Computable.nl
  • Thema’s
    • Carrière
    • Innovatie & Transformatie
    • Cloud & Infrastructuur
    • Data & AI
    • Governance & Privacy
    • Security & Awareness
    • Software & Development
    • Werkplek & Beheer
  • Sectoren
    • Channel
    • Financiële dienstverlening
    • Logistiek
    • Onderwijs
    • Overheid
    • Zorg
  • Computable Awards
    • Overzicht
    • Nieuws
    • Winnaars
    • Partner worden
  • Vacatures
    • Vacatures bekijken
    • Vacatures plaatsen
  • Bedrijven
    • Profielen
    • Producten & Diensten
  • Kennisbank
  • Nieuwsbrief

CBS geeft tips voor datagebruik in crisissituaties

10 januari 2022 - 10:223 minuten leestijdActueelData & AICBS
Pim van der Beek
Pim van der Beek

Een nationale data-steward, een overheidsbrede data-strategie en -standaarden en een datacatalogus. Dat zijn voorstellen waarmee de rijksoverheid de inzet van data tijdens crisissituaties kan verbeteren. Ze komen uit de koker van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat onderzocht hoe de overheid op basis van betrouwbare gegevens snel beslissingen kan nemen tijdens rampen

Overheden moeten in een crisissituatie knopen doorhakken, maar beschikken tijdens zo’n noodsituatie niet altijd over betrouwbare data of weten niet waar en hoe ze die gegevens snel kunnen vinden of uitwisselen. Het CBS onderzocht samen met het nationale statistiekbureau van Canada de mogelijkheden om de datakwaliteit in crisissituaties te verbeteren en komt met aanbevelingen.

‘Datagedreven crisisrespons door de overheid vraagt om een goede overheidsbrede datastrategie, die vastlegt wat de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende overheden zijn’, schrijft het CBS. Het heeft een visie-document met aanbevelingen opgesteld. Daarin wordt naar voorbeeld van Nieuw-Zeeland gepleit voor een nationale data-steward, het gebruik, beheer en de beveiliging van alle overheidsdata aanstuurt

Corona

Als voorbeeld van een situatie waarin een data-steward nuttig is, noemt CBS de coronacrisis. ‘Deze crisis raakt de hele maatschappij en brengt veel onzekerheden met zich mee. Tegelijkertijd is er veel nepnieuws, terwijl de behoefte aan betrouwbare informatie juist groot is. Betrouwbare informatie is nodig om de crisis beleidsmatig goed aan te pakken, wetenschappelijk onderzoek te doen én om te weten hoe je als maatschappij met de situatie om gaat.’ De data-steward organiseert en borgt processen die ervoor zorgen dat de juiste data – van de nodige kwaliteit en betrouwbaarheid – op een veilige manier en op het juiste moment bij de juiste gebruiker beschikbaar zijn.

‘Geen tijd voor enquêtes’

Een andere aanbeveling gaat over de data-infrastructuur en -technologie. De statistici beschrijven in het visiedocument dat standaardisatie van technologie en processen belangrijk is om snel te kunnen handelen bij crises. Een data-ecosysteem waarin verschillende organisaties zoals overheidspartijen en kennisinstellingen op basis van standaarden kunnen samenwerken, zorgt dan voor meer flexibiliteit.

Ook wijzen ze in dit verband op de noodzaak om nieuwe databronnen aan te boren. ‘Primaire waarneming met enquêtes duurt in tijden van crisis vaak te lang. Je moet secundaire bronnen van partners juist dan snel kunnen binnenhalen. Een data-ecosysteem biedt daarvoor meer mogelijkheden.’

Datacatalogus

De samenstellers van het visiedocument pleiten ook voor een landelijke datacatalogus waarin data beschikbaar zijn volgens het fair-principe: findable, accessible, interoperable en reusable. Nederland heeft een open dataportaal van de overheid. Daarin worden datasets met openbare informatie gedeeld voor algemeen gebruik. Henning denkt dat een overheidsbrede catalogus, die transparant maakt over welke andere data de overheid beschikt, een goede aanvulling is.

