Wat brengt iemand ertoe om in de huidige arbeidsmarkt bij de overheid te gaan werken? Een werkgever die volgens de gangbare vooroordelen stroperigheid, stoffigheid en chronisch geldgebrek aankleeft. In zo’n omgeving kun je het als jonge, flitsende IT’er toch nooit naar je zin hebben?
Het is even wennen om een ambtenaar te horen spreken over ‘ons bedrijf’. Corine van Breugel, werkzaam bij de Sector Systeemontwikkeling van het Automatiseringscentrum van de Belastingdienst (B/AC), gebruikt het woord herhaaldelijk. Als er een vraag over wordt gesteld, is ze heel even van haar à propos, maar niet lang. "We zijn toch ook een bedrijf," zegt ze met overtuiging. "Wij hebben een taak en voeren die uit. Dat gebeurt heel bedrijfsmatig. Vanuit dat oogpunt is er geen verschil tussen het innen van belasting en bijvoorbeeld de incasso van een deurwaarder. Ons centrum op zijn beurt levert diensten aan de Belastingdienst. Nee, voor mij voelt onze organisatie als een bedrijf."
Corine werkt sinds twee jaar bij het B/AC in Apeldoorn. Al tijdens haar studie Informatiewetenschappen in Amsterdam wist ze dat ze het liefst bij de overheid wilde werken. "Ik wil graag iets doen dat maatschappelijke relevantie heeft. Dan is de overheid natuurlijk een uitgelezen werkgever." Dat het tenslotte de Belastingdienst werd waar ze aan de slag ging, is voor haar al even vanzelfsprekend. "Het bedrijfsproces hier intrigeerde me. Denk maar eens aan al die gegevens die hier dagelijks binnenstromen. Hoe haal je daar de relevante data uit? Hoe bewaar je al die informatie? En hoe beveilig je het? Stuk voor stuk vragen die in elk geval voor mij heel uitdagend zijn."
Michael Mardjan knikt als hij de woorden van zijn collega hoort. "Veel mensen zien de Belastingdienst alleen als die organisatie van wie ze een keer per jaar een aanslag krijgen. Maar we hebben veel meer aandachtsgebieden dan alleen particulieren. Douane, ondernemingen, Europese zaken. Heel divers en daarmee ook heel veelzijdig."
Michael is Teamleider ICT-projecten bij het B/AC. Hij stapte 2,5 jaar geleden over naar de Belastingdienst, na een korte carrière bij een commercieel bedrijf, pal na zijn afstuderen. "Voor ik ging studeren, heb ik getwijfeld over de richting. Moet ik informatica gaan doen of elektronica? Het is het laatste geworden, maar op de universiteit is me duidelijk geworden dat ik mijn dagen niet wilde slijten als elektronica-ontwerper. Dat ik nu hier bij het B/AC zit is min of meer toeval. Bij mijn vorige werkgever had ik veel te maken met het B/AC. Toen het met die andere baas wat minder ging, heb ik me gemeld voor een trainee-traject hier. Daarbij heb ik de organisatie van verschillende kanten leren kennen en dat beviel me zo, dat ik ja zei toen me werd gevraagd of ik in vaste dienst wilde."
‘Gewone’ automatisering
Net als zijn collega Corine vindt Michael dat het werk bij het B/AC voor een IT’er absoluut vergelijkbaar is met dat in het bedrijfsleven. "Het verschil is dat wij niet worden gedreven door de belangen van aandeelhouders, maar door de besluiten van de politiek. Als Automatiseringscentrum zijn wij – voor zover technisch haalbaar – verplicht te leveren wat men in Den Haag wil. En dat valt niet altijd mee. Neem zo’n traject als het Rekening rijden. Als je ziet wat daar zoal bij komt kijken… Wat dat betreft kom je als IT’er hier zeer aan je trekken. Het is technisch werk, inhoudelijk heel leuk en organisatorisch lekker complex. Wat wil je nog meer?"
