheer, het aantal imagebestanden, en vereenvoudiging van de distributie. WIM-images zijn taal- en hardwareonafhankelijk, waardoor bedrijven met één imagebestand meerdere hardwareplatforms en talen kunnen ondersteunen. Uiteraard zijn eigen applicaties ook in de images op te nemen.
OFFICE
Wat betreft uiterlijk en gebruik is 2007 Office system behoorlijk anders dan de voorgaande generatie. De menu’s zijn verdwenen en vervangen door het zogenaamde ‘Lint’. Reden voor deze ingrijpende verandering was dat de meeste gebruikers minder dan 10 procent van de mogelijkheden van het pakket benutten, omdat nieuwe functies – door overdaad – nauwelijks ontdekt worden. Door alle gerelateerde opties bij elkaar te positioneren, onverdeeld in categorieën, hoopt Microsoft het tij te keren.
Praktijkonderzoek had aangetoond dat mensen met deze nieuwe methode uiteindelijke productiever en efficiënter gingen werken. Voor bestaande Office-gebruikers is het in het begin echter wennen, maar het een en ander wijst zich van zelf. Helaas is er geen ‘classicfunctie’ ingebouwd, waarmee men om kan schakelen naar de klassieke menu-interface (dit is bewust weggelaten zodat men gedwongen wordt het nieuwe systeem in gebruik te nemen).
Scholing is aan te raden voor afdelingen die erg afhankelijk zijn van bepaalde handelingen in Office. Voor nieuwe Office-gebruikers is de leercurve wel makkelijker. Een voordeel is dat de knoppen op het ‘Lint’ niet statisch zijn: alleen de relevante opties zijn zichtbaar, de rest wordt weggelaten (bij 2003 Office system en eerder blijven de geselecteerde werkbalken altijd zichtbaar).
Nieuw is ook de ‘Office’-knop, waarmee acties als opslaan, printen en een nieuw document aanmaken gescheiden worden van het bewerkingsdeel. De grafische mogelijkheden voor het opmaken van tekst en grafieken zijn flink verbeterd en ogen een stuk professioneler. Aardig is ook dat opmaaktechnische wijzigingen al als voorvertoning getoond worden, nog voordat de knop definitief is ingedrukt. Dit scheelt een hoop onnodig klikken en experimenteren.
Outlook
Vanaf Outlook 2007 is Exchange Server 2000 of nieuwer vereist (de ondersteuning van versie 5.5 is vervallen). Een groot verschil ten opzichte van de vorige versies is dat Outlook alle items (zoals e-mails, contacten, taken, kalenderitems en RSS-feed) indexeert, wat zoekresultaten aanzienlijk versnelt. Wanneer een deel van een trefwoord wordt ingetypt, verschijnen overeenkomstige items direct. Outlook kan in samenwerking met Exchange Server 2007 ook overweg met sms-berichten en voicemails.
Beter samenwerken
Nieuw is de Office SharePoint Server 2007. Deze maakt het mogelijk om Office-documenten centraal op te slaan, te delen en door meerdere personen tegelijk te bewerken. De SharePoint server beheert alle documenten, waardoor de algemene beschikbaar- en vindbaarheid verbetert. Het pakket kan worden uitgebreid met speciale servercomponenten, zoals Excel Services of het integreren van gegevens uit andere software. Documenten kunnen lokaal gecached worden door clients en vervolgens offline bewerkt worden om de wijzigingen later weer samen te voegen. De SharePoint-sites kunnen gefilterd worden op basis van content. Andere interessante servercomponenten zijn Forms-, Groove-, Project-, Project Portfolio- en PerformancePoint Server 2007.
EXCHANGE
Om Exchange Server 2007 te kunnen draaien is een 64-bit versie van Windows Server noodzakelijk. Dat betekent dat bedrijven die Exchange Server op 32-bit systemen draaien, hardwarematige upgrades moeten uitvoeren. Maar ook wanneer de servers al 64-bit zijn, moet eerst een nieuw besturingssysteem geïnstalleerd worden, aangezien Exchange Server 2003 alleen op 32-bit versies draait.
