Alle ogen van de internationale telecomwereld zijn al een paar maanden gericht op BT. De Britten maakten in mei bekend in vijf jaar tijd voor 15 miljard euro alle ballast van ruim een eeuw telefonie en dataverkeer overboord te gooien. Het telecomconcern zorgde door keihard te onderhandelen tegelijk voor een herverkaveling van de aanbiedersmarkt van telecomapparatuur.
Uit de woorden van Paul Reynolds, ceo van BT Wholesale, valt op te maken dat ze zich er bij BT goed van bewust zijn een voortrekkersrol te spelen. Dat ze de geesten in Europa en elders rijp maken voor net zulke rigoureuze ingrepen als BT in mei heeft aangekondigd en de landen op het continent laten profiteren van het voorwerk dat in Londen is verricht.
“Alle landen in Europa, maar ook elders, zitten in hetzelfde schuitje”, zegt Reynolds. “Ze beschikken net als wij over een veelheid van netwerken, zowel in de basisnetwerken als bij de toegangssystemen. Met elk zijn eigen besturingssystemen, system stacks, dagelijkse operaties en zijn eigen management.” Verpakt in een pakkende leus: Complexiteit in een convergerende wereld.
Niet zoveel tijd
Als je werknemers hoog en laag vraagt hoe lang het afbouwen van het huidige psdn-netwerk (packet switched data network) kost, dan luidt het antwoord: zeker nog tien jaar, betoogt Reynolds. Zoveel tijd hebben de telco’s volgens hem niet. “Je begint pas voordelen te oogsten als je het oude netwerk in zijn geheel afkoppelt. Als de helft van je klanten wegloopt, blijven de kosten toch op hetzelfde niveau hangen.” Dus mag de omschakeling uit economisch oogpunt niet langer duren dan een jaar of vijf.
Diezelfde rekensom gaat op voor alle telecombedrijven, ook die in Nederland, Duitsland en Frankrijk. Uit contacten met die ondernemingen concludeert Reynolds dat KPN, de Scandinavische telco’s en Telecom Italia hard op weg zijn op dezelfde weg, en dat France Telecom en Deutsche Telekom met een geslaagde inhaalrace bezig zijn.
BT is een jaar of twee, drie geleden begonnen met het bedenken en opzetten van de hele operatie. Die is massaal van omvang. BT heeft ongeveer 25 miljoen lijnen lopen naar klanten. Per jaar willen ze er zeven miljoen overzetten op het nieuwe mpls-gebaseerde (multiprotocol label switching) ip-netwerk.
Afkoppelen
“Ons doel is snel op de markt te kunnen opereren met bandbreedte on-demand. Dat is alleen te doen door af te stappen van servicegeoriënteerde netwerken. We koppelen de bestaande netwerken in zijn geheel af, maar behouden de diensten die er nu overheen lopen. Psdn en atm (asynchronous transfer mode) behoren vóór het eind van het decennium tot het verleden. “Les één is immers: je begint pas voordeel te behalen als je de legacy-netwerken er helemaal uitgooit”.
De massale overstap begint in 2007 en Reynolds heeft er vertrouwen in dat het strikte tijdschema gehaald wordt. In 2006 wordt al begonnen met de voorbereidingen voor de overstap in de eerste regio’s. De overstap zal op veel verschillende plaatsen tegelijk, parallel plaats hebben.
Reynolds verhult niet dat BT de afgelopen jaren door een diep dal is gegaan met overcapaciteit op het eigen netwerk, nieuwe concurrenten en de opkomst van internet. Het telecombedrijf heeft al een tijd geleden de nadruk gelegd op breedband, ip en mobiele communicatie, en dat consequent volgehouden. “Als er al onenigheid was, dan betrof die het tempo van de veranderingen, niet het ontwerp of de architectuur van 21CN”, aldus Reynolds.
“Er bestond unanieme steun voor het in een open aanpak betreden van de wereld van standaarden en transparantie. Openheid is cruciaal geweest in de hele operatie”, benadrukt hij. “Anders was het met 600 leveranciers en afnemers van diensten nooit gelukt. Die hebben recht op een stem in hoe en waarin wij investeren”. Telecombedrijven buiten Groot-Brittannië zijn aanzienlijk minder open omtrent hun afwegingen en plannen, constateert Reynold droogjes.