Corine vult aan: "Naast dergelijke projecten verzorgen wij ook wat ik maar even noem de ‘gewone’ automatisering. Van telefooncentrales tot datgene wat de ambtenaren in het land op hun pc te zien krijgen. Vergeet niet dat er bij de Belastingdienst zo’n 30.000 mensen werken. Onze taak is ook ervoor te zorgen dat zij zo goed mogelijk in staat zijn hun werk te doen."
De vooroordelen die er leven over ambtenaren, komen zowel Corine als Michael bekend voor. Beiden halen er hun schouders over op. Michael: "Voordat ik hier kwam heb ik me wel afgevraagd of ik bij de overheid wilde werken. Al die vooroordelen hadden ook mij beïnvloed. Maar via mijn vorige werkgever had ik de nodige contacten met mensen die hier werken en daaruit kreeg ik bepaald niet de indruk dat die vooroordelen terecht waren. Integendeel, de meesten maakten op mij een heel serieuze en deskundige indruk."
Paarse diesel
"Van de tienduizenden medewerkers van de Belastingdienst zullen er heus wel enkele zijn die niet optimaal presteren, om het zo maar eens te zeggen. Maar zo’n groep vind je natuurlijk in elke grote organisatie. Dat is echter een heel kleine minderheid. De overgrote meerderheid moet flink aanpakken", meent Corine. "De politiek zit ons achter de broek, wij worden afgerekend op onze productie. De druk komt bij ons niet van commerciële eisen, maar van de wetgever. Een mooi voorbeeld is die zogenoemde paarse diesel. Nadat het besluit was genomen, moesten wij binnen een maand de mogelijkheden daarvoor geautomatiseerd hebben. Neem van mij aan, dat was een hele klus."
Wat het salaris betreft zijn Corine en Michael bepaald niet ontevreden. Zo mogelijk meer waarde hechten ze echter aan het feit dat er ruimte is voor het volgen van cursussen en opleiden. Michael: "Sterker nog, het wordt min of meer van iedereen verwacht dat je elk jaar op cursus gaat om bij te blijven in je vak. Het prettige daarbij is – naast de 36-urige werkweek – dat daarvoor ruimte is binnen werktijd. Al met al is het natuurlijk niet verwonderlijk dat mensen die hier hebben gewerkt, heel gemakkelijk elders aan de bak komen."
Corine: "Voor wie wil, zijn de mogelijkheden hier legio. De vorige directeur bijvoorbeeld was ooit begonnen als programmeur. Door regelmatig opleidingen te volgen is hij uiteindelijk tot het hoogste niveau opgeklommen. Mits je de kwaliteiten ervoor hebt, kun je heel verschillende switches maken in je carrière. Belangrijk is wel dat je gevoel hebt voor automatisering. Er lopen hier mensen rond met een totaal verschillende achtergrond. Een is zelfs ooit opgeleid tot plantveredelaar en later alsnog overstapt naar de automatisering."
Dit zijn de vacatures
Het Belastingdienst/Automatiseringscentrum telt ongeveer 3200 medewerkers. Het werk bevalt degenen die er in dienst zijn kennelijk, want volgens een woordvoerder ligt het uitstroompercentage onder de IT’ers er ruim onder de tien procent. Dat is aanzienlijk lager dan gebruikelijk in de IT, aldus de woordvoerder. Startende IT’ers krijgen een salaris dat hoger ligt dan het marktgemiddelde. Alleen bij heel zware IT-functies kan het B/AC niet hetzelfde salaris bieden dat elders wordt betaald. Het Automatiseringscentrum kent een 36-urige werkweek.
De meeste ‘schoolverlaters’ die als IT’er starten bij het B/AC, beginnen met een traineeship van een jaar, waarin ze diverse onderdelen van het Automatiseringscentrum leren kennen.
Voor startende IT’ers kent het B/AC de volgende vacatures: