Delen is het nieuwe vermenigvuldigen

Of het nu gaat om het starten van een stadstuin ergens op een verlaten industrieterrein of het oprichten van een decentrale energie centrale in een woonwijk: onder druk van de crisis, schaarste en de zich razendsnel veranderende technologie, wordt er steeds meer gedeeld in onze maatschappij.

Inspirerende mensen als Daan Roosengaarde en Jan Rotmans zijn met hun frisse en innoverende visies op de maatschappij iets aan het los maken. Er wordt anders gedacht over energie, afval, wonen, werken en met name innoveren met of zonder behulp van technologie. De populariteit van Singularity University laat zien dat technologie een van de motoren zal zijn van de verdere verandering de komende jaren. Daarnaast zal de rol van de consument alleen maar toenemen. Door de beschikbaarheid, de mobiliteit en de toegankelijkheid van nieuwe technologie zullen veel vernieuwingen al lang en breed in het dagelijkse leven gebruikt worden voordat ze binnen organisaties toegepast worden.

Gevolgen voor de markt

De snelheid waarmee de energiesector aan het veranderen is, laat zien dat bestaande business modellen worden ingehaald en zelfs overbodig zijn. En de overheid kan alle bewegingen en de snelheid daarvan nauwelijks bijhouden. Vaak is het gevolg hiervan verkrampt gedrag van de overheid en de sectoren in kwestie. Het mooie is dat de klant of consument niet langer kan wachten. Transparantie en lager wordende investeringen – vaak onder invloed van de technologie – laten bewegingen makkelijker en sneller starten.

Deze parallel valt ook te trekken naar de it-sourcingindustrie. In 2012 en 2013 werd nog veel gepraat en geschreven over inzet van bijvoorbeeld cloud technologie. In 2014 zal een definitieve doorbraak plaatsvinden van ‘gedeelde’ technologie en oplossingen. Waar bij de kleinere mkb-organisaties al meer dan 35 procent op de een of andere wijze it-oplossingen gebruikt worden die men niet zelf heeft staan of aangeschaft heeft, is dit bij de grotere organisaties al meer dan 75 procent. Technologie geleverd als een cloud oplossing, of dit nu gaat om infrastructuur, platform of een service, is hier de motor achter. Van test en development omgevingen, archivering van data, software oplossingen tot hele mail-infrastructuren: iedereen heeft hier gebruik van gemaakt of gaat hier gebruik van maken.

Benchmarking en it-sourcing markt

Voor 2014 liggen hier geweldige kansen voor it-serviceproviders maar ook voor software leveranciers. In veel gevallen zal het voor hen echter niet eenvoudig zijn om de transitie te maken. Bestaande infrastructuren en datacenters, legacy kennis en met name de snelheid waarmee klanten overgaan tot het gebruiken van de nieuwe oplossingen, vormen de grootste uitdagingen. Laten we de druk die partijen als Amazon, Google, Microsoft, Rackspace leggen nog maar even buiten beschouwing. Het werkveld voor it-serviceproviders wordt steeds complexer.

Daarnaast wil de klant ook meer transparantie en openheid van zaken over zijn it-kosten. Hij gaat zijn Capex (investeringen) nog meer verschuiven naar zijn Opex (operationele kosten). De rol van benchmarking- en performance management zal hierdoor ook in 2014 veranderen. Ze worden steeds meer gezien als onderdeel van een compleet it-sourcing eco-systeem. Steeds minder als een eenmalige, harde clausule in een contract en steeds meer als proces waarmee klant en leverancier in goed overleg continu kunnen sturen op zowel kwalitatieve als kwantitatieve kennis. Waarom niet net als incident, problem, change- een benchmark-proces?

Gevolgen voor it-serviceproviders en klanten

Dit vraagt ook van de klant in 2014 een grotere realiteitszin. Het zal steeds minder eenvoudig zijn om een langjarig contract met een leverancier te sluiten, stevig te onderhandelen op prijs en voorwaarden om vervolgens een jaar later substantiële onderdelen uit het contract te (willen) halen omdat de technologie dat mogelijk maakt.

Het echt samen nadenken over toekomstige vernieuwingen, de gevolgen daarvan in te schatten en dit durven te bespreken en concreet te vertalen zal meer dan ooit openheid en transparantie vragen. Dit alles zal de grote uitdaging worden voor zowel klant als it-serviceprovider in 2014.

Concreet vertaalt naar de it-sourcing lifecycle

Vertaald naar de sourcing lifecycle zien we de volgende belangrijke ontwikkelingen:

– In de Plan-fase (strategie) zal het steeds minder nodig zijn om de grotere klanten te helpen met de basale do’s en dont’s van het sourcingproces. Zij zijn vaak aan hun derde of vierde vernieuwing van hun contract toe. De kleinere mkb-organisaties die korter geleden zijn begonnen met het sourcen van hun it-diensten willen concreter en korter strategisch advies. Verticale sourcingbewegingen, waarbij de klant een hele kolom van infrastructuur tot aan de functionaliteit van een oplossing als dienst (bijvoorbeeld als SaaS) afneemt, zal in 2014 verder doorzetten. Veel it-providers zijn in 2013 actief begonnen met het promoten hiervan. Traditionele prijsmodellen, waarbij je per dienstencomponent wist wat je betaalde, verdwijnen hierbij.