Herschikken van de aanbiedersmarkt
Dat het selectieprogramma van aanbieders bij BT, dat juni vorig jaar serieus van start ging tot een herschikking van de aanbiedermarkt heeft geleid was geen opzet, zegt Reynolds. “We wilden alleen niet vastgebakken zitten aan traditionele leveranciers en over meerdere aanbieders beschikken op elk van de sleuteltechnologieën.” Het aantal leveranciers werd in een jaar tijd teruggebracht van zeventig naar acht.
“Het ging ons om drie factoren: de commerciële voorwaarden, de technologie en de operationele ondersteuning”. Commercieel gezien hanteerde BT een kostprijsdefinitie die het aanschafbedrag plus de totale kosten van een tienjarig gebruik omvatte. “Op die manier kregen we zicht op de overall kosten over de hele looptijd.”
BT koos voor openheid en standaarden waar het om de technologie ging. “Daarin past het inschakelen van meer dan één leverancier per domein en dat we toegang hebben geëist en verkregen tot alle broncodes van de leveranciers.” Bij de operationele support heeft BT gekozen voor pay on success: klanten betalen voor diensten die werken en BT heeft de inspanningen die dat vergt integraal op het bordje van de leveranciers gelegd.
We lopen met Reynolds een paar van de meest verrassende uitkomsten door van het selectieproces van BT. Hij is met ceo Parton eens dat diens bedrijf Marconi buiten de boot is gevallen omdat zijn producten te duur zijn. “Marconi is klein op wereldschaal. Ze maken goede producten, zonder meer. In onze heel concurrerende aanpak bleken ze echter te duur”.
De Chinese telecomfabrikant Huawei lijkt aan de BT-opdracht een doorbraak op de Europese markt over te gaan houden. Het bedrijf levert met Fujitsu de apparatuur voor de toegang tot het netwerk, en met Ciena de apparatuur voor optische transmissie in de glasvezelnetwerken. “Bij Huawei zijn we vooral onder de indruk geraakt van de schaal van hun operatie. Niet alleen is de Aziatische markt reusachtig groot, maar als je naar die honderden doctors in de fysica en optica kijkt die in dat bedrijf werken… Ze lieten ons een indrukwekkende staalkaart zien van hun technologische kunnen en reageerden heel alert op onze technische vereisten en wensen.”
Een ander opvallend aspect van de opdracht is het hart van het netwerk. Voor dit onderdeel heeft BT de CRS-1 van Cisco geselecteerd. Het is daarmee het eerste grote telecombedrijf dat deze nieuwe superrouter aanschaft. Tegelijkertijd staat ook het direct met de CRS-1 concurrerende product Matrix T640 van netwerkfabrikant Juniper op de rol voor de netwerkkern. Juniper komt officieel niet voor op de lijst van leveranciers, maar mag dit product en andere onderdelen van de kern leveren als onderaannemer van partner Lucent. Met deze opzet wil BT zich volgens Reynolds ook hier niet te veel vastpinnen op één leverancier. “De routertechnologie behoort echt tot het hart van het netwerk. Er staat daar te veel op het spel om het aan één leverancier over te laten.”
De BT-opdracht is volgens hem trouwens niet slechts voor Huawei een doorbraak. “Vergeet niet dat er nog minstens twee keer een BT-achtige opdracht valt te vergeven: in Duitsland en in Frankrijk. Er staan in totaal honderden miljarden euro’s op het spel. Alle acht voorkeursleveranciers zijn bijzonder goed in positie voor de volgende ronde.”
Cardiff in verkennersrol
Een ‘pilot’ mogen we het van Reynolds niet noemen, laat staan een ’test’; hij trekt er een tamelijk vies gezicht bij. De massale migratie van de klanten van BT in Wales naar het netwerk van de 21e eeuw (21CN) gaat in de loop van volgend jaar van start; de deadline voor de ‘live’ beschikbaarheid van alle diensten ligt “in de tweede helft van 2006”. Reynolds reserveert voor wat BT vanaf dit najaar in Zuid-Wales opbouwt het woord ’trial’; in de sport zouden we het een voorronde noemen.
