De schikking die Microsoft en het Amerikaanse ministerie van Justitie eind vorige week hebben bereikt betekent niet het einde van de langlopende rechtszaak. De Amerikaanse staten en rechter Colleen Kollar-Kotelly moeten de voorgestelde maatregelen en ‘verklaring van goed gedrag’ nog goedkeuren. Het nieuws van de schikking lekte midden vorige week uit.
De aanvankelijk uitgelekte details wezen al op een relatief mild maatregelenpakket voor de softwareleverancier, die eerder tot monopolist is bestempeld door de rechtbank. De officiële onthulling van de schikking bevestigt de indruk van mildheid. Justitie en Microsoft willen een ‘verklaring van goed gedrag’ ondertekenen met een geldigheid van vijf jaar.
In die overeenkomst zijn maatregelen opgenomen die toekomstig misbruik van Microsofts monopoliepositie moeten voorkomen. Het softwarebedrijf moet onder andere meer openheid geven over Windows’ interne werking, met name de api’s (application program interfaces), maar in de schikking zijn al diverse uitzonderingen opgenomen.
Daarnaast krijgen pc-fabrikanten meer vrijheid van Microsoft om programmatuur van concurrenten mee te leveren en te installeren op hun machines. Bovendien mag de Windows-leverancier geen exclusiviteit meer afdwingen voor het distribueren van zijn eigen programmatuur.
De nieuwste versie van Microsofts besturingssysteem, Windows XP, blijft echter buiten schot. Eerder waren er aanwijzingen dat Justitie en – met name – de achttien staten de nieuwe software wilden betrekken in de strafmaat-fase van de rechtszaak. Windows XP bevat immers meer dan ooit applicaties die zijn gekoppeld aan het besturingssysteem.
Herhaling
De twee strijdende partijen hebben een soortgelijk compromis al in 1995 gesloten, toen het ministerie een onderzoek naar de zakenpraktijken van de softwareleverancier had overgenomen van de Federale Handelscommissie (FTC). Die overeenkomst was echter ruim geformuleerd. Hij bood Microsoft ruimte voor het bundelen van software en dat heeft het sindsdien uitgebuit.
Justitie stelde vervolgens dat de softwareleverancier enkele zaken bewust te of vaag heeft geformuleerd en geïnterpreteerd. Dit vormde aanleiding voor hernieuwde antitrustaandacht en uiteindelijk het aanspannen van de huidige rechtszaak. Die is na de eerste ronde bij districtsrechter Thomas Penfield Jackson en de tweede ronde bij het hoger beroepshof – aangespannen door Microsoft – weer terugverwezen naar het districtsniveau.
De nu opgestelde overeenkomst tussen Microsoft en Justitie bevat een aparte clausule voor toezicht op de naleving van de maatregelen, door een onafhankelijke driekoppige commissie, benoemd door het hof van districtsrechter Colleen Kollar-Kotelly.
Zij had de strijdende partijen veroordeeld tot een onderhandelingsmarathon waarvan de deadline afgelopen vrijdag verstreek. De rechter buigt zich over de op te leggen strafmaat nadat het hoger beroepshof Microsoft grotendeels schuldig had verklaard. Daarbij was echter de eerder door rechter Jackson opgelegde opdeling van het bedrijf afgewezen.
Kollar-Kotelly had een strenge behandeling beloofd indien er geen schikking bereikt werd. De vraag is of zij haar goedkeuring hecht aan de nu voorgestelde ‘verklaring van goed gedrag’. Enerzijds heeft Justitie veel water bij de wijn gedaan, wat kan indruisen tegen Kollar-Kotelly’s strenge aanpak. Anderzijds is de rechter niet doorkneed in de it-industrie en staat zij bekend om haar voorkeur voor schikkingen boven straffen of maatregelen.
Staten aan zet
Verder is gebleken dat de achttien Amerikaanse staten, die samen met Justitie de rechtszaak voerden, vooralsnog niet voelen voor het compromis. De hoofdofficier van Justitie heeft de staatsaanklagers donderdag op de hoogte gesteld van de schikking, die is uitgewerkt door alleen Microsoft en het ministerie.
De staten hebben enkele dagen gevraagd om de schikking te keuren en te beoordelen. Die termijn verliep afgelopen dinsdag, maar de uitslag was helaas niet bekend bij het ter perse gaan van deze Computable (actuelere berichten op https://www.computable.nl).
De laatste maanden hebben de staatsaanklagers duidelijk laten weten door te gaan met de juridische vervolging van Microsoft indien zij de uiteindelijk straf – of schikking – onvoldoende achten. Het juridisch, politiek en financieel draagvlak daarvoor neemt echter wel flink af als de rechter de schikking ratificeert.
Concessies
Microsoft en het Amerikaanse ministerie van Justitie hebben een reeks maatregelen opgenomen in de nu bereikte schikking. De concessies van de softwareleverancier omvatten het volgende:
(deze informatie mag echter onthouden worden als ze de beveiliging of stabiliteit van Microsofts software of de privacy van gebruikers kan schaden);
