Terwijl ik deze column schrijf, trilt de muis mijn hand uit. Een aardbeving treft Nederland! Tien jaar geleden deden twee andere zaken de aarde beven. Markant voor mij is dat op het moment dat de elektronische overheid onder het ICTU begon, er twee Boeings de Twintowers invlogen. Op 11 september 2001 zat ik namelijk met een aantal collega’s bij een toenmalig programmabureau van de ICTU; AdviesOverheid.nl. Daarom herinner ik me die datum nog zo goed.
Nu kondigt diezelfde ICTU van het ministerie van Binnenlandse Zaken haar feestje rond het tienjarig bestaan aan. Wat een schok dat de elektronische overheid nog nooit zo slecht in het nieuws is geweest. Alleen de aandelenbeurzen scoren slechter.
Kijk alleen maar eens naar de publicaties van de Ombudsman die ik in een eerdere column noemde. Vanzelfsprekend kan de aandacht voor Diginotar niet ontbreken. Het is nogal wat dat de betrouwbaarheid van websites van de overheid niet langer kon worden gegarandeerd, sinds Iraanse hackers het ict-bedrijf Diginotar hadden gekraakt. Met andere woorden, privacy bleek wederom niet gegarandeerd. Het meest schrijnend is natuurlijk dat dit al sinds juli 2011 bekend was en niet aan de opdrachtgever, de overheid, is gemeld.
Inmiddels heeft het kabinet (BZK) ingegrepen. Nog steeds gaat er echter veel geld naar de elektronische overheid. Recentelijk meldde de ICTU dat zij de komende twee jaar voor vijftig miljoen euro nieuwe mantelcontracten heeft gesloten voor de inhuur van ict-personeel. Laten we hopen dat het opdrachtgeverschap en toezicht van deze aanbesteding beter gaat dan bij Diginotar. Op dit punt is het vreselijk misgegaan.
In 2001 besteedde de ICTU nog aan kleinere bureaus uit en was ik één van de vier consultants die de laatste 150 gemeenten op het internet mocht brengen. Een boeiende opdracht die me langs zo'n 35 gemeenten door Noord-Nederland leidde. Op die bewuste 11 september geloofde ik absoluut in het sprookje van de elektronische overheid en een onschendbare Westerse wereld. Pas laat in de avond bleek dat de wereld al was veranderd. Was dit een voorbode?
Want nu tien jaar later en vele miljoenen belastinggeld, trilt ook de elektronische overheid op haar grondvesten. U mag het zeggen. Ervaart u de elektronische overheid als een duidelijke meerwaarde? Of blijft het een naschokkende geldverslinder?
Als inwoner van een dorp waarvan het gemeentehuis op zo’n 15 kilometer verwijderd is, heb ik nog steeds de stille hoop dat het goed komt met de elektronische overheid. Het is jammer dat de mensen die betrokken zijn bij dit project, zoveel geld verslinden …
Laatste schreef ik nog een blog over de overheid op het internet. Eigenlijk zouden ze een soort App Store moeten bouwen voor gemeentes. Elke gemeente pakt de apps die zij goed kunnen gebruiken.
Voordeel is: Standaard, gemeenten kunnen geen exotische keuzes meer maken (uiteindelijk heeft elke gemeente dezelfde business case of in ieder geval processen die qua vorm op elkaar lijken). Aanbestedingen zijn niet meer nodig, een leverancier van software kan als hij aan de voorwaarden voldoet zijn app in de app store plaatsen. Geen dure en moeilijke implementaties en eindelijk een stuk uniformiteit (ook naar buiten toe).
Ik ben het helemaal eens met wat Henri heeft voorgesteld. Tijd geleden heb ik een Whitepaper geschreven over Gemeenten en ICT samenwerking (beschikbaar op mijn LinkedIn pagina). Hierin staat:
Elke gemeente kent verschillende bouwstenen van de ICT architectuur. Door dit verschil kunnen we de processen die hetzelfde doel in beide gemeenten bereiken niet samenvoegen tot een gezamenlijk proces.
De oorzaak van deze chaos is de overheid zelf: de overheid heeft geen beleid ontwikkeld rondom ICT bij gemeenten, daardoor is deze wildgroei tot stand gekomen. Wanneer overheid een standaardisatie van ICT binnen haar organen invoert, dan is er een grote efficiëntieslag te maken en is kostenbesparing mogelijk. Een andere keus is dat de overheid een deel van het werk bij gemeenten weghaalt en zelf uitvoert. De gemeenten worden in dit geval een doorgeefluik van de informatie naar een centraal systeem.
Tijd geleden heb ik op deze site iets gelezen over gemeente Haarlemmermeer. Een aanpak die richting standaardisatie van ICT gaat, vind ik.
https://www.computable.nl/artikel/ict_topics/overheid/3927754/1277202/gemeente-haarlemmermeer-richt-eoverheid-in.html?utm_campaign=rss&utm_source=rss&utm_medium=rss