Volgens marktanalisten is de softwaremarkt weer uit zijn dal aan het kruipen. Zo ook de markt voor erp-software. Toch laten de kwartaalcijfers van de grote leveranciers dit niet zien. De enige winnaar lijkt SAP te zijn.
Logisch, volgens Felix Oberdorfer, analist bij Fortis Bank met de Nederlandse softwaremarkt in zijn portefeuille. Door de onrust na de overname van JD Edwards door Peoplesoft en het vijandige bod van Oracle op Peoplesoft, kiezen klanten voor zeker en dat is marktleider SAP.
Er dient wel een splitsing te worden gemaakt, wanneer gesproken wordt over marktleiders op de Nederlandse erp-markt. Als het gaat om grote bedrijven, is SAP de onbetwiste leider. Op niche-markten zijn er andere partijen die met die titel aan de haal gaan. Binnen het midden- en kleinbedrijf is Exact de grootste erp-leverancier.
Slag om mkb
Bij grote ondernemingen wordt SAP gevolgd door Oracle, SSA Global (moederbedrijf van Baan) en Peoplesoft. Binnen het mkb staat Unit4Agresso op de tweede plaats, gevolgd door Navision, dat in 2002 door Microsoft werd overgenomen.
Op dit moment ligt de penetratiegraad van erp-software in Nederland rond 60 procent. De grote inhaalslag ligt bij het mkb, maar dat wil niet automatisch zeggen dat bedrijven als Exact en Unit4Agresso de komende jaren de winnaars zijn.
Er zijn twee inkomensstromen te onderscheiden in de softwaremarkt, te weten licentie-inkomsten en service-inkomsten. De licentie-inkomsten, met name nieuwe klanten, vormen de eerste stroom. Volgens Oberdorfer zullen de grote, wereldwijd opererende bedrijven hier hun grote slag slaan. “Zij hebben merkkracht en diepe zakken.”
Per jaar doen ongeveer tienduizend Nederlandse bedrijven een nieuwe software-investering. In toenemende mate zullen die bedrijven kiezen voor SAP en Microsoft. De gevestigde orde zoals Unit4Agresso en Exact zien in deze multinationals steeds grotere concurrenten. Toch hoeven zij niet zonder slag of stoot hun posities op te geven. De grote winstmotor in de softwaremarkt zijn namelijk de onderhoudscontracten. In het mkb is de vraag naar onderhoud en ondersteuning groot, omdat deze bedrijven de kennis zelf niet in huis hebben. Exact haalt 65 procent van zijn omzet in Nederland uit onderhoud. “Dat is een stabiele inkomensstroom met hoge marges”, aldus Oberdorfer.
Consolidatie
De gevolgen van de overname van JD Edwards door Peoplesoft zijn op korte termijn vooral gunstig voor de overige bedrijven, omdat een fusie altijd verstorend werkt. Het korte termijneffect van een consolidatieslag is twijfel en afwachting bij klanten. Dit werkt meestal de marktleider, in dit geval SAP, in de hand. Dat verklaart ook dat de stijging van de markt vooral bij dit bedrijf terug te vinden is. In het fiscaal tweede kwartaal van dit jaar liet SAP een licentieomzetgroei zien van 70 procent. Alle andere leveranciers moesten het doen met een negatieve groei.
Microsoft aast op deze positie in het mkb-segment van de erp-markt. De vraag lijkt vooralsnog wat de lange termijn productstrategie van het bedrijf is. Hoe kan Microsoft ervoor zorgen dat ze met één product op de markt komen vanuit alle acquisities die ze hebben gedaan? Oberdorfer denkt dat de softwaregigant de kaarten in handen heeft om dit mogelijk te maken, maar dat er aanzienlijke tijd overheen zal gaan. “Het essentiële verschil bij Microsoft kan zijn dat ze een marktleidende positie hebben in andere segmenten.” De voorspelling is dat de aangekochte erp-software (Navision, Great Plains, Solomon) wordt geïntegreerd met bijvoorbeeld Office of SQL Server, waardoor de penetratiegraad van erp de komende jaren stijgt richting 90 tot 95 procent (de huidige penetratiegraad van Microsoft Office).
Lange termijn
De lange termijn gevolgen van marktconsolidatie is de toenemende concurrentiekracht. Dit bemoeilijkt de verkoop van nieuwe licenties, waardoor de slag om de klant steeds lastiger wordt. Bedrijven moeten de keuze maken of ze zich willen aansluiten bij een wereldwijd opererende speler met een marktleidende positie en een merknaam als marketingtool of dat ze juist een nichespeler willen zijn die de beste software maakt voor een bepaald segment van de markt. De consolidatie op de Nederlandse markt zet voorlopig door, aldus Oberdorfer, omdat er veel bedrijven zijn die in geen van beide categorieën vallen.
De kans dat Exact de komende jaren veel overnames doet onder dit soort bedrijven is wel aanwezig, hetzij klein. Het bedrijf is in het mkb-segment in Nederland marktleider met een product dat alle branches kan bedienen. Als het partijen gaat overnemen, zal dat zijn om bestaande klantenbases te acquireren om zodoende een bepaalde schaalgrootte te bereiken.
Schaalgrootte is van groot belang voor een softwarebedrijf, omdat dit nodig is voor de financiering van ‘research and development’-activiteiten. Dat is wat Baan heeft gewonnen bij de overname door SSA Global. De positie van Baan in Nederland staat door die overname niet ter discussie, omdat SSA hier nauwelijks actief is. Op korte termijn heeft de overname niet direct gevolgen voor Baan. Op lange termijn heeft het meer schaalgrootte en een sterke moeder die de r&d-activiteiten kan financieren.
De kans dat Unit4Agresso in bepaalde marktsegmenten in Nederland overnames gaat doen, is wel groot. “Dan gaat het vooral om de overheidssector, dienstverlenende bedrijven en handelsondernemingen in de logistieke sector. Unit4Agresso kan partijen overnemen die een heel goede positie hebben in zo’n segment”, aldus Oberdorfer.
Bedreiging
Werd tien jaar geleden erp nog vooral gebruikt voor het automatiseren van afdelingen, nu worden vooral bedrijfsprocessen geautomatiseerd. Men spreekt dan ook van eerste en tweede generatie erp-systemen. De eerste generatie deed bij zijn opkomst in de jaren negentig (daarvoor sprak met van mrp-systemen) de belofte van integratie binnen bedrijven. Deze belofte kon pas worden ingelost met de komst van de tweede generatie systemen.
Uiteindelijk komt er een situatie waarbij een bedrijf dat een erp-systeem gebruikt, ook zijn afnemers en toeleveranciers gaat aansporen om dat systeem te gebruiken. De belofte van integratie blijft dan niet beperkt tot één bedrijf, maar strekt zich uit over een hele bedrijfstak. Dit is de laatste, moeilijkste en grootste efficiëntieslag in de markt, voorspelt Oberdorfer.
De enige manier om dit te bereiken is door gebruikmaking van standaarden en webdiensten. Dit heeft als consequentie dat op de lange termijn geen behoefte meer zal zijn aan complete erp-pakketten van leveranciers. Met behulp van soa’s (service oriented architectures) en webdiensten is het straks mogelijk om applicaties van verschillende leveranciers te draaien en met elkaar te laten integreren. Oberdorfer: “Als je het hebt over bedreigingen van internet en standaardisering, gaat er nog enorm veel veranderen.”< BR>
