Alleen beperking van de eigen fantasie remt de toepassingen van communicatie over een ip-breedbandnetwerk, zowel vast als mobiel. De mogelijkheden zijn schier eindeloos, meent Paul Hendriks van KPN. De telco is druk doende applicaties te ontwikkelen.
| Televisie op mobieltje KPN begint dit jaar in Nederland twee proeven met digitale televisie via de mobiele telefoon. Dat gebeurt samen met Digitenne, Nozema en TNO. De bedoeling is interactieve televisie naar het mobieltje te brengen. “Televisie alleen al is interessant, ook voor omroepen en adverteerders, maar het wordt nog leuker om tijdens het bekijken van een video meteen te kunnen doorklikken naar de plek waar je het liedje als ringtone of mp3 kunt ophalen”, meldt KPN. Voor interactieve, mobiele content is de onderneming in gesprek met onder andere SBS en MTV Networks. In het najaar komt een uitgebreide praktijkproef met 500 gebruikers. Afhankelijk van de uitkomsten van de testen verwacht KPN digitale televisie via de mobiele telefoon in de loop van 2006 op de markt te brengen. Om de beelden geschikt te maken voor het formaat van een mobieltje worden ze gecomprimeerd volgens de Europese standaard DVB-H (Digital Video Broadcasting-Handheld). Overigens biedt Vodafone binnen het bereik van zijn umts-netwerk nu al de mogelijkheid voor rechtstreekse televisiebeelden op het mobieltje. |
Hendriks is binnen de divisie Vast van KPN verantwoordelijk voor communicatie over ip. “Voice over IP is een te beperkt begrip”, zegt hij. Als programmamanager is hij bezig een veelomvattend palet aan diensten en activiteiten te ontwikkelen die gebruik kunnen maken van het breedbandige ip-netwerk, vast en draadloos. Het programma loopt ongeveer anderhalf jaar en is in de zomer van vorig jaar begonnen.
All IP
Hij is begonnen zich te oriënteren in Korea, Japan en de Verenigde Staten. Vooral in Japan en de VS heeft communicatie over ip-netwerken een grote vlucht genomen. Het begint bij jongeren en groeit dan door naar de rest van de bevolking. “Communicatie is evenwel cultureel bepaald. In Japan zijn ze dol op techniek vanwege de techniek, dol op snufjes. Dat is in Nederland niet zo.”
Duidelijk is wel dat mensen anders gaan communiceren, zodra de technologie dat toestaat. “We zien nu al dat SMS, instant messaging, chatten et cetera meer wordt gebruikt dan wat wij nu noemen de traditionele telefonie. Er zijn ook in toenemende mate mensen die alleen maar een mobiel abonnement hebben en geen vaste telefoon meer. Die trend zal wel doorzetten”, aldus Hendriks, eraan toevoegend dat je dan wel een breedbanddrager moet hebben voor andere ip-applicaties, zowel voor het vaste als het mobiele netwerk.
Uiteindelijk wil KPN in 2010 een ‘All IP’ netwerk hebben. Dat betekent voor het toegangsnetwerk xDSL over koper, glasvezel, draadloos (umts) en WiFi. In deze planningsperiode wordt het eerste-generatie DSL-platform afgebouwd. Aan de rand van het netwerk zien we Ethernet Edge verschijnen en verdwijnen SDH, ATM en de eerste generatie MPLS (Multi Protocol Layer Switching); de kern van het netwerk wordt op Ethernet gebaseerd MPLS en een deel optisch netwerken. Op de dienstenlaag komt een heel breed aanbod. Daarover wordt nu druk nagedacht. Voor het ip-communicatieplatform heeft KPN als strategische partner Siemens gekozen. Voor de andere netwerkonderdelen vinden nu intensieve gesprekken plaats met diverse leveranciers.
Voorlopig wordt het ip-netwerk om geen risico’s te lopen naast het bestaande netwerk gebouwd. Op de middellange termijn gaan ook alle 1400 telefooncentrales in Nederland over op ip en wordt het huidige netwerk uitgefaseerd.
De aanpassing van het netwerk naar ip heeft ook personele gevolgen, omdat ip eenvoudiger is te onderhouden. In de komende vijf jaar zullen 8000 banen verdwijnen.
Concurrentie
De vroegere monopolist heeft er de afgelopen jaren nogal wat concurrenten bij gekregen, aanvankelijk alleen bij de mobiele (gsm-)telefonie, en later bij vaste telefonie en breedbandinternet. Op dit moment moet KPN Mobile het opnemen tegen vier andere aanbieders. Beoordeeld naar het klantenaandeel eind 2004 doet KPN het behoorlijk goed. Het bedrijf heeft een aandeel van 40 procent en groeit; T-Mobile is gelijk gebleven op 15 procent, Vodafone zit op 25 procent, maar daalt; Orange zit op 11 procent, en Telfort ten slotte zit op 10 procent en groeit. Daarnaast zijn er veel carrier-selectbedrijven in Nederland en verschillende concurrerende breedbandnetwerken van kabeltelevisie- en DSL-operators.
