Een van de eerste dingen die een nieuwe kapitein pleegt te doen, is het laten gelden van zijn gezag. En daarin wijkt Michael Capellas, de kersverse president en ceo van Compaq, niet af van anderen. Kort nadat deze relatief onbekende topmanager van de PC-fabrikant was gepromoveerd tot het leiderschap, schrapt hij een slordige achtduizend banen.
Dit massa-ontslag is een van de eerste stappen die Capellas onderneemt om zijn onderneming weer gezond te maken. Het bedrijf, dat zichzelf graag op de borst slaat met de betiteling ’s werelds grootste PC-fabrikant, heeft nogal te kampen met enkele probleempjes.
Zo is er die afhankelijkheid van hun PC-verkoop, die onder druk staat. Compaq rapporteerde voor het eerste kwartaal van dit jaar scherp-tegenvallende financiële resultaten, onder meer te wijten aan grote overschotten in de diverse distributiekanalen van de leverancier. Bovendien wil Compaq, mede onder druk van concurrent Dell, zich meer richten op de directe verkoop van zijn producten en diensten. Daarmee jaagt het bedrijf weer de distributeurs en wederverkopers tegen zich in het harnas; zij zien hierdoor immers hun broodwinning bedreigd worden. Daarnaast is er nog de moeizaam verlopende integratie van het overgenomen Digital (DEC), hoe graag Compaq de wereld ook wil doen geloven dat die operatie is afgerond. De directieraad van Compaq, onder leiding van mede-oprichter Ben Rosen, zag al met al voldoende redenen om zittend president en ceo Eckhard Pfeiffer na een vruchtbaar leiderschap van acht jaar eind april dit jaar de laan uit te sturen.
Onder de neus
Na een zoektocht van enkele maanden heeft Compaq eindelijk een nieuwe president, juist nadat concurrent Hewlett-Packard zijn nieuwe ceo aanstelde. Waar die andere computerfabrikant een buitenstaander binnenhaalde, heeft Compaq juist een interne manager gepromoveerd naar de toppositie. Aanvankelijk maakte het geruchtencircuit gewag van enkele externe topmensen die benaderd zouden zijn door de ‘headhunters’ van Compaq: Peter Hellman, voormalig topper bij elektronicaconcern TRW, Greg Benneman, president van vliegtuigmaatschappij Continental Airlines en Ray Lane, operationeel directeur bij databankleverancier Oracle. Deze laatste ontkende deze berichten ronduit: "Dit is pure speculatie. Ik heb plezier in wat ik nu doe."
Uiteindelijk viel de keuze op ene Michael Capellas, chief information officer (cio) bij Compaq en sinds het lozen van Pfeiffer in praktische zin al diens opvolger. Het reilen en zeilen was officieel in handen van Ben Rosen en co., maar de dagelijkse leiding berustte toch bij de nu benoemde chief executive officer (ceo), aldus Compaq. Sterker nog; directieraadsvoorzitter Rosen stelt zelfs dat het bedrijf het liefst een eigen werknemer als leider wilde. "Capellas was de enige kandidaat die we daadwerkelijk voorstelden voor de benoeming. Wij wilden namelijk iemand die direct aan de slag kon zonder eerst het bedrijf te moeten leren kennen. De brede achtergrond van Capellas en zijn bekendheid met Compaq maakten hem de topkandidaat", aldus Rosen.
Genoegen nemen
Achterdochtige critici merken op dat het best wel eens zo kan zijn dat Compaq genoegen moest nemen met Capellas. Benneman, van Continental Airlines, bedankte voor het aanbod nadat zijn eis voor alleenheerschappij was afgeslagen. Het is voor een externe man – of vrouw – natuurlijk lastig een topfunctie te aanvaarden waarvan de vorige bekleder door een directieraad is afgezet. De terechte vraag rijst dan immers in wiens handen de eigenlijke leiding ligt. Deze kritische analyse volgend kun je Capellas beschouwen als een tussenpaus. Compaq zit namelijk te springen om een leider; enerzijds om zijn problemen het hoofd te bieden, anderzijds om een goed beeld naar de buitenwereld toe te hebben. Denk hierbij vooral aan financiële analisten en beurshandelaren. Zij meten veel af aan een ceo en diens uitstraling. Wat dat betreft begint de IT-industrie verdacht veel weg te hebben van de filmindustrie; zonder sterren ben je nergens. Kijk naar Apple en zijn Steve Jobs, kijk naar Oracle en zijn Larry Ellison, kijk naar Sun Microsystems en zijn Scott McNealy.
Rosens argument over Capellas’ bekendheid met Compaq is overigens enigszins overtrokken. De man is pas sinds augustus vorig jaar werkzaam bij Compaq. Voor die tijd was hij – ironisch genoeg – in dienst bij softwareleverancier Oracle. Daar was hij vice-president voor de Oracle-tak die zijn producten toespitst op de energiesector. Deze ‘energy’-divisie had Capellas echter net twee jaar in dienst; daarvoor diende deze man achttien jaar als topmanager voor technologiefirma Schlumberger, producent van systemen voor oliebedrijven, energieleveranciers en banken. Bij dat bedrijf heeft de huidige Compaq-president diverse functies op vele locaties in de wereld doorlopen. Zijn cv vermeldt ook nog een directeurschap voor zakelijke ontwikkeling bij SAP, de Duitse leverancier van software voor bedrijfsautomatisering (erp). Eén van zijn voornaamste kwaliteiten, die hij in de loop van zijn twintigjarige carriére heeft ontwikkeld, is het stroomlijnen van bevoorradingsketens.
Balans
Ray Lane, enige tijd een veelgenoemde naam voor de toppositie bij Compaq, uitte lovende woorden over zijn voormalige werknemer na diens promotie tot ceo. "Michael Capellas is de geschikte kandidaat om Compaq voorwaarts te leiden. Hij kent de klant en dat is van vitaal belang in de markt voor grote bedrijven waar Compaq actief is. Michael bewaart een goede balans in zichzelf tussen ‘doener’ en ‘denker’." Analisten zijn echter minder lovend. Zij zetten hun vraagtekens bij Capellas. Hij zou wel een goede mate van praktijkbenadering hebben om de zaken aan te pakken, maar het is de vraag of hij genoeg ‘sterrenkwaliteit’ heeft om Compaq te laten uitblinken in de ogen van de buitenwacht, waaronder met name het publiek.
Inmiddels is al gebleken dat Capellas in ieder geval niet bang is voor impopulariteit. Hij zegt niet alleen te willen reorganiseren, maar is ook bereid daarvoor ontslagen uit te voeren. Daarnaast heeft de Compaq-president zich al behoorlijk uitgelaten over de tegenvallende prestaties die de Europese tak van zijn bedrijf de laatste tijd neerzet. Ook gaf hij ronduit toe dat er nog wel wat mankeert aan de integratie van Digital en Compaq. Daarbij wees hij vooral naar de verkoopafdelingen. Of Capellas het zien van knelpunten kan vertalen in het aanpakken en oplossen daarvan, moet de tijd nog leren.