Verborgen filters bepalen wat gebruikers online zien. Dat zegt Eli Pariser, de auteur van het boek The Filter Bubble. Pariser maakt zich zorgen over het gemak waarmee internetgebruikers hun persoonlijke gegevens afstaan. 'We bouwen een hele economie op de notie dat gepersonaliseerde diensten gratis zijn, maar ze zijn niet gratis. Dat zou veel duidelijker moeten zijn.'
'In toenemende mate zien we niet allemaal hetzelfde internet. Elk van ons ziet de verhalen en feiten die door de schil heenbreken van gepersonaliseerde algoritmes die om Google, Facebook, Yahoo en veel andere sites liggen. Het resultaat daarvan is een filter-zeepbel', zegt Pariser in een interview met New Scientist.
‘The Filter Bubble’
Internetpersonalisatie neemt gigantisch toe, maar wordt grotendeels onopgemerkt, aldus de auteur van het in 2011 verschenen 'The Filter Bubble'.
Volgens Pariser begon Google in december 2009 met het aanpassen van zoekresultaten per gebruiker. De zoekmachine van het bedrijf presenteert sindsdien niet aan iedereen hetzelfde resultaat, maar probeert te voorspellen op welke link de internetgebruiker waarschijnlijk zal klikken. Wanneer een zakenman 'BP' intikt in zijn zoekmachine, dan zou hij daardoor als eerste investeringsmogelijkheden in het oliebedrijf te zien krijgen, terwijl een natuurliefhebber links ziet naar de olieramp in de Golf van Mexico.
Gepersonaliseerde diensten
De auteur vindt het niet alleen kwalijk dat mensen hierdoor minder worden blootgesteld aan websites die feiten en meningen etaleren die afwijken van hun eigen gezichtspunt. Hij maakt zich ook zorgen over het gemak waarmee internetgebruikers hun persoonlijke gegevens afstaan.
'Ik wil laten zien hoe groot de waarde is van de persoonlijke gegevens, die we online weggeven. Ik pleit voor meer transparantie en controle. We bouwen een hele economie op de notie dat deze diensten gratis zijn, maar ze zijn niet gratis. Gepersonaliseerde diensten zijn rechtstreeks te vertalen in geld voor de bedrijven die ze aanbieden. Dat zou veel duidelijker moeten zijn.'
Cookies verwijderen
Om zijn stelling te bewijzen verwijst Pariser onder meer naar onderzoek waaruit bleek dat 64 procent van de Google-resultaten per gebruiker verschilt. Daarbij gaat het niet alleen om de volgorde van resultaten, maar ook om de resultaten zelf.
De onderzoekers betogen dat gepersonaliseerde resultaten niet zozeer in het belang zijn van internetgebruikers, maar de belangen dienen van adverteerders. Die worden door personalisatie in staat gesteld hun reclameboodschappen bij de juiste doelgroep af te leveren.
Pariser adviseert internetgebruikers om de filter-zeepbel te laten knappen, onder meer door cookies van hun systemen te verwijderen en browsergeschiedenissen te wissen. 'Mensen moeten begrijpen dat wanneer ze weten hoe deze tools werken, ze deze kunnen gebruiken, in plaats van andersom.