“Als ik met internationale collega’s praat, verbazen zij zich erover dat er zo veel aanbieders zijn in zo’n klein landje als dit”, vertelt Hendriks. “De concurrentie neemt alleen maar toe, omdat je met relatief weinig middelen als nieuwkomer de markt kunt betreden. Vroeger hadden we alleen te maken met BT, MCI en Tele2; nu komen we concurrenten tegen als Multikabel, UPC, Skype en zelfs netwerkintegratoren als IBM en Getronics bewegen zich op deze markt. De concurrentie gaat nog toenemen en sneller. De introductie van mobiele telefonie in Nederland heeft een kleine tien jaar geduurd, maar vaste en mobiele breedband gebeurt in een paar jaar. We moeten dus snel schakelen.”
Of de Nederlandse markt, met zoveel aanbieders, gaat consolideren, is een vraag waar Hendriks zijn vingers liever niet aan brandt. “De analisten riepen jaren geleden al dat er een shake-out zou komen, maar dat is totnogtoe uitgebleven. In de VS gaat de consolidatie erg hard, maar in ons land lukt het de kleine spelers nog steeds om het hoofd boven water te houden. Ik kan niet in een glazen bol kijken en zou echt niet weten of en zo ja, wanneer er een consolidatieslag gebeurt.”
Presence
KPN moet nog druk sleutelen aan zijn netwerk om het helemaal op ip gebaseerd te krijgen. Voor de gebruikers is dat evenwel niet bijster interessant. Het gaat erom wat je ermee kunt doen, welke nieuwe diensten ze kunnen verwachten. Daarbij valt het op dat de grenzen tussen vaste en mobiele telefonie vervagen, omdat beide op ip-gebaseerd verkeer (gaan) transporteren.
| Eenvoud Als het gaat om communicatie, zit het Nederlandse bedrijfsleven te wachten op eenvoud, convergentie (samensmelting van data- en spraaknetwerk, van vaste en mobiele communicatie) en nieuwe functionaliteit. De totale bedrijfsproceskosten zouden naar beneden moeten, zegt Hendriks van KPN. “Hierbij kunnen goede communicatiediensten een belangrijke rol vervullen.” Convergentie en introductie van nieuwe functionaliteit is vrij complex. “Daarom hebben wij diensten om organisaties te begeleiden bij een dergelijk migratieproject.” Gezien de hevige concurrentie in Nederland (volgens Hendriks de sterkste ter wereld) staan de inkomsten van telecomaanbieders onder druk, maar KPN moet wel flink investeren in zijn netwerk en ontwikkeling van diensten. “Het is een behoorlijke uitdaging financieel gezond te blijven”, is het statement van Hendriks. |
Presence-diensten gaan er zeker komen. “Je kunt dan op de mobiele telefoon, Blackberry, notebook of pda, of gewoon je pc, zien of iemand bereikbaar is en via welk medium. Dat is vergelijkbaar met de buddy-lijsten van MSN en Skype, maar gaat net een stapje verder.”
Op het gebied van business-to-business is beeldtelefonie een toepassing waar veel belangstelling voor zal bestaan. “Die applicatie bestond al voor pc’s, maar kan nu worden uitgebreid naar mobiele telefoons en draadloze ‘vaste’ telefoons. Het is niet alleen nuttig om ermee te kunnen videovergaderen, maar je kunt die applicatie ook gebruiken in combinatie met Office-applicaties om bijvoorbeeld samen aan een document te werken, gezamenlijk een presentatie samen te stellen of aan een bouwtekening te werken.”
Bij business-to-consumer komt Hendriks met het voorbeeld van een makelaar die op die manier belangstellende klanten een filmpje kan laten zien van een bepaald huis. Terwijl de beoogde woning zich bloot geeft op het beeldschermpje kan de makelaar ‘meelopen’ en commentaar geven en ontvangen. “Dat scheelt de potentiële kopers en de makelaar heel veel tijd.”
Bluephone
Bij het beoordelen hoe de ip-communicatie er in de nabije toekomst uit gaan zien, neemt Hendriks graag een kijkje in de keuken van British Telecom. “Zij zijn een van de eerste operators die met veldproeven aan de slag zijn gegaan. BT zet de toon in de telecomindustrie”, zegt hij, doelend op het project Bluephone. Dit is een proef waarbij een mobieltje in de buurt van een Bluetooth-basisstation automatisch via het vaste (lees: goedkope) netwerk belt.
“Je moet er wel de tijd voor nemen, want dit is uiterst complexe materie. Zowel op technisch gebied als op het vlak van de noodzaak accurate rekeningen samen te stellen. Het is echt heel complex allemaal”, aldus Hendriks.
Dat mag ook wel blijken uit het feit dat de Bluephone-test op een mislukking is uitgelopen, aldus het Engelse webmagazine The Register. Vanwege de korte overbruggingsafstand van Bluetooth zouden er te veel basisstations nodig zijn om het systeem naar behoren te laten werken. BT heeft inmiddels laten weten dat de opvolger in de Bluephone-test zal worden uitgerust met WiFi. Voor deze oplossing zou KPN volgens Hendriks sowieso al gekozen hebben.
