Op dit moment werkt iedereen binnen hogeschool INHOLLAND met Windows XP en Office XP. Binnenkort moet die basis vervangen zijn door de nieuwe producten van Microsoft: Windows Vista en 2007 Office system.
Met de nieuwe Microsoft producten wil de hogeschool zijn 35.000 studenten vernieuwend onderwijs aanbieden. En die studenten weten daar wel raad mee. "Dagelijks proberen studenten de cijferadministratie te hacken."
Hogeschool INHOLLAND zit op zestien locaties in elf steden, met Alkmaar in het noorden, Utrecht in het oosten en Dordrecht in het zuiden. De hogeschool is in 2002 ontstaan uit een fusie tussen vier hogescholen. Ook de ict-infrastructuur ging toen samen. Vrij snel bleek dat de verschillen groot waren.
"De manier waarop netwerken waren ingericht, de gebruikte software, het was extreem hoeveel verschillen er waren", herinnert Ben Gorter zich. De interim directeur ict noemt als voorbeeld tien verschillende versies van het boekhoudpakket Exact. "En je had 1995 Office system, 1997 Office system, 2000 Office system en ga zo maar door. In totaal waren er 1600 applicaties. Nu zijn er nog zeshonderd over."
Om maar aan te geven: er is in die tijd heel wat veranderd. Binnenkort staat er weer een verandering op stapel: de overstap van Windows XP naar Windows Vista en van Office XP naar 2007 Office system. Ongetwijfeld gaat deze overstap soepeler dan de vorige.
"Na de fusie zei de vorige directeur ict tegen het College van Bestuur: ‘als jullie doel is om bijzondere dingen met ict te doen dan zijn er twee mogelijkheden: een ander doel kiezen of helemaal opnieuw beginnen." Voor dat laatste is toen gekozen. Met een budget van 18 miljoen euro is een nieuwe infrastructuur en een andere manier van beheren neergezet, maar niet tot ieders genoegen.
"Op de eerste collegedag waarop we live gingen met het nieuwe netwerk werd er om halfnegen ‘s ochtends vanaf een anonieme studenten-pc in Haarlem een virus gelanceerd. Het bleek om een variant van het Blaster-virus te gaan. Die persoon wist dat we het niet konden traceren en hij wist ook dat de virusscanner nog niet up-to-date was."
Het gevolg was dat het netwerk meteen twee dagen plat lag. Na twee dagen schoonmaken deed alles het weer. Gorter nu over het incident: "Sommigen zeggen dat het toeval was. Ik zeg dat zoiets bijna geen toeval kan zijn."
Nutsvoorziening
De hogeschool heeft een verantwoordelijkheid tegenover de student als het gaat om de ict. "Wij moeten ‘ict-klare’ studenten afleveren aan het bedrijfsleven. We kunnen als onderwijsinstelling daarom niet werken met ‘exotische’ pakketten of een of andere Linux-distributie. We moeten de studenten software aanbieden die ze in hun toekomstige werkomgeving ook tegenkomen."
Volgens hem zijn twee zaken belangrijk. De hogeschool wil zijn studenten vernieuwend onderwijs aanbieden en het moet niet uitmaken waar je werkt, je krijgt altijd je eigen applicaties en omgeving aangeboden. "Wat is hiervoor gangbare software? Dan kom je al heel snel uit bij een besturingssysteem en Office-pakket van Microsoft. Nu werkt iedereen met Office XP en Windows XP. We beheren 50 terabyte."
"We gebruiken HP Overview voor het managen van de omgeving, op elk object (router, pc) staat een agent die het spul in de gaten houdt en die, als het nodig is, een signaal kan afgeven. Mensen beseffen niet wat er allemaal bij komt kijken. Ze benaderen het als stroom uit de muur. Het is er altijd en het doet het ook altijd. Ons doel is dan ook om de faciliteit als een nutsvoorziening aan de bieden."
"We willen zo snel mogelijk nieuwe versies installeren. Dit doen we om aansluiting te zoeken met de belevingswereld van studenten. Veel van hen draaien thuis het nieuwste van het nieuwste en dan kun je als hogeschool niet achter lopen. Een student bepaalt zijn keuze voor een studie op basis van sfeer, locatie, kwaliteit van de opleiding en ook op de spullen die er staan. De komende overstap op Windows Vista en 2007 Office system is onze bijdrage om de student over de lijn te trekken."
Cijfer hacken
De student laat zijn dankbaarheid voor moderne spullen op een aparte manier zien. "Dagelijks proberen studenten de cijferadministratie te hacken. Want niets is mooier dan jezelf een hoger cijfer geven. Het lukt ze niet hoor, maar ze proberen het wel", glimlacht Gorter.
Op de hogeschool is beveiliging een belangrijk punt. Laat het maar aan studenten over om de mazen in het netwerk te vinden. "Windows Vista biedt de mogelijkheid om ons beveiligingsconcept onder de loep te leggen. Het is een balans tussen mogen en kunnen. Ik zeg altijd: ‘wij hebben de 'vijand' binnenshuis’. Alles wordt gelogd op het netwerk. Ze krijgen bij het inloggen een venster te zien waarin deze waarschuwing staat. Ze mogen overal heen surfen, maar we loggen alles."
"Ons motto is dat we niet verbieden, maar opvoeden. Er is een G-schijf die elke avond wordt leeggehaald. Ze hebben een manier gevonden om daar spelletjes op te installeren. Dus zitten ze wel eens te ‘doomen’. Ach, ik vind dat wel prachtig. En ik vind het nog mooier als ze ons wijzen op een maas in het net, zodat we dat kunnen dichten."
