De veiling van Umts-frequenties deze zomer zal de overheid miljarden opleveren. Politici ruziën nu al over de besteding van de ‘financiële meevaller’. Uiteindelijk moeten gebruikers de miljarden betalen, als verkapte communicatiebelasting.
Minister Zalm (Financiën) verwacht dat de Umts-veiling de Nederlandse staat twintig miljard gulden rijker zal maken. De telco’s die dit geld investeren, zullen het bedrag verhalen op de gebruiker. "We moeten de hoge prijs terugverdienen met diensten die de hoge prijs rechtvaardigen", zei KPN-bestuursvoorzitter Paul Smits op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering.
Omdat de invoering van Umts nog enkele jaren op zich laat wachten, is de kans groot dat het bedrag eerder terugkomt in andere telecomtarieven, bijvoorbeeld die voor GSM-telefonie. Volgens Kees Tromp, directeur van de gebruikersvereniging BTG, is dat het meest voor de hand liggende scenario. "Ik hoop dat de gekte niet zo ver doorschiet als in Engeland. Maar het gaat ongetwijfeld om miljarden, en die bedragen gaan ten koste van de investeringen. De ontwikkelingen in de telecomsector worden hierdoor afgeremd."
De Nederlandse overheid kiest onomwonden voor het binnenhalen van zoveel mogelijk geld. Bij de verkoop van GSM-licenties was nog sprake van een ‘schoonheidswedstrijd’; potentiële kopers moesten hun bod motiveren met een ondernemingsplan. Bij de Umts-veiling gaat het alleen om het hoogste bod. CDA en Groen Links hebben hier al – vergeefs – bezwaar tegen aangetekend. Kees Tromp: "Het is treurig dat er geveild gaat worden. Dit werkt in de hand dat alleen grote partijen overblijven. Kleine telecombedrijven hebben op deze manier geen kans meer."
Officieel is er nog niets aan de hand. Telecom-toezichthouder Opta houdt zich nog niet bezig met de Umts-veiling en de daaruit voortvloeiende tariefstructuur. Ook de Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa) houdt zich vooralsnog afzijdig.
Zowel minister Zalm als het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat de veiling organiseert, beschouwen de veilingopbrengsten als een financiële meevaller. Volgens het regeerakkoord dienen dergelijke meevallers voor het aflossen van de staatsschuld. De verwachte hoogte van het bedrag heeft echter de politici wakker geschud. PvdA en D66 hebben zich al gemeld met alternatieve bestemmingen, waaronder overheidsinvesteringen in de technologiesector. VVD houdt vast aan het regeerakkoord.