Het recente artikel 'EU en Microsoft praten over nieuwe licenties' op Computable.nl wordt bericht over een nieuwe overeenkomst met Microsoft voor de vernieuwing van 36.000 werkstations. Wat zijn de gevolgen van dit soort contracten op de adoptie van open source?
Door de omvang van de contracten zoals die van de EU, zijn de belangen natuurlijk enorm hoog, zowel financieel als politiek. Door deze belangen wordt de lobby belangrijker om een potentiële klant te beïnvloeden en wordt het voor kleinere partijen haast onmogelijk om bij dit soort opdrachten betrokken te raken.
Negatieve effecten
Het effect van dit soort grote overeenkomsten is dat door de omvang zeer behouden wordt aangeboden en geselecteerd. Risico's worden geminimaliseerd, omdat de schaalgrootte kleine risico's meteen uitvergroot tot grote schade. Alles wat enigszins afwijkt van de huidige situatie wordt als een risico beschouwd omdat niet te overzien is wat voor gevolgen dit kan hebben op bestaande applicaties in de vele afdelingen. Deze manier van werken heeft negatieve effecten zowel voor de interne als de externe organisatie, zoals hieronder wordt aangegeven.
Ict vernieuwt steeds sneller en organisaties moeten hierop inspelen. Dit heeft gevolgen voor de infrastructuur, de applicatiesen de mogelijkheden die aan medewerkers worden geboden. Grote overeenkomsten gaan er vanuit dat gedurende een langere periode de omgeving gelijk blijft en hiervoor dus op grote schaal ingekocht kan worden. In ieder geval moet, doordat de investeringen zo hoog zijn, de aangekochte structuur over een lange tijd in stand worden gehouden om deze investeringen te kunnen terugverdienen. Hierdoor is de kans op achterstand in de toekomst echter steeds meer aanwezig. Natuurlijk wordt er gezegd dat onderhoud ook in het contract zit, maar juist die vernieuwende applicatie die er nu nog niet is, wordt toch gezien worden als een update-risico en wordt liever buiten de overeenkomst gehouden.
Afhankelijkheden
Bij de uitvoering van grote projecten wordt vaak gezegd dat er geen ingrijpende veranderingen kunnen plaatsvinden vanwege de afhankelijkheid van de vele verschillende componenten. Maar juist door deze manier van werken wordt dit patroon ook niet doorbroken, integendeel, de afhankelijkheden worden in stand gehouden en nemen in omvang toe.
Ook voor de eigen toekomst vormen dit soort contracten een gevaar. Grote organisaties willen graag geloven dat zij zeer innovatief bezig zijn, maar ze zijn juist ook goed in het overnemen van kleinere bedrijven die al veel verder zijn. Door grote contracten is het maar de vraag in hoeverre kleinere bedrijven hun innovaties kunnen blijven leveren aan de grotere klanten. Kleine bedrijven durven vaker en sneller in te spelen op nieuwe trends en zijn hierdoor vernieuwend bezig. Grotere organisaties zijn meestal voorzichtig, hebben uitgebreide contracten en mijden risico's.
Erg van belang
In blogs op Ambtenaar 2.0 wordt bijvoorbeeld uitvoerig gediscussieerd over beperkingen op het gebied van ict voor ambtenaren. Het gaat dan om bijvoorbeeld social media, aansluiten van smartphone en tablets, toegang tot applicaties, etc.
Voor de adoptie van open source is het bovenstaande heel erg van belang. De invoering van nieuwe software op zo'n grote schaal durft géén enkele manager aan. Hierdoor is het moeilijk om open source applicaties te introduceren. Juist als er meer decentraal wordt toegestaan, kan er op kleinere schaal aangetoond worden dat er alternatieven zijn, die zowel voldoen aan alle gebruikerswensen, en ook nog eens zeer snel inspelen op nieuwe trends. Er zijn namelijk een aantal aspecten waar open source zeer sterk in is, bijvoorbeeld interoperabiliteit en flexibiliteit. Veel open source software weet hoe het met andere type bestanden, communicatie en standaarden moet omgaan, wat uiteindelijk zorgt voor meer vrijheid om te kiezen.
Financiële winst
Uit onderzoek door ‘the 451 group' is gebleken dat veel bedrijven die open source software in hun projecten hebben gebruikt als belangrijk resultaat zien dat ze flexibeler geworden zijn. Dit effect is belangrijk voor de lange termijn en is voor deze bedrijven belangrijker gebleken dat de financiële winst die deze projecten hebben opgeleverd.
De ogenschijnlijke (financiële) winst die behaald wordt door het grootschalige inkoopvoordeel bij projecten zoals die door de EU nu wordt aanbesteed, wordt dus te niet gedaan door de beperkingen die het oplegt voor de toekomst.
“De ogenschijnlijke (financiële) winst die behaald wordt door het grootschalige inkoopvoordeel bij projecten zoals die door de EU nu wordt aanbesteed, wordt dus te niet gedaan door de beperkingen die het oplegt voor de toekomst.”
Sterker nog: die winst is uiteindelijk alleen maar een zwaar verlies. Het geld voor de licenties vloeit Europa uit. Het is niet alleen een financieel verlies, maar ook een politiek verlies. Met het steunen van Microsoft ondersteun je indirect ook de uiterst rechtse politiek in de USA. Dat is gewoon ronduit slecht voor de (hele) wereld.