Zure vruchten
Om alvast ervaring met Windows Vista op te doen, doet de hogeschool mee aan het Windows Vista Technology Adaptation Program (TAP). Gorter: "Wij hebben aan Microsoft gevraagd of we aan de TAP mee mochten doen. Of eigenlijk zijn we voorgedragen door onze leverancier Getronics PinkRoccade. Ik vind dat niet netjes van Microsoft, dat we het zelf moesten vragen. Volgens mij waren we voor Microsoft marketingtechnisch niet interessant. We waren immers al gebruikers van Windows XP en Office system."
Deelname aan een TAP is niet vrijblijvend. De deelnemer moet een team hebben dat zich ermee bezighoudt, de intentie uitspreken om binnen een bepaalde tijd 'over' te zijn, en binnen een bepaalde periode moeten een x-aantal werkplekken met Windows Vista worden uitgerust. "Sinds juli 2005 draaien we hier op twintig plekken versies van Windows Vista. Brunel en Getronics PinkRoccade helpen ons bij het Windows Vista traject. Omdat wij zo snel zijn met het overnemen van nieuwe technologie, kunnen wij hun mensen van kennis voorzien. Immers, er zijn nog geen Windows Vista experts. We willen daar iets in de prijs voor terugzien. Zo hebben we dat geregeld."
De ervaringen van de interimdirecteur ict met het nieuwe systeem zijn opmerkelijk. "Ik vind dat we eerst zelf de zure vruchten moeten plukken als we als ict-afdeling van negentig medewerkers zo’n grote verandering plannen. Windows Vista en 2007 Office system is naar mijn mening erg wennen. Functies die je vroeger zo kon vinden, zitten op een andere plaats. De gebruikersinterface is erg veranderd. Ik zit nu met een Word-document met allemaal ‘track changes’. Ik wil het originele document en ik weet niet hoe het moet. Dit gaat straks voor veel problemen zorgen. Het levert irritaties op in het dagelijkse gebruik."
"Daardoor zal bij de gebruiker de perceptie ontstaan dat het minder goed draait, terwijl dat niet het geval hoeft te zijn. Vergelijk het met autorijden. Als je al jaren met het stuur aan de linkerkant rijdt en je moet opeens een auto besturen in Engeland met het stuur aan de rechterkant, dan moet je wennen. Ja, het is een auto, het rijdt, maar het is ook ontzettend anders." Gorter ziet daarom graag dat de 2500 werknemers voor de overgang naar Windows Vista op een korte cursus gaan.
Streaming software
Voor de distributie van software op de 6500 werkplekken gebruikt de hogeschool nu nog HP Openview Radia. Gorter: "Dat gaat goed, maar we moeten wel bij nieuwe software alle combinaties testen, want het mag niet conflicteren met een van de zeshonderd andere applicaties."
"Dat testen duurt erg lang. Voor een nieuwe applicatie rekenen we tien weken. Straks met Windows Vista gebruiken we geen Radia meer maar Microsoft SoftGrid. Het is een soort applicatie-virtualisatie, je streamt het programma via het netwerk. De applicatie opereert in een 'bubble', onafhankelijk van andere software. Ben je klaar, dan is de bubble weg. Login Consultants ondersteunen ons met het streamen van de apps. Zij hebben hier veel ervaring in."
Het verdwijnen van het testtraject voor nieuwe software noemt Gorter het grootste voordeel van het streamen van applicaties. "Daarnaast kunnen we een omgeving aanbieden waarin men kan experimenten met software, zonder dat de stabiliteit van het basissyteem in gevaar komt."
SoftGrid is volgens Gorter essentieel voor de overstap op Windows Vista. "Hiermee lossen we voor een deel de incompatibiliteit van sommige programma's met Windows Vista op. Negentig procent van onze software is te streamen. We houden er dus zestig over die niet te gebruiken zijn met SoftGrid. Daar moeten we een oplossing voor zien te vinden, bijvoorbeeld een alternatief."
"Daarnaast is het zelf installeren van software nu de grootste wens. Dankzij SoftGrid kan dat straks. We kunnen in de eerste helft van 2007 migreren. Normaliter is de zomer het meest geschikte moment voor zo'n grote verandering. Dan zijn de panden vrijwel leeg en dan is het rustig werken. Hoe dan ook. De vraag is niet of we overstappen, maar wanneer en hoe snel."
[Beeld: Jeroen Scheffer]
De aanpak in het kort
"Het staat of valt met het werken van de applicaties. Iedereen heeft binnen zijn organisatie applicaties die zo belangrijk zijn dat de migratie wellicht toch niet kan. In ons geval geldt dat SoftGrid een voorwaarde is om de migratie goed te laten verlopen", aldus Gorter. De interim directeur ict heeft het liefst een zo klein mogelijke overlap tussen Windows Vista en Windows XP. Dat voorkomt dat de ict-afdeling twee verschillende omgevingen moet beheren.
Vernieuwend onderwijs wil dus zeggen: altijd de nieuwste versie van dezelfde software!
Werkelijk vernieuwende trends zoals het toenemende gebruik van Linux en OSS bestempel je eenvoudig als ?exotische? pakketten of een of andere Linux-distributie.
Een Hogeschool met vernieuwde kleren van de Keizer.
Hallo Ben,
Kan me wel enigszins vinden in de vorige reactie.
Mij lijkt dat met de ambitie van het nieuwe leren er ook aandacht moet zijn voor andere innovatieve ontwikkelingen.
Wellicht is dit bedrijfsmatig alleen lokaal mogelijk, maar het zal m.i. wel de maatschappelijke weerbaarheid van de studenten verhogen.
Verder herken ik hierin wel het een en ander en wens ik je veel succes!