De hoge investeringen in elektronische inkoop van de afgelopen jaren hebben niet het verwachte rendement opgeleverd. De eenzijdige gerichtheid op technologie heeft het menselijke aspect in de schaduw gesteld. Eindelijk breekt het besef door dat investeringen in personeel zeker zo belangrijk zijn voor succesvol verloop van strategisch inkopen, blijkt uit Accenture-onderzoek.
Elektronische inkoop, of e-procurement, is één van de ict-deelsectoren die de hooggespannen verwachtingen niet heeft waargemaakt. Of zoals Rik Vervisch, partner in de scm-afdeling (supply chain management) van Accenture, het uitdrukt: ‘de bedrijfscases zijn niet van de grond gekomen’. Bedrijven richten zich weer meer en meer op traditionele inkoop.
Typerend voor het falen van e-procurement is het European Procurement Survey 2002 dat Accenture vorige week in Berlijn presenteerde. Verrassend genoeg ligt het zwaartepunt niet bij de ict-component, maar bij personeelsbeleid. Accenture gaat met dit onderzoek terug naar de basis, en beschouwt na alle opgeklopte verwachtingen automatisering als niet meer dan een instrument om de juiste medewerkers hun werk goed te laten doen.
Kostenreductie
De reden dat ict veel minder aandacht krijgt bij inkoopafdelingen is ten eerste dat bedrijven hun neus gestoten hebben met investeringen in e-procurement die niet het verwachte rendement opleveren. Daarnaast vallen juist op die afdelingen harde klappen. In de bezuinigingsronden ligt de inkoopafdeling extra onder vuur, want het is eenvoudiger leveranciers onder druk te zetten dan het eigen personeel.
Accenture voerde het onderzoek uit in de vorm van telefonische interviews onder Europese bedrijven met minstens 0,5 miljard euro omzet. Kern van het rapport is dat de best presterende bedrijven een personeelsbeleid hebben dat gericht is op het werven én vasthouden van goede inkopers. Daarnaast, en die conclusie geldt voor zowel personeel als ict-inzet, zien die ondernemingen inkoop als een activiteit die een strategisch effect heeft op de resultaten van de organisatie.
Uitbesteden
De veranderde houding in inkoopafdelingen tegenover ict heeft onder meer zijn weerslag in een toenemende behoefte aan uitbesteding van de automatisering. Daarnaast komt een nieuw acroniem op: srm (supplier relationship management). Ondanks het falen van e-inkoop blijft er behoefte aan integratie van systemen en efficiëntere manieren om de inkoop strategisch te regelen.
In de markt is dit zichtbaar doordat gespecialiseerde bedrijven als i2 en Manugistics meer en meer concurrentie ondervinden van softwarebedrijven als SAP, die hun activiteiten uitbreiden naar de srm-niche. Volgens Gerry Rogers van Accenture woedt die strijd nu. Rond het verschijnsel srm bestaat nog veel onduidelijkheid in de markt. Volgens Rogers vinden de besprekingen wel op directieniveau plaats. Vanwege de slechte ervaringen met e-procurement zijn dat echter moeilijke onderhandelingen, omdat ondernemingen niet opnieuw hun neus willen stoten.
Marco van der Hoeven
E-procurement kan slagen indien er voor deel(systeem)oplossingen wordt gekozen.
‘simpele’ catalogus (bijv proquro)
Bedrijven kunnen de standaard artikelen middels een goedkope catalogus beschikbaar stellen aan de bestellers binnen het eigen bedrijf/organisatie. De catalogus wordt vanuit het eigen erp-systeem benaderd. Artikelen worden in het winkelmandje geplaatst en tot slot worden deze bestelposities overgenomen in het bestaande erp-systeem. Het proces verloopt dan gewoon verder in het bestaande erp-systeem (zoals goederenontvangst, kwaliteitcontrole etc). Aandachtspunten zijn: inkoop moet aangesloten zijn, artikelbeheer is moeilijk en heeft veel aandacht nodig (kwaliteit van het artikelbestand).
Portal (vb grossgate)
In plaats van inkoopopdrachten te printen en te faxen wordt tot slot een portal aan het bestaande erp-systeem gekoppeld. De bestellingen worden nu middels EDI direct in het erp-systeem van de leverancier geplaatst of op een portal beschikbaar gesteld (veel leveranciers kunnen orders nog helemaal niet direct verwerken in hun eigen erp-systeem). Leveranciers betalen hiervoor niks. Het bedrijf betaalt per bestelling (transactie) een klein bedrag. Orderbevestigingen en notificaties worden gemaild en/of direct in het erp-systeem verwerkt. Aandachtspunten: geen kosten voor leveranciers, bekijk goed of leveranciers wat it betreft ver genoeg zijn om de order direct in hun erp-systemen te plaatsen.
Inkoopopdrachten van diensten etc kunnen ook als inkoopopdracht digitaal worden verwerkt. Het is echter zeer moeilijk om de processen die vooraf gaan aan het inkopen van diensten (zoals flexarbeid, schoonmaakwerkzaamheden etc) te digitaliseren. Voor specifieke processen zoals bijvoorbeeld flexarbeid zijn speciale paketten. Koop deze alleen als de spend binnen het bedrijf echt significant is. Begin dus met artikelen en zorg ervoor dat er in het eigen ERP systeem gewerkt blijft (uitnutting bestaande systeem) worden. SAP en Ariba bieden alleen totaal oplossingen aan waardoor deze een factor 10 duurder zijn dan deeloplossingen zoals geschetst. De besteller maakt dus kleine uitstapjes vanuit het ERP systeem naar de catalogus en protal. Totale bestelsystemen zoals Ariba etc zijn gewoon een zeer kostbare zaak en vaak niet nodig. Business cases worden dan gemakkelijk gehaald. Ariba en SAP zien de beweging naar kleinere / goedkoper deelsystemen en gaan waarschijnlijk dit ook aanbieden in de toekomst.