"Voor korte-termijnvoorspellingen moet je bij de ingenieurs zijn, voor de lange-termijn bij de wetenschappers." Dit stelde Gordon Bell, een van de grondleggers van de ‘Computing Science’ in Amerika. Hij opende de conferentie IT in the year 2047 die de Association of Computing Machinery onlangs organiseerde.
Bell – die het meeste bekendheid geniet als uitvinder van de Digital Pdp- en Vax-architecturen – was een van de wetenschappers die zich – samen met goeroes en analisten – naar San Jose had gerept om een jaar of vijftig vooruit te blikken.
Tijdens zijn toespraak herinnerde Bell er aan hoe makkelijk het is om fout te voorspellen. Dit moet mensen er echter niet van weerhouden om aan voorspellingen te doen. De in zijn openingsspeech aangehaalde ideeën werden later op de conferentie door andere inleiders verder ingevuld.
Wet van Moore
Wat te doen met de Wet van Moore – rekenkracht van computers verdubbelt elke achttien maanden – de komende vijftig jaar? Dit was een van de vragen die door alle zaaltjes op de conferentie waarde. Top-onderzoeker Joel Birnbaum, verantwoordelijk voor onderzoek en ontwikkeling bij Hewlett-Packard, meent dat deze wet de komende vijftig jaar geen betekenis meer zal hebben. Birnbaum: "Er blaat in Schotland nu een schaap dat aantoont dat wat wij lang voor onmogelijk hielden soms toch mogelijk wordt." Naar zijn mening moet elke toekomstverkenning rekening houden met de opkomst van ‘ontwrichtende technologie’, die een grote sprong voorwaarts kan betekenen.
Birnbaum ziet een toekomst waarbij computers niet langer afhankelijk zijn van de silicium-technologie. Deze technologie zal binnen een tiental jaren stuiten op zijn uiterste grenzen. Tegen die tijd zullen andere stoffen gevonden moeten worden.
Een daarvan is volgens de HP-onderzoeker ‘quantum computing’, waarbij berekeningen op een subatomair niveau worden uitgevoerd. Een ander voorbeeld zijn de optische computers waarbij niet gerekend wordt met elektronen maar met energiepakketjes (fotonen). Berekeningen met de snelheid van het licht zijn dan letterlijk realiteit.
Testbuisje
Een derde mogelijkheid is volgens Birnbaum de DNA-computer, waarbij een testbuisje met DNA-strings door moleculair biologen wordt gebruikt om berekeningen mee uit te laten voeren.
Dit laatste idee werd verder uitgewerkt door Carver Mead, hoogleraar aan het California Institute of Technology. Hij heeft zich gespecialiseerd in het onderzoek naar neuronen in de hersenen, in de hoop een soort ‘neurale chip’ te kunnen maken waarmee opgeslagen beelden vergeleken worden met nieuwe beelden die van buiten af binnenkomen.
Nathan Myhrvold, de baas van de R&D-afdeling van Microsoft ging nog een stapje verder. Hij verwacht dat we over een jaar of vijftig de denk-inhoud van hersenen in de computer kunnen laten lopen. "Ik hoop dat we over vijftig jaar niet meer over software praten. Tegen die tijd leef ik zelf voort in de vorm van software in een computer," zo verwacht hij.
Vervangende technologie
Myhrvold sprak tevens over software die zichzelf reproduceert en aldus zorgdraagt voor zijn eigen vervangende technologie. "Hersenen hoeven zich niet aan de Wet van Moore te houden. Daarom worden wij ook niet elk jaar slimmer, zoals computers dat wel worden. In 2047 zullen mensen software ‘opvoeden’ in plaats van bouwen. We zullen niet alleen voor onze kinderen zorgen maar ook voor onze software. Daarbij simuleren we evolutiepatronen en zo nieuwe programma’s ontwikkelen," stelde Myhrvold.
Natuurlijk kon het gezelschap van wetenschappers niet om het Internet heen. Fysicus en Nobelprijswinnaar Murray Gell-Man is kritisch. Als het Internet niet binnen vijftig jaar aan een meltdown ten onder gaat, is het goed "ons te realiseren dat veel van wat er nu via Internet wordt verspreid mis-informatie, slecht georganiseerde informatie of irrelevante informatie is."
Volgens hem doen we er goed aan onze triomfen uit het verleden te koesteren. "Op de lange termijn zullen we het moeten hebben van creatieve wetenschappelijke arbeid, kunst en de humaniora die ons hebben geleerd hoe kennis te extraheren uit de immense zee aan gegevens waarin de mensheid ten onder dreigt te gaan."