‘In zo’n datacatalogus staan niet de data zelf, maar is beschreven welke data waar beheerd worden. Daardoor weten overheidsorganisaties van elkaar beter welke data beschikbaar zijn en hoe zij nóg meer datagedreven kunnen werken.’

Toolkit

Samen met het statistiekbureau van Canada zal het CBS de uitkomsten van het visiedocument breed onder de aandacht brengen, onder meer op online-congressen.

Er zijn bovendien plannen om het document uit te werken tot een toolkit die ook andere statistische bureaus kunnen inzetten bij het opzetten van ‘effectief data stewardship’.

Deel

    Inschrijven nieuwsbrief Computable

    Door te klikken op inschrijven geef je toestemming aan Jaarbeurs B.V. om je naam en e-mailadres te verwerken voor het verzenden van een of meer mailings namens Computable. Je kunt je toestemming te allen tijde intrekken via de af­meld­func­tie in de nieuwsbrief.
    Wil je weten hoe Jaarbeurs B.V. omgaat met jouw per­soons­ge­ge­vens? Klik dan hier voor ons privacy statement.

    Whitepapers

    Computable.nl

    De weg van dataverzameling naar impact

    Iedere organisatie heeft data, maar niet iedereen weet hoe je het goed gebruikt. Hoe zet je waardevolle informatie om in actie?

    Computable.nl

    In detail: succesvolle AI-implementaties

    Het implementeren van kunstmatige intelligentie (AI) biedt enorme kansen, maar roept ook vragen op. Deze paper beschrijft hoe je als (middel)grote organisatie klein kunt starten met AI en gaandeweg kunnen opschalen.

    Computable.nl

    Maak kennis met digitale identiteiten

    De digitale economie groeit snel en de EU heeft strikte regelgeving ingevoerd om de veiligheid en privacy te waarborgen; in deze whitepaper ontdek je hoe digitale identiteiten deze transitie ondersteunen en wat dit voor jouw organisatie betekent.

    Meer lezen

    ActueelCloud & Infrastructuur

    Datacenters willen uitzonderingspositie in crisis

    stijging
    ActueelCarrière

    CBS: Arbeidskosten en werkdruk stijgen

    11 reacties op “CBS geeft tips voor datagebruik in crisissituaties”

    Nieuwere reacties »
    1. Rob van Dort schreef:
      10 januari 2022 om 16:17

      …en dan is een link naar dat document wel zo handig: pagina https://www.cbs.nl/nl-nl/corporate/2022/01/het-belang-van-betrouwbare-data-in-tijden-van-crisis geeft een beschrijving.

      Directe link is https://www.cbs.nl/-/media/_pdf/2022/02/cbsstatcan-2021–a-crossnational-view-on-nsos-and-data-stewardship-in-times-of-crisis.pdf

      Login om te reageren
    2. Een Oudlid schreef:
      10 januari 2022 om 20:01

      Dank voor de link Rob van Dort, de vragen die ik had over privacy worden hierin beantwoord. Want poportionaliteit van never waste a good crisis en grondwettelijke rechten zoals privacy blijft een listig aspect. Niet onmogelijk maar wie link naar PDF opent en zoekt op privacy ziet dat er nog wat werk in het ‘poetsen’ van de data zit. En wat betreft het koppelvlakkencircus is het exporteren van data niet de uitdaging zoals een oud maar nog altijd goed visiedocument van de WRR laat zien. De huidige ophef over de adresgevens van kamerleden is amusant als deze door de Kamer van Koophandel gelekt zijn. Jammer dat ze niet dezelfde zorg over de gegevens van ondernemers hebben als over fakelmans zonder witte puntmuts.

      Aangaande het fair-principe, de moderne wetenschap van datasynthese kent nogal wat hocus-pocus met modellen die vanuit een algoritme de toekomst proberen te voorspellen met uiteindelijk de betrouwbaarheidsmarge van een politieke belofte. Of zoals Godfried Bomans het ooit verwoorde: “Een statisticus waadde vol vertrouwen door een rivier die gemiddeld één meter diep was. Hij verdronk.”

