Technologische innovaties dreigen te stagneren door het dichtslibben van de digitale snelweg, zegt Rob van der Mei, hoogleraar performanceanalyse van communicatienetwerken aan de VU. Analyse van de prestaties kan uitkomst bieden, maar veel bedrijven onderschatten de ernst van het probleem.
Volgens Van der Mei beseffen veel bedrijven amper welke problemen hun te wachten staan door de groeiende verkeersdrukte op de digitale snelweg. “Het aantal bits per seconde dat wereldwijd via internet wordt getransporteerd verdubbelt grofweg ieder half jaar. Het gaat om terabits per seconde.” Deze buitengewone groei houdt nog een tijd aan, voorspelt hij, mede doordat traditionele telecom-operators televisiediensten via internet gaan leveren en capaciteitvretende diensten als video-op-aanvraag grootschalig worden aangeboden. Ook de ‘peer-to-peer’-netwerken, waarbij grote muziek- en videobestanden worden uitgewisseld, leiden tot meer drukte. Nu al veroorzaken files op internet grote schade aan bedrijven vanwege lange wachttijden voor klanten. “Metingen wijzen uit dat 10 tot 25 procent van de verkoop daardoor verloren gaat”, aldus Van der Mei. “Daar komt bij dat ontevreden klanten uitwijken naar andere leveranciers. Dat kost miljarden euro’s.”
Fnuikend
Deze filevorming dreigt technologische innovaties die sterk afhankelijk zijn van accurate internetverbindingen te fnuiken. Van der Mei wijst op de zorg, waar internet een belangrijke rol kan spelen bij bijvoorbeeld hartbewaking op afstand. “Technisch is dat al mogelijk, maar de zorg maakt alleen gebruik van dat soort diensten als de internetverbindingen 100 procent betrouwbaar zijn. Dat is nu niet het geval.”
Bedrijven en instellingen reageren volgens de hoogleraar vaak te laks op het fileprobleem. Ze plaatsen een server erbij of schaffen extra bandbreedte aan als de telefoon roodgloeiend staat. “Bedrijven zouden echter preventief moeten handelen door aan herontwerp van hun ict-platformen te doen. Het plannen van de capaciteit hoort daarbij, maar dat vergt tijd. Veel bedrijven weten niet eens hoe hun systemen in elkaar zitten. De mensen die de systemen hebben geconstrueerd zijn vaak al vertrokken als problemen ontstaan.”
Prestatieanalyse ziet Van der Mei als belangrijke aanvulling op het bestaande testen van netwerken.
“Bij het ontwikkelen van systemen maak je modellen voor de drukte op het netwerk. Daaraan koppel je de raming van de toekomstige drukte op de digitale snelweg en de te verwachten omleidingen. Die prognoses kun je doorrekenen via simulaties en wiskundige analyses.”
Schaarse expertise
Nog maar weinig bedrijven passen zulke prestatieanalyses toe, deels doordat het om een schaarse expertise gaat, die zich vooral concentreert op een aantal universiteiten en bij TNO ICT. Daarnaast is het bewustzijn van de problematiek nog te klein. Van der Mei: “Bedrijven opereren in een sterk concurrerende omgeving. Ze zijn primair gericht op het implementeren van producten en diensten. Pas daarna komt de aandacht voor problemen rond prestaties.”