Met de hakken over de sloot heeft Intel een prototype van zijn superchip Merced laten zien. Nog nooit had ’s werelds grootste chipfabrikant zoveel moeite een nieuw microprocessorontwerp te maken en op silicium te zetten.
Het tijdschema om de chip met tientallen miljoenen transistoren op de markt te brengen heeft intussen twee jaar vertraging opgelopen. Samen met het gestuntel rondom de chipsets en werkgeheugen voor de nieuwe Pentium III-systemen zouden missers bij de marketing van Merced al te pijnlijk zijn. Intel schreeuwde begin jaren negentig dat het elke twee jaar een nieuwe microprocessor zou ontwikkelen. Van die bravoure is weinig meer over.
Speculaties door systeemfabrikanten over nieuw uitstel kenmerkten de laatste maanden. Daaraan heeft topman Craig Barrett nu een eind gemaakt door Merced op Intels developers conference in Palm Springs te demonstreren. Intels zevende generatie microprocessor vormde daar het hart van een werkstation met Windows 2000, het hybride 32/64-bit besturingssysteem NT 5.0, en 64-bit Linux.
Lege handen
Over de speculaties van serverfabrikanten hoeft niemand zich te verbazen. Bijna geen van hen kreeg nog een werkende Merced-chip in handen. Intel erkent toe dat er tot nu toe slechts enkele honderden zijn geproduceerd. Dit is bovendien niet het ontwerp dat straks in grote aantallen de fabriek uitrolt. De huidige chips dienen vooral testdoeleinden. Want alleen op een siliciumchip kunnen fouten met zeer hoge snelheid worden opgespoord. Voor Intel was de Fdiv-fout in de Pentium een traumatische ervaring en het bedrijf wil koste wat kost herhaling voorkomen. Nog nooit heeft Intel een chip in zo’n vroeg stadium in de schijnwerpers geplaatst. Het toont aan dat het management in Santa Clara het water aan de lippen stond.
Het 64-bit Intel-architectuur (IA-64) vormt een belangrijke troef in Intels nieuwe strategie. Het bedrijf haalt zijn grootste omzetten en winsten nog uit microprocessoren, maar net zoals iedereen in de informatietechnologie richt Intel zich in toenemende mate op Internet. Alleen al dit jaar stak het bedrijf 3 miljard dollar in netwerk- en communicatietechnologie met het doel ook een grote speler te worden op de Internetmarkt.
Internet
Op Intels Developer Conference in Palm Springs zong topman Craig Barrett voor de zoveelste keer zijn bekende liedje: ‘een miljard via Internet verbonden PC’s, miljoenen servers en een triljoen dollar aan omzet via elektronische handel’. Hij doet dat intussen op de automatische piloot, en voegde er deze keer dreigend aan toe: "Bedrijven die Internet niet omarmen zullen snel uitsterven."
In Intels nieuwe netwerkstrategie staan servers centraal. Het gaat tevens serverdiensten en geavanceerde rekencapaciteit verhuren voor transactieverwerking, web-hosting en data-opslag. Daarvoor investeerde de chipgigant onder meer in de servergroep van NCR en in Corollary. Vanaf volgend jaar moet de nieuwe superchip Merced de motor worden in grote ‘computerfarms’.
Quatro
Intel werkt momenteel aan chipsets waarmee volgend jaar systemen met vier Merced processoren mogelijk zijn. Het is een van Intels traditionele strategieën om ook kleinere bedrijven het gereedschap te geven om systemen zonder al te veel eigen ontwikkelingsinspanningen snel in elkaar te klikken. Maar daarnaast zal er volop differentiatie zijn. NEC, Hewlett-Packard en IBM werken aan hun eigen chipsets. Het Japanse bedrijf wil hiermee servers met acht processoren op de markt brengen.
Sequent Computer Systems ontwikkelt momenteel de hardware om 64 Merced-processoren aan elkaar te koppelen met een non-uniform memory access (Numa) architectuur. Het bedrijf is nog volop in een overnameproces met IBM. Big Blue heeft de ogen gericht op Sequents Numa-technologie voor zware Unix- en NT-servers. Het hoeft die nu niet zelf te ontwikkelen. Naast dit onderscheid in hardware, maken bedrijven zeven besturingssystemen voor het platform geschikt. Om de software-ontwikkeling een steun in de rug te geven, richtte Intel met Silicon Graphics, Compaq, Dell, Hewlett-Packard en NEC een fonds op van 250 miljoen dollar.
PC’s later
Het duurt nog even voordat Merced in PC’s zal verschijnen. Intel verwacht dat de chip volgend jaar met een kloksnelheid van 800 MHz zal worden geïntroduceerd en even snel zal zijn als de Pentium III. IA-64 is alleen aantrekkelijk voor 64-bit software. In PC’s verwachten analisten de overgang van een 32 naar 64-bit omgeving niet vóór 2005.
In servers vindt Merced de Ultrasparc III en Alpha tegenover zich. Sun zegt ook proefexemplaren van zijn Ultrasparc III in handen te hebben en Suns partners gaan de chip in december produceren. Chiparchitecten zien de Alpha algemeen als het meest elegante ontwerp. De eerste chips van het nieuwe 21364-ontwerp worden eind dit jaar verwacht, waarbij kloksnelheden waarschijnlijk boven de 1 gigahertz zullen liggen. Het is vooral de vraag of er voldoende Ultrasparc III en Alpha-systemen zullen worden verkocht om de ontwikkelingskosten daarvan draagbaar te maken.