      Login om te reageren
    3. Jaap van Belkum schreef:
      11 januari 2022 om 15:21

      Interessant voorstel van het CBS. Statistiek is belangrijk bij beleid, ook bij crises beleid. En als je statistiek gebruikt, doe het dan wetenschappelijk verantwoord en zo netjes als mogelijk.

      Gelukkig is de taalkunde na Godfried Bomans ook volwassen geworden en hebben taalkundigen tegenwoordig ook verstand van bijvoorbeeld de t-toets, variantieanalyse, regressie analyse.

      Login om te reageren
    4. Een Oudlid schreef:
      12 januari 2022 om 09:59

      Zoals gewoonlijk ziet de cijferman met het empathisch vermogen van een rekenmachine de schoonheid van een taal niet, de statistische aanname bij het oversteken van de rivier in plaats van een real-time peiling is als de voorspelling van verkiezingen op basis van een dubieuze status quo. Het is dan ook vooral de bedrijfsstatistiek van de MBA manager welke maatschappelijk steeds meer gaat wringen. Vraag wie die ‘deplorables’ zijn die zich identificeren met hun eigen realiteit ga je met de taalkundige beperking van gesloten vragen en de beperkte keuze in antwoorden van enquêtes niet oplossen. Niet in de laatste plaats door het privacy vraagstuk aangaande anonimiteit:

      https://www.computable.nl/artikel/nieuws/datamanagement/4531184/250449/anonieme-gegevens-verraden-identiteit-nog-steeds.html

      Wat betreft de methodologische en statistische blunders van datalekken is er een oude maar nog altijd relevante visie van WRR op de transistie naar een datagedreven overheid. Maatschappelijk verantwoord betekent dan ook vooral inzicht in de modellen die gebruikt worden en het recht op correctie van gegevens die er gebruikt worden. De check & balance die om de review van veranwoording gaat wordt in een crisis al snel terzijde geschoven met tunnelvorming aangaande de antwoorden tot gevolg. Dit geldt met name voor de regressie analyse van een gemiddelde want van de maan af gezien zijn we allen even groot volgens Eduard Douwes Dekker.

      Hamer & sikkel van CBS is als het zwart-wit van de tekeningen in Jip & Janneke verhalen als het om binaire realiteit van cijfers gaat terwijl niet alles op die manier meetbaar te maken is. Het Excel management middels een Monte Carlo variatieanalyse kent daarom ook de waarschuwing dat resultaten uit het verleden geen garantie voor de toekomst geven maar dat vertelt cijfermans niet. En wat betreft het poetsen van data en statistische blunders hobbelen we daarom van crisis naar crisis.

      Login om te reageren
    5. Jaap van Belkum schreef:
      12 januari 2022 om 15:21

      Ewout, sinds wanneer is een datalek een statistische blunder? Het is vrijwel altijd een kwestie van een slecht systeemontwerp of slecht systeembeheer of slordig gebruik van systemen, of een combinatie hiervan. Het gaat om menselijke fouten van IT-ers of systeemgebruikers. Soms gaat het om een hack en ook dan kan de verantwoordelijkheid deels liggen bij een niet oplettende beheerder of een slordige gebruiker en soms bij een programmeur die een lek in het systeem heeft gecreëerd.

      Login om te reageren
    6. dino schreef:
      12 januari 2022 om 16:32

      He, is empatisch vermogen ineens een streven geworden ?
      Lamme leidt de blinde als de autist leidt de cijferman.
      Of de schrijver leidt de statisticus ?
      Die statisticus gaat natuurlijk niet verdrinken in een rivier waarvan die de gemiddelde diepte weet, daarom is die ook statisticus geworden.
      Schrijvers en en verkopers zijn weer goed in andere zaken.
      Of zoals die dubieuze airplane manufacturer meldde: ons vliegtuig crasht niet meer keren fataal dan de zo betrouwbaar geachte Boeing of Airbus. Namelijk precies 1 maal.

