Rampzalig, zonder overdrijven is dit de enige kwalificatie voor het reilen en zeilen van Novell in 1997 tot nog toe. Dalende omzet, zakkende aandelen en krimpend marktaandeel.
Een direct gevolg van deze slechte start was het opstappen van chief operating officer (coo) Joseph Marengi. De manager die Atilla de Hun wordt genoemd, èn dat opvat als een compliment. Sterker nog; Marengi lééft naar de principes van het boek ‘The leadership secrets of Atilla the Hun’. Werknemers en collega’s dwingt hij daar ook toe. ‘Management by fear’ is hier de achterliggende filosofie. "Ik stel hoge eisen en ik verwacht dat mensen daar aan voldoen", verklaart hij zijn stijl.
Met het aantreden van Marengi als coo in augustus vorig jaar ging het noodlijdende Novell zware tijden tegemoet. Hopend op betere tijden. De voormalige executive vice-president worldwide sales volgde Robert Frankenberg op na diens plotselinge vertrek. Novell zat toen al diep in de problemen en deze harde heelmeester moest het bedrijf weer gezond maken.
De zelfverzekerde topmanager werd vóór die tijd al genoemd als mogelijke chief executive officer (ceo) en zette zichzelf ook neer als geschikt èn beschikbaar. Zelf beweerde hij in interviews echter dat hij niet per se de best gekwalificeerde persoon was. "Ik ben door de directieraad gewoon meegesleurd in dit proces, omdat ik nauw moet samenwerken met de nieuwe ceo." Toen de geruchten sterker werden, reageerde hij: "Als ik het word, blijf ik gewoon doen wat ik nu doe. Zo niet, dan verschuift mijn positie een beetje. Er blijft hoe dan ook genoeg te doen in het bedrijf. Mijn doel is niet om ceo te worden, maar om Novell succesvol te maken."
Zelf de dupe
In de zeven maanden dat hij de leiding had, is hem dat echter niet gelukt. Novell sloot weliswaar veelbelovende overeenkomsten met Sun Microsystems voor het Java-platform en grote contracten met het Duitse Basf en Lufthansa Airlines, toch waren de cijfers dit jaar desastreus. In het eerste kwartaal daalden de inkomsten met 14 procent naar 375 miljoen dollar. Het tweede kwartaal, dat eindigde op 30 april, werd afgesloten met een verlies van 14,6 miljoen dollar op een omzet van 273 miljoen dollar.
Het netwerkbedrijf moest dus voor het derde achtereenvolgende jaar reorganiseren, onder andere door het personeelsbestand verder uit te dunnen. Eric Schmidt, sinds maart de nieuwe man aan de top, kondigde aan dat 18 procent van de 5800 werknemers wordt ontslagen. Een deel van de bezuinigingen komt uit het ontslag of de functiewijziging van 30 procent van het hogere personeel.
Schmidt was kort daarvoor door onder andere Marengi aangetrokken om Novell weer op de rails te krijgen. "Eric is volgens mij het meest geschikt voor die functie. Ik denk niet dat dit bedrijf een betere leider kan vinden om de komende tien jaar mee door te komen", verwelkomde hij zijn nieuwe baas toen.
Nu is de manager die zelf zonder scrupules reorganiseert, de dupe geworden van een herstructurering. Marengi had al meerdere malen ‘goede vrienden’ en hun gezinnen van Canada naar Europa laten verhuizen. Bij tegenvallende resultaten werden deze werknemers net zo hard ontslagen als dat ze overgeplaatst waren. En dergelijke praktijken troffen niet alleen de lagere echelons. Zo heeft Novell vorig jaar vier vice-presidenten versleten, één per kwartaal.
Uiteindelijk heeft deze slijtageslag ook Joseph Marengi getroffen. Hij zei zelf over zijn vertrek: "Het is gewoon tijd dat ik opstap". En dat uit de mond van dezelfde marketeer die een half jaar daarvoor de wereld nog verzekerde: "Ik ben geen passief figuur en dit bedrijf zal dat ook niet zijn." Woorden die niet zijn waargemaakt door de 43-jarige marketingveteraan. Marengi is namelijk al sinds 1989 bij Novell in dienst. Daarvoor had hij carrière gemaakt in de verkoop als director of channels voor Excelan en als national sales manager bij Kinetics.