Omdat e-mail een steeds kritischer bedrijfsproces wordt is uiteraard veel aandacht besteed aan veiligheid. Zo zijn er talloze anti-spam oplossingen geïntegreerd, zoals het ip-gebaseerd blokkeren en toestaan van e-mails, gebaseerd op de reputatie van de afzender. Ook wordt gecontroleerd of de afkomst van internetdomeinen overeenkomt met het smtp ip adres. Content wordt gefilterd op basis van het Intelligent Message Filter (ook bekend als SmartScreen), dat frauduleuze links, phishing en spoofing detecteert en de gebruiker een waarschuwing geeft. Spam-filters worden automatisch geüpdate en bijlagen worden op virussen gecontroleerd.
Web- en voicemail
Een interessante uitbreiding is een Outlook-client in webmail-vorm. Dankzij Ajax-technologie functioneert webmail vrijwel gelijk als de oorspronkelijke Outlook en komt daardoor gebruiksvriendelijk en vertrouwd over. Voor trage verbindingen is een light-versie beschikbaar. Via webmail is het ook mogelijk om een out-of-office bericht in te stellen voor interne en/of externe ontvangers. Vergaderingen zijn te boeken via een ingebouwde assistent en SharePoint-documenten zijn toegankelijk via LinkAccess (zonder een vpn). Omdat berichten worden geïndexeerd is de zoekfunctie ook uitstekend te gebruiken via webmail.
Voicemails, faxen en sms-berichten kunnen ook worden opgeslagen in Outlook en zijn zowel toegankelijk via Outlook Web Access als een pda of mobiele telefoon. Via spraak- en tekstherkenning kunnen bellers doorverwezen worden, maar u kunt ook zelf spraakopdrachten geven of e-mailberichten laten voorlezen. Het is de verwachting dat ‘unified messaging’, oftewel het integreren van e-mail, fax, voicemail en video, een steeds grotere rol in het bedrijfsleven gaat spelen.
Management Shell
De Exchange Management Shell is een nieuw tekstgebaseerde commando-interface, waarmee commando’s en scripts uitgevoerd kunnen worden. Deze is gebaseerd op de Windows PowerShell scripttaal, die voorheen bekend was onder de naam ‘Monad’ (ontworpen voor Windows Vista). Veel gebruikte of complexe taken kunnen worden bewaard in scripts. Deze scripttaal lijkt erg veel op C# en vormt de basis voor het administratieve beheer van Exchange Server 2007.
Bijscholing voor it-beheerders is aan te raden, zeker wanneer men vrijwel geen ervaring heeft met C#. PowerShell 1.0 (uit sinds november 2006) vereist versie 2.0 van het .NET Framework en werkt op Windows XP, Server 2003, Vista en de toekomstige Windows Server 2007/2008. De ready to market-versie van Exchange Server 2007 wordt naar verwachting in december vrijgegeven.
TEKST: JEROEN HORLINGS BEELD: LEON POIRTERS
Kijk voor meer informatie op:
www.computable.nl/vista
https://www.computable.nl/office
www.computable.nl/exchange
Altijd de nieuwste versie
Waar MSDN (Microsoft Developer Network) specifiek gericht is op ontwikkelaars, is TechNet Plus bedoeld voor it- professionals. Via TechNet Plus krijgt u toegang tot de laatste bèta’s, updates en volledige softwarepakketten zonder expiratiedatum die geïnstalleerd kunnen worden in een testomgeving. Via TechNet Plus wordt alle nieuwe software maandelijks via cd’s en dvd’s toegestuurd, maar het is ook mogelijk om deze direct te downloaden. TechNet Plus Direct is een goedkopere variant die zich naast alle technische supportfaciliteiten puur richt op het laatste. Zo zijn er bijvoorbeeld ready to market-versies van Windows Vista en 2007 Office system te downloaden.
TechNet Plus Direct kost het eerste jaar 370 euro exclusief btw. Kijk voor meer informatie op www.microsoft.nl/technetplus.