      Login om te reageren
    7. Een Oudlid schreef:
      12 januari 2022 om 23:13

      Nee Jacobus, statistiek is de kunst van het verkrijgen van kennis uit statistische data of gegevens waarbij vaak koppelingen gebruikt worden om verbanden te onderzoeken. En een datalek wordt gedefinieerd als het opzettelijk of onopzettelijk vrijgeven van bijvoorbeeld persoonsinformatie wat dus relatief eenvoudig is met de sleutel van persoonlijk identificeerbare informatie in open data. Cijfermatig staat de overheid met stip op één als het om datalekken gaat en bij elkaar opgeteld is het idee van een nationale data-steward begrijpelijk maar volgens WRR rapport nr 86: iOverheid zit crux in het feit dat het lastig blijkt om opdrachtgeverschap en verankerende beginselen voor privacy met elkaar in verbinding te brengen. In gewoon Nederlands, ieder kijkt alleen naar zijn eigen loket waardoor het niet de menselijke fouten van IT-ers zijn als het om een privacy-by-design systeemontwerp gaat maar een bestuurlijke onwil.

      Oja, het ordenen van de maatschappij in getallen met een datacatalogus is een andere statistiek dan exploratieve data analyse met negatieve effecten zoals bias en hoge variaties. De kunst van informatieverwerking is dan ook meer dan wiskunde als het om het verbinden van de puntjes gaat om het plaatje compleet te maken en dan heb ik het nog niet eens over het kleuren ervan.

      Login om te reageren
    8. Jaap van Belkum schreef:
      12 januari 2022 om 23:47

      Ewout, je reactie was dus ongelukkig geformuleerd, alleen je wilt het nog niet toegeven. Goed, dat is jouw probleem.

      Bovendien, als een ICT-er willens en wetens meewerkt aan de uitvoering van politiek bestuurlijke onwil (of onkunde) om privacy-by-design, enz. te negeren, dan ben je als ICT-er nog net zo goed medeschuldig. Voor ons geldt geen befehl ist befehl.

      Login om te reageren
    9. Een Oudlid schreef:
      14 januari 2022 om 19:03

      Dank Jacobus alleen is jouw probleem dus de ontkenning dat je al enige tijd langs de zijlijn staat want je onderneming kende al enige tijd geen activiteiten meer waardoor deze enige jaren geleden ambtshalve is doorgehaald. Of ben je als ZZP-er tegenwoordig zo onafhankelijk dat je gewoon je inkomsten niet opgeeft?

      Login om te reageren
    10. Jaap van Belkum schreef:
      15 januari 2022 om 13:37

      Ach Ewout Dekkinga, je weet hoe het een botterik vergaat.
      Ik citeer vrij uit het handboek soldaat.
      Als een botterik je in de zeik wil nemen.
      Dan neemt men niet snel de benen.
      Men gaat gedecideerd enkele stappen opzij.
      De urine van botterik komt dan publiekelijk vrij.
      De botterik staat in z’n eigen zeik.
      Men verlaat diens geurbereik
      De botterik voelt na een tijdje nattigheid.
      En begrijpt eindelijk zijn bezigheid.

      Ik ben dus weg.
      En iedereen weet waar jij staat, met dunne pech. (;-|

      Login om te reageren
    Nieuwere reacties »

    Geef een reactie Reactie annuleren

    Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

    Populaire berichten

    Meer artikelen

    Footer

    Direct naar

    • Carrièretests
    • Kennisbank
    • Planning
    • Computable Awards
    • Magazine
    • Abonneren Magazine
    • Cybersec e-Magazine

    Producten

    • Adverteren en meer…
    • Jouw Producten en Bedrijfsprofiel
    • Whitepapers & Leads
    • Vacatures & Employer Branding
    • Persberichten

    Contact

    • Colofon
    • Computable en de AVG
    • Service & contact
    • Inschrijven nieuwsbrief
    • Inlog

    Social

    • Facebook
    • X
    • LinkedIn
    • YouTube
    • Instagram
    © 2025 Jaarbeurs
    • Disclaimer
    • Gebruikersvoorwaarden
    • Privacy statement
    Computable.nl is een product van Jaarbeurs