‘Atilla de Hun’
Dat Marengi wel weer een topfunctie als marketing manager zou vinden, leed geen twijfel. Toen Schmidt aantrad, waren er al geruchten dat Joe Marengi president van Informix zou worden. Een softwarebedrijf dat overigens ook met slechte resultaten kampt. De ex-president van Novell verbaasde echter vriend en vijand door naar Dell Computer te gaan, nota bene een hardwarefabrikant. Daar bekleedt hij nu een minder hoge positie als vice-president van Dells Amerikaanse divisie voor klantenrelaties. Informix zoekt verder naar een nieuwe leider.
Of deze overstap voor Dell goed uitpakt, moet nog blijken. Marengi is degene die bij Novell de ‘push’-verkoop heeft geïntroduceerd. Als de distributeurs maar genoeg producten door hun strot krijgen, verkopen zij die vanzelf wel weer. Tenminste, dat is z�jn filosofie. In de praktijk bleken de distributeurs te wachten met inkopen tot het einde van het kwartaal. Dan konden zij Novell-producten met flinke kortingen aanschaffen.
Marengi is namelijk een man van kwartalen en quota. Wanneer de door hem opgelegde hoeveelheden aan het einde van de periode niet verkocht waren, volgden er sancties; harde maatregelen en zelfs ontslagen. Veel ex-Novellwerknemers praten nu nog over de ‘slachtoffers van Atilla de Hun’. Ook veel overgebleven werknemers nemen hem die houding niet in dank af. Zo is er de misstap die Marengi beging bij het verkoopteam, door zich op een vergadering denigrerend uit te laten over de afdeling in Utah. Waarvan hij de aanwezigheid op de bijeenkomst niet vermoede.
‘6-foot-1 Stud’
Naar de buitenwereld is Marengi echter onberispelijk; hij hecht veel belang aan een verzorgd uiterlijk en heeft als verkoper veel kennis van zaken. Smetteloze overhemden, een keurig pak en een stralend witte glimlach kenmerken het beeld dat klanten van hem hebben. Maar hij geniet zonder twijfel ook aanzien als ervaren marketeer. "Hij kan heel goed uit het blote hoofd rekenen. Dat maakte nogal eens indruk, als hij quota à la minute kon herzien", vertelt een ex-werknemer van Novell. Dat is niet alles, de ex-president van Novell heeft een goed overzicht van distributiekanalen en weet die uitstekend te gebruiken.
Daarnaast werkt Marengi hard aan zijn uiterlijk door gezond te eten en elke dag allerlei oefeningen te doen. De breedgeschouderde manager eet zijn kalkoensandwiches zonder mayonaise en kan 175 kilo opdrukken. Een werkneemster van Novell omschreef hem al eens als een gebruinde ‘6-foot-1 stud’.
Lijnrecht daar tegenover staat Marengi’s bijnaam ‘de marinier’, compleet met reputatie als krachtpatser die geen haarbreed in de weg gelegd moet worden. Dat kon namelijk banen kosten en hoge juridische rekeningen opleveren. Meerdere malen ontdekten mensen dat Marengi negatieve uitlatingen als een persoonlijke belediging opvat. Met alle langlopende gerechtelijke gevolgen vandien.
Hopelijk staan Dell andere tijden te wachten. In ieder geval kan ‘Attila de Hun’ geen macht meer ontlenen aan de geografische en culturele verdeeldheid van Novells managementteam. Bovendien heeft hij nu een lagere positie en legt hij rechtstreeks verantwoording af aan Michael Dell. Een ex-Novellwerknemer die door het vertrek van Marengi meer hoop koestert voor het bedrijf, meent dat Dell zeker kan profiteren van zijn nieuwste aanwinst. Mits de agressiviteit van Joe Marengi in goede banen wordt geleid.