Wales opereert als verkenner voor de rest van het land; Reynolds spreekt van een ‘leerfase’. Alles en iedereen krijgt er mee te maken: consumenten, afnemers in de grootzakelijke en mkb-markt, de wederverkopers. De trial omvat alle producten en diensten die BT aanbiedt.
Alle werkzaamheden voor de massale overstap vinden plaats in de centrales, niet in huis of bedrijf. “En dat helpt; de klant zal er weinig of niets van merken”. De uitrol gaat per regio en BT is van plan een aantal regio’s tegelijk aan te pakken: niet synchroon, maar met een faseverschuiving.
Cardiff in Zuid-Wales is de eerste ‘stadsring’ (metro-node) die wordt aangelegd. De stad blijkt met zorg te zijn uitgekozen. “Cardiff heeft een goede klantenmix van stedelijke en plattelandsafnemers, en een doorsnee aanbod van dienstverleners waar we mee te maken hebben.” Bovendien heeft Cardiff een reputatie hoog te houden als ondersteuner van innovatieve projecten op ict-gebied.
BT is volgens Reynolds tevreden met de tussenstand in Zuid-Wales. “De deeltesten zijn succesvol afgerond, zowel voor data als spraak. De ontwerpen op het laagste niveau zijn gereed, we zijn bezig met de aanleg van de netwerkcomponenten en staan aan de vooravond van de uitrol.” De precieze datum daarvan maakt BT in de loop van dit najaar bekend.
Netwerk van vijftien miljard
BT maakte begin mei bekend zijn ‘netwerk voor de 21e eeuw’ (21CN) met acht leveranciers op te bouwen. Met die aanleg is de komende vijf jaar een bedrag gemoeid van in totaal bijna vijftien miljard euro. Het concern onderscheidt vijf domeinen in het investeringstraject: access (Fujitsu, Huawei), metro (Alcatel, Cisco en Siemens), core (Cisco en Lucent), I-node (Ericsson) en transmissie (Ciena en Huawei). Aan de bekendmaking is twee jaar van onderhandelingen met meer dan driehonderd potentiële leveranciers voorafgegaan.
Fujitsu en Huawei zijn ingeschakeld om de bestaande toegangsdiensten van BT te koppelen (access) aan het nieuwe netwerk. Alcatel, Cisco en Siemens leveren de ‘metro nodes’ die voor de routing zorgen van de spraak-, data- en videodiensten over het netwerk voor de 21e eeuw. Cisco en Lucent zijn de leveranciers voor de centrale knooppunten die zorgdragen voor de hogecapaciteitsverbindingen tussen de metroknooppunten.
Ericsson levert de intelligentie die de dienstverlening stuurt en controleert en Ciena en Huawei leveren de optische elektronica voor het converteren van de signalen die over de verbindingskabels tussen de hoofdknooppunten en metro nodes lopen.
Naar verwachting worden de overeenkomsten met de leveranciers binnenkort afgerond. BT hoopt met het nieuwe supersnelle netwerk een substantiële bezuiniging te realiseren van bijna 1,5 miljard euro per jaar.
Cisco heeft met het grootste team dat ooit aan een offerte heeft gewerkt (onder leiding van ceo John Chambers zelf) de aanleg binnengehaald van het IP NGN-netwerk (IP Next Generation Network) tussen de hoofdknooppunten in het nieuwe net. “Het netwerk van BT is niet de eerste implementatie van IP NGN, maar wel veruit de grootste en de snelste”, aldus Chambers.
Lucent Technologies zal het MPLS-netwerk van BT in het kader van de raamovereenkomst implementeren en beheren. Lucent levert de routing-platforms voor de centrale knooppunten in het nieuwe netwerk; de daarvoor benodigde routers komen van Juniper Networks, dat daarmee als onderaannemer van Lucent opereert.