Het reeds drie jaar lopende juridische gevecht tussen Microsoft en het Amerikaanse ministerie van Justitie verplaatst zich naar een hoger niveau. De aangeklaagde softwareleverancier heeft vorige week een verzoek tot behandeling ingediend bij het Hooggerechtshof, de hoogste gerechtelijke instantie. Justitie vecht dit verzoek nu aan.
Microsoft wil het vorige maand opgelegde oordeel van het hogere gerechtshof teruggedraaid krijgen. Dat beroepshof behandelde de tweede ronde, nadat districtsrechter Thomas Penfield Jackson in de langdurige eerste ronde had bepaald dat het bedrijf zijn monopoliepositie had misbruikt en opgesplitst diende te worden.
De zeven rechters van het hogere hof meenden echter dat die straf te drastisch was en schrapten dit. Verder gunden zij Microsoft enkele punten in de lijst wetsovertredingen van Justitie, die Jackson nagenoeg geheel had overgenomen in zijn oordeel. Het hogere hof bleef wel bij het standpunt dat Microsoft in de fout is gegaan en gestraft dient te worden.
Tijd én XP
De softwareleverancier, die van meet af aan stelt onschuldig te zijn, wil nu in beroep bij het Hooggerechtshof. Critici, waaronder het ministerie van Justitie, stellen dat dit een poging is om tijd te winnen. Niet alleen om de zaak als geheel te rekken, maar ook om de lancering van het aanstaande Windows XP te vrijwaren van eventuele betrokkenheid in de rechtszaak.
De nieuwe Windows-versie is namelijk voorzien van diverse geïntegreerde functies en applicaties. De aanklagers van Justitie, die van de meewerkende achttien Amerikaanse staten én senator Charles Schumer hebben reeds laten weten dat zij Windows XP dan ook beschouwen als een voortzetting van de illegale integratietactiek van Microsoft. De rechtszaak draait in wezen om de – inmiddels verouderde – voorloper Windows 95.
Aan de zijlijn is Microsoft druk doende de consternatie te sussen. Zo heeft de softwareleverancier begin deze week een compromis gesloten met fotografiegigant Kodak. Dat concern roerde zich vanwege de in Windows XP verwerkte functionaliteit voor digitale fotografie en online-afdrukdiensten. Die zou gebruikers beperken in hun keuzevrijheid door de voorkeur te leggen bij Microsofts eigen software, diensten en aangesloten partners.
De Windows-leverancier ontkent dit en stelt dat gebruikers gewoon andere applicaties en diensten kunnen installeren indien zij dit wensen. Het concern gebruikt ditzelfde argument met betrekking tot het meeleveren en vastkoppelen van zijn webbrowser Internet Explorer. Justitie stelt dat Microsoft daarmee concurrent Netscape uit de markt heeft gedrukt, wat neerkomt op misbruik van het Windows-monopolie.
Doorspelen
Gelijktijdig met de sussende activiteiten speelt Microsoft de bal door naar het Hooggerechtshof. Justitie protesteert hiertegen: verder uitstel in de langlopende rechtszaak zou de computermarkt en eindgebruikers schaden.
De aanklagers hebben een felle motie ingediend bij het beroepshof waarin zij verzoeken de rechtszaak wèl meteen door te geven aan een lagere rechtbank die zich buigt over de strafmaat. Ondertussen kan het Hooggerechtshof dan het verzoek van Microsoft overwegen.
Het is echter nog de vraag of het hoogste hof zich überhaupt verwaardigt deze zaak in behandeling te nemen. Het rooster van dit hof is altijd volgeboekt en de rechters zijn uitermate kieskeurig; alleen uiterst kritische zaken dringen door tot deze hoogste regionen.
Wachten
Een oordeel van het Hooggerechtshof over acceptatie valt pas in oktober te verwachten. Aan het einde van die maand lanceert Microsoft Windows XP. Het besturingssysteem is ruim voor die tijd echter reeds in handen van pc-fabrikanten die de software testen en installeren op hun systemen om die wereldwijd beschikbaar te hebben op het officiële onthullingsmoment.
Begin deze maand werd bekend dat computerproducenten hun exemplaren van het nieuwe besturingssysteem mogelijk twee weken eerder ontvangen dan de geplande datum van 29 augustus. Microsoft ontkent met klem dat dit zou zijn om de software eerder in de markt te zetten en zo de aanklagers en rechters te confronteren met een fait accompli.
Feit is wel dat een eventuele blokkering van het besturingssysteem aanmerkelijk moeilijker is te bewerkstelligen wanneer dit andere bedrijven aantoonbare schade oplevert. De diverse pc-producenten wachten – zeker gezien de huidige pc-dip – met smart op de nieuwe, zwaardere Microsoft-programmatuur. De hoop leeft dat met name de consumentenmarkt en masse zal overgaan tot aanschaf van nieuwe hardware vanwege deze software.