De problemen bij de ict-trajecten van de gemeente Amsterdam beginnen 'Noord/Zuidlijn-proporties' aan te nemen, zo kopte Nu.nl onlangs en berichtte ook het Parool. Een totale chaos, waarbij de gemeente niet kan garanderen dat er bijvoorbeeld geen gevoelige gegevens op straat komen te liggen.
De Amsterdamse Verkeer, Vervoer en ICT-wethouder Eric Wiebes heeft de gemeenteraad ingelicht over de uit de hand lopende ict-problemen: de eerste stap richting het lange traject van verbetering. Het zou de komende vier jaar alleen al honderd miljoen euro gaan kosten om de wildgroei aan applicaties terug te dringen. Een wildgroei aan applicaties, omdat er ongeveer 15.000 verschillende programma's gebruikt zouden worden binnen de gemeente Amsterdam. Dat is bijna één applicatie per ambtenaar. En dan heb ik de ingehuurde 'ambtenaren' nog niet meegerekend.
Aan dat indrukwekkende aantal is volgens mij flink bijgedragen door de eigen wereld waarin de zeven (tot mei 2010 veertien) stadsdelen tot voor kort leefden. Applicaties werden niet centraal ingekocht voor de gehele stad, zodat het ene stadsdeel met vergunningenapplicatie van leverancier X kon werken, terwijl het andere stadsdeel met leverancier Y in zee ging of misschien wel zelf een applicatie ging bouwen. Daarmee was er van een gezamelijk inkoopvoordeel ('software voor zeven stadsdelen voor de prijs van zes') al geen sprake. Bij het zelf ontwikkelen van applicaties is er bovendien het risico dat het wiel telkens opnieuw wordt uitgevonden. In een tijd van bezuinigingen lijkt hergebruik van kennis en software passender.
ICT~Office hamerde deze week op het belang van het uitbesteden van ict door de overheid aan het bedrijfsleven. Niet dat er dan geen projecten mislukken of veel duurder uitpakken dan begroot, want ook daar zijn helaas voorbeelden genoeg van. Wel opvallend is dat de gemeente aangeeft dat de uitbetaling van uitkeringen geen gevaar loopt, 'want de uitbetalingen van de uitkeringen gebeurt helemaal buiten het gemeentelijke ict-systeem om'.
Hoort het mislukken van ongeveer 20 procent van de ict-projecten binnen de overheid bij het traject van vernieuwing en kennisvergaring of is er structureel iets mis met het projectmanagement?
Ik denk dat het grootste probleem bij veel organisaties het beheer is. Beheer gaat over de lange termijn (stabiliteit, besparingen) en op korte termijn levert dit vaak niet zoveel zichtbaar resultaat op, of geen zaken die het management rapportagewaardig vindt.
De neiging altijd maar te scoren, vooral op de korte termijn bij het management is juist de grootste valkuil bij beheer. ( Overigens zie je dit ook bij nieuwe overheidsprojecten, dat beheer niet voldoende meegenomen wordt ).
Verder gaat het hier niet over een mislukken van een project, maar zo te zien op het falen van de modus-operandi.
PS
Overigens, in de zin “En dan heb ik de ingehuurde ‘ambtenaren’ nog niet meegerekend.” hoort het woord ‘nog’ niet.