Het einde van Microsoft?
Om de aids epidemie in Afrika te bestrijden zouden we eigenlijk iedereen moeten oproepen om zo veel mogelijk Microsoft producten te kopen. Immers, via de Bill en Melissa Gates foundation wordt veel van de winst van Microsoft besteed aan het bestrijden van de epidemie. Toch is het misschien effectiever om direct een aidsfonds te steunen en over te gaan op Opens Source Software?.. .
Deze week verscheen een werkelijk schaamteloze bijlage bij de Computable. Als special wordt ‘Het nieuwe werken’ volgens Microsoft in een glossy magazine bij de lezer onder de aandacht gebracht. Ongetwijfeld zal het MS een godsvermogen hebben gekost. Wat verwerpelijk is, is dat nergens in de uitgave staat dat het geen redactioneel werk maar gewoon een ‘advertorial’ of gewoon ‘reclame’ is. Het mag toch worden aangenomen dat het hier geen door ‘objectieve’ redacteuren opgemaakt blaadje is. De onanie druipt er vanaf?. . Het is 1 lofzang op wat ooit het belangrijkste software bedrijf van de wereld was. En vooral bedoeld ter promotie van hun nieuwe product ‘Vista’. Dit zou werkelijk een revolutie betekenen. Als we ons verdiepen in de tekst dan blijkt dat nogal mee te vallen. Zo blijkt dat de verbeterde beveiliging een belangrijke reden kan zijn om over te stappen. Daarnaast zijn er tools toegevoegd die het ‘bewustwordingsproces rondom potentieel gevaarlijke handelingen vergroten’. Een aardige gadget is de mogelijkheid om voicemails, faxen en smsjes in outlook toegankelijk te krijgen. Aardige verbeteringen maar echt ‘nieuw werken’ kan ik er niet in ontdekken.
In n artikel wordt, waarschijnlijk om de geloofwaardigheid van de rest van het blaadje te vergroten, een licht kritische noot gekraakt. De analisten zien de meerwaarde van het nieuwe product niet zo en wijzen op de zware hardware eisen van het nieuwe pakket.
In dat kader is het wel aardig om de zienswijze van Thomas Hylland Eriksen erbij te betrekken. Deze sociaal antropoloog en gasthoogleraar aan de Vrije Universiteit vult afgelopen zaterdag de voorpagina van het ‘Opinie en Debat’ katern in de NRC. Hij betoogt daarin dat de technologische vooruitgang heeft zorg gedragen dat het tegenwoordig lijkt ‘alsof we musici zijn geworden in een orkest dat twee maal zo snel is gaan spelen’. Sinds 1950 is de spreeksnelheid van mensen met meer dan 50% toegenomen. De directe netwerken waarmee we continu verbonden zijn hebben helemaal geen bevrijding opgeleverd. We voelen ons juist meer opgejaagd en gestresst. De zogenaamde toegenomen efficiency vullen we volgens Eriksen op met meer en snellere bezigheden. Vroeger was informatie een schaars goed (wie kon zich de luxe van een boek veroorloven). In de toekomst zal de ‘vrijwaring’ van informatie als iets begerenswaardig gelden. Eriksen pleit voor rust.
Niks overstappen op nieuwe software dus. Dit vergroot alleen maar gestresstheid van mensen.
De vraag is natuurlijk hoe lang MS het nog zal volhouden. Wie zit er nog te wachten op weer een nieuw product waarvoor weer grof geld betaald moet worden en waarvoor de hardware moet worden vervangen.
Firefox is als browser sterk in opkomst en een product als Open Office en Think Free zijn uitstekende alternatieven. Ook Google heeft inmiddels tal van producten die prima werken maar wel gratis zijn. De revolutie die het internet tot stand heeft gebracht is eerder ondanks dan dankzij Microsoft ontstaan. Voorlopig is het afwachten. De marketing machine van MS is volop op gang gebracht om de nieuwe releases zo veel mogelijk te verkopen. Misschien wel voor het laatst?…