Welk percentage van de Nederlandse bevolking begrijpt echt wat er omgaat in de ict? Een afgeleide vraag in deze verkiezingstijd: welk percentage van de politici kan de gevolgen en consequenties van nieuw beleid en regelgeving op de ict voorzien? Nog specifieker, hoe breed wordt er nagedacht over ontwikkelingen binnen de ict?
In de wereld anno 2010 lijkt de 'homo universalis' uitgestorven. De wereld is enorm complex geworden en specialismen vragen te veel energie en tijd om alles te kunnen bevatten. De globalisering maakt dat specialisatie steeds verder doorgevoerd wordt. Ook vraagt het publiek om begrijpelijke, verteerbare en afgekaderde informatie waardoor de nuance en het detail soms verloren gaan.
De discussie in Den Haag over de verhoging van de aow-leeftijd en de financiële crisis rond de banken en Zuid-Europese landen zijn voorbeelden van brede maatschappelijke discussies. De rol van ict in die discussie is uitermate klein. In de oorzaak en de oplossingsrichtingen van deze onderwerp zal ICT wel een grote rol spelen.
Als we de pensioenleeftijd verhogen, wanneer doen we dit dan en in welk tempo? Een belangrijk aspect zal daarbij toch de uitvoerbaarheid zijn. Een onderwerp dat slechts sporadisch aan de orde komt. Bij de financiële crisis heeft vergaande automatisering van de handel sterk bijgedragen aan de globalisering en complexiteit. De razendsnelle reactie van handelssystemen op triggers overvallen de markten. In alle discussie over oorzaak en aanpak van de crisis wordt de rol van de ict nauwelijks belicht.
Ook binnen de ict komen dezelfde principes en problemen terug. Enige tijd geleden had ik een afspraak met een aantal mensen van de ict-afdeling van een grote financiële instelling. Na een zorgvuldige toegangscontrole word ik door mijn gastheer opgehaald en naar een vergaderzaaltje gebracht. Hier wachten al enkele dames en heren aan wie ik mij voorstel. Kort na mij komen nog twee genodigden binnen, die op mij toelopen en mij een hand geven en zich voorstellen. Na mij maken zij het rijtje af en stellen zich voor aan de overige aanwezigen.
Leden van verschillende groepen die uitgenodigd waren voor dit overleg waren zo geïsoleerd dat dit overleg de eerste gelegenheid was waar zij elkaar ontmoeten. Uiteraard zijn er goede redenen waarom deze organisatie voor een model gekozen heeft waarbij specialisten bij elkaar gegroepeerd zijn. Ook is in een moderne, goed gedocumenteerde omgeving er geen onmiddellijke noodzaak voor direct contact en alle tijd geïnvesteerd in gaat ten koste van de primaire taak.
Hoe belangrijk is het dan om bruggen te bouwen en te weten waar anderen aan werken? In een operationele omgeving waar taken en verantwoordelijkheden goed omschreven zijn en waar het doel is om continuïteit te bieden, valt dit belang heel erg mee. Waar de schoen wringt is bij innovatie.
Als een specialist zich verder en verder terugtrekt in zijn specialisme, treedt de specialisatieparadox op. De focus en afkadering zijn positief voor de verdere verbetering van het eigen onderwerp. Op hetzelfde moment wordt innovatie gesmoord. Innovatie heeft een brede focus nodig. 'Out of the box thinking', het combineren en relateren van mogelijkheden uit verschillende gebieden geeft nieuwe ideeën en mogelijkheden.
Vragen hoe een paradox op te lossen is vragen naar het onmogelijke. Toch zijn er manieren die maken dat de effecten van de paradox beperkt blijven. Belangrijkste is hierbij te erkennen dat de wereld niet enkelvoudig is. Problemen en oplossingen kunnen allemaal vanuit verschillende perspectieven benaderd worden.
Er is, willen we werkelijk vooruit komen, plaats voor de specialist en de generalist. De generalisten moeten zorgen dat alle relevante aspecten betrokken zijn en blijven. De specialisten moeten open staan voor signalen en veranderingen van buiten. Als relatief nieuw vakgebied heeft de ict op dit moment geen gebrek aan specialisten. De plek op de agenda van de generalisten moeten we nu verder veroveren, zodat in het totale spectrum van beleidsvorming ook de ict haar rol kan spelen.
“Als we de pensioenleeftijd verhogen, wanneer doen we dit dan en in welk tempo? Een belangrijk aspect zal daarbij toch de uitvoerbaarheid zijn. Een onderwerp dat slechts sporadisch aan de orde komt.”
De auteur plein voor samenwerking tussen specialist en generalist, maar geeft zelf ook niet aan hoe dat dan uitgevoerd zou moeten worden. Specialist moet open staan voor signalen en veranderingen van buiten ….
Wanneer, welk tempo en uitvoerbaar door een specialist ….?
Maar op zich toch mooi artikel.
Beste ennu?,
Dank voor je reactie. Het ware antwoord is ook de oplossing van de paradox, dus niet eenvoudig.
Essentie van de oplossingsrichting ishet erkennen van het probleem en vervolgens vanuit wederzijds respect luisteren en samenwerken.
Ga er verder over nadenken en wellicht een nieuw stuk publiceren als ik verder ben in het formuleren.