– In de Build-fase (selectie) wordt het steeds duidelijker dat zowel klant als leverancier sneller met elkaar aan tafel willen om concreet over het ‘hoe’ te praten van het sourcing proces. Kortere, anders ingerichte processen. Best value procurement en fast track-trajecten zijn schijnbewegingen voor wat de komende jaren komen gaat. Het proces en de gedeelde informatie zal van beide kanten maximaal transparant moeten zijn. Hier ontbreekt het nog steeds aan. We praten er graag over, maar slaan in onderhandelingen toch vaak weer in een kramp.

It-serviceproviders kunnen niet alles meer zelf. Verdere focus is noodzakelijk. Initiatief om deals samen met kleinere en vaak specialistische partners te delen is een belangrijke evolutie die te lang genegeerd is. De it-provider moet hier snel zijn, anders neemt de klant dit soort initiatieven zelf. De betrokkenheid van de business in de Build-fase maar ook al in de Plan-fase zal veel nadrukkelijker worden. Niet in de laatste plaats omdat de business in veel gevallen meer contact gaat hebben met de it-provider of software-leverancier, dan de it-afdeling zelf.

– De Run-fase (transitie, implementatie) was al heel belangrijk, maar met het toenemen van het aantal leveranciers en deeloplossingen zal de complexiteit van transities alleen maar stijgen en zal er nog meer nadruk op integratie komen te liggen in 2014. De beschikbaarheid van kennis bij zowel de it-serviceprovider als de klant is vaak niet toereikend. Ondersteuning van kleinere, specialistische it-leveranciers, zzp’ers of adviesbureaus is noodzakelijk. Kennis zal sneller gedeeld moeten worden. Het verkrampt opereren hebben of de behoefte alle kennis bij jezelf willen houden wordt steeds minder een bewijs van macht. Dit geldt met name bij re-transities. Zullen it-leveranciers in 2014 eindelijk begrijpen dat een re-transitie net zo belangrijk is als een goede transitie?

– De Optimize-fase (herijken en toetsen, benchmarking & performance management) zal in 2014 steeds meer een geïntegreerd onderdeel van de sourcing life cycle worden. Jarenlang heeft dit onderdeel er maar een beetje ad hoc bijgehangen. Dit zal gevolgen hebben voor de sourcing contracten en ook voor het gedrag en de wijze waarop een contract wordt beheerd en gestuurd. Van eenmalige toetsingen gaan we naar een continu proces dat goed te monitoren is en waarop klant en leverancier hun tactiek en strategie steeds meer samen bepalen. Hier wordt al jaren gepraat in onderhandelingen maar het wordt vaak, ondanks goede bedoelingen, razendsnel vergeten.

– En dan de Governance-fase ( regie van it-processen en inrichting it-organisatie). Onder invloed van alle bovengenoemde ontwikkelingen staat de it-organisatie van de klant en de wijze waarop ze samenwerkt met de business en de it-serviceproviders voor grote veranderingen. De business krijgt een (nog) grotere vinger in de pap, de nieuwe generatie gebruikers is it-native en van jongs af aan opgegroeid met it. Zij weten zelf wat ze willen en hebben niemand nodig die hun behoeften nog in requirements vertaalt en daarna uitwerkt. Het aantal leveranciers zal sterk toenemen. Enerzijds gaan ze in zee met grote (cloud-)partijen waar je bijna geen invloed op kunt uitoefenen anderzijds met kleine specialistische partijen. Er zal ten slotte ook ruimte ontstaan voor ‘nieuwe i-leveranciers’ die veel meer een (cloud-)service integratorrol en cloud broker-rol gaan aannemen. Waarom zelf doen als je het elders sneller, beter en zonder grote investeringen kunt halen?

Tactische en strategische rol wordt sterker

De it-afdeling van de klant wordt steeds meer een facilitator van (markt-)kennis. De tactische en strategische rol wordt sterker. De uitvoerende rol ligt vaak buiten de deur. Om de verbinding tussen business en leverancier optimaal te faciliteren, ligt de nadruk vaker op de strategische samenhang om de overall business-strategie te ondersteunen. Waarde creatie, architectuur en service delivery management zijn dan key-domeinen. Daarnaast is specifieke kennis van het besturen van leveranciersrelaties nodig, alsmede kennis en ervaring om snel te kunnen veranderen en aandacht voor regelgeving en compliancy. Nadruk zal liggen op rollen als bijvoorbeeld enterprise architect, chief technology officer, programma/transitie manager, vendor manager, service delivery en contract manager, security & compliance officer.

Raymond Linkers, director sourcing advisory Metri Group, en Paul Cornelisse, director Metri Group