2,6 miljard euro. Dat was de opbrengst van de umts-veiling voor de Nederlandse schatkist. Dit jaar zal de veiling van WiMax-frequenties plaatsvinden, zo maakte het Ministerie van Economische Zaken afgelopen week bekend. WiMax is het betere broertje van WiFi met meer bandbreedte over langere afstanden. Daar kun je wat mee. Toch? Wordt dat weer maximale winst voor de schatkist? In Zweden bracht de veiling van WiMax-frequenties eerder dit jaar zo’n 200 miljoen euro op. Dat zijn andere bedragen maar nog altijd tientallen miljoenen euro’s per licentie. Overspelen de bieders hun hand of zien ze echt business?
De enorme bedragen voor de umts werden gevoed door businessmodellen waarin werd uitgegaan van (achteraf onmogelijke) inkomsten uit mobiel breedbandinternet. Die verwachting zullen ze nu toch niet meer hebben hoop ik. Wat zijn dan typische toepassingen voor WiMax?
(1) Kostenreductie in backbonenetwerken; voor de eigenaren van een mobiel netwerk is WiMax een flexibele en voordelige manier om basisstations met elkaar te verbinden. Hiermee is een besparing mogelijk in de netwerkkosten.
(2) Draadloos breedbandinternet in afgelegen gebieden; WiMax is een bruikbaar alternatief in die gebieden waar dsl en glasvezel technisch of economisch niet haalbaar zijn. Maar dat tegen een abonnementstarief dat niet veel hoger ligt dan gangbare dsl-prijzen.
Nummer 3 zouden de citynetwerken kunnen zijn; het bieden van universele open toegang tot internet voor burgers en bedrijven in een stad of regio. Binnenkort ook in Amsterdam. Maar wie betaald dat? De gebruikers niet. De adverteerders ook niet. De gemeente of regio vaak maar voor beperkte tijd. En de aanbieder wil toch geld verdienen. We zien dan ook dat in de Verenigde Staten het ene na het andere citynetwerk uit de lucht gaat omdat er geen geld mee te verdienen valt. Geen case dus. Of wel?
Hoe gaan KPN, Worldmax en de andere beoogde kopers van de licenties hun tientallen miljoenen terugverdienen? Ziet u unieke mogelijkheden voor WiMax? Ideeën zijn meer dan welkom…
Ed Magnée
Innovatie adviseur Nederland BreedbandLand
Directeur Alares
Waarom dekken de verzekeringen niet de gezondheidsschade tengevolge van de blootstelling aan elektromagnetische straling?
Wat ik bij Ed tussen de regels door lees, en waar ook ik mijn vrees over uitspreek, is de vertraging die deze veiling zal opleveren op innovatie niveau. De adoptie van UMTS, door zowel zakelijke als consumenten gebruikers, had al in een eerder stadium vele malen groter kunnen zijn, als het prijsniveau hiervoor gunstiger zou zijn geweest. Mede door deze vertraging heeft ook de innovatie op deze technologie vertraging opgelopen.
WiMax kan voor vele zakelijke en consumenten gebruikers een enorme stap voorwaarts zijn in het uiteindelijke flexibel/mobiel werken. Echter zal dit weer geheel afhangen van beschikbaarheid en prijsstelling.
Mochten de KPN’s van deze wereld nu daadwerkelijk een goed businessmodel in handen hebben tijdens de onderhandeling dan hoop ik het teugverdienmodel gunstig gezint is voor de eindgebruiker. Laat bijvoorbeeld de eindgebruiker tegen lage kosten gebruik maken van WiMax en laat de bedrijven die hier innovatieve oplossingen op willen gaan aanbieden aan deze eindgebruikers de kosten op zich nemen.
Met vriendelijke groet,
Mart Groot
Directeur ELMO ICT Groep
Met de verwachting dat op lange termijn draadloos internet goedkoper en goedkoper zal worden, ‘connectivity’ uiteindelijk een gegeven zal worden voor de mobiele gebruiker, is een belangrijke vraag, die Ed zich ook afvraagt, wat zijn de verdien en businessmodellen van Wimax?
Mijn verwachting zal zijn dat nieuwe innovaties op Wimax in eerste instantie ‘gepushed’ zullen worden door de aanbieders van Wimax, die een beperkte aansluiting zullen hebben met de gebruikers. De toepassingen zullen beperkt zijn, de toegevoegde waarde daarmee ook.
Beeldbellen, sneller internetten, mobiele tv, allemaal interessante toepassingen, maar is dit waar de gebruiker op aan het wachten is?
Misschien is het een idee om de opbrengst van de veiling in een fonds te stoppen om daarmee nieuwe mobiele innovaties op Wimax te financieren.
De WiMAX 802.16e standaard biedt zakelijke mogelijkheden voor breedband servicediensten, ADSL-vervanging (voice en data), redundancyverbindingen voor zakelijke partners, backhaul verbindingen en nomadic diensten; met name de laatste optie kan een interessante investeringsmogelijkheden in Nederland bieden:
De kosten per bit zijn aanzienlijk lager dan bijvoorbeeld bij 3/3.5G ?technologie?n (UMTS/HSDPA). Hoewel de hoogste HSDPA-klasse kan wedijveren in datarate met de laagste WiMAX-klasse, kunnen providers zonder dure 3G-licentie een netwerk uitrollen dat breedband-diensten levert t.b.v. (roaming) laptop/ PDA/ mobile device datagebruikers tegen een vast datalimietabonnement of op basis van dataverbruik, vergelijkbaar met Wi-Fi diensten. WiMAX onderscheidt zich hier echter door een groot bereik en stedelijke c.q. landelijke dekking, goede roamingmogelijkheden tussen basisstations, en automatische authenticatie o.b.v. een SIM-kaart. VoIP zal een van de toepassingensmogelijkheden zijn, aldan niet via Skype of gesponsorde (dus gratis) diensten. Uiteindelijk zal een groter aanbod en concurrentie met bestaande telefonie en datanetwerken de keuzemogelijkheden voor de consument vergroten terwijl de prijzen zullen dalen.
Arjen P. Vriens
Motorola Enterprise Mobility Business
Om de tientallen miljoenen aan investering terug te verdienen is het om te beginnen noodzaak dat er apparatuur komt die WiMax ondersteunt. Momenteel praten we nog over een handjevol toestellen die er raad mee weten. Verwachtingen met betrekking tot de bandbreedte moeten ook naar een realistisch niveau gebracht worden. Natuurlijk praten we over breedband, denk aan 10 Mbit/s op 10 km afstand. Op korte afstand is het meer, maar op grotere afstand gaat de bandbreedte rap omlaag. In hoge mate gaat de vergelijking op met een lokale radiozender en wellicht moeten we daar dan ook de kansen zoeken. Diensten in het kader van “local for local”, eventueel uit te breiden naar nationale dekking. Wellicht beeldbellen binnen de regio en tegen bijbetaling over de regiogrenzen heen. Gerichte aanbiedingen c.q. campagnes voor een specifieke doelgroep. Context awareness en location based services dus voor communities en social networks. Het bereik van de zenders leent zich uitstekend om de gebruikelijke roaming problemen het hoofd te bieden en wat makkelijker los te komen van fysieke grenzen. Het centrum van een willekeurige grote stad is goed te bedienen met een enkele zender. Optie nummer 3, de citynetwerken zie ik dus nog steeds zitten als we de (latente?) behoefte in de markt centraal stellen in plaats van technology push.
Jeroen van Dinther
Technology Advisor Mobile Solutions, Capgemini