Erry de Boer (49) neemt in oktober afscheid als algemeen directeur van softwarehouse Ordina. De aankondiging van zijn vertrek deed minder stof opwaaien dan die van Getronics-topman Ton Risseeuw. Terwijl De Boer al bijna net zo lang aan het roer staat van een Nederlands automatiseringsbedrijf. Maar hij bouwde in de luwte aan zijn ‘imperium’, en hield daarbij het vizier gericht op zijn eigen land.
Erry de Boer is, zoals hij het zelf zegt, de geestelijke papa van het Nederlandse Ordina. Sinds 1974 is hij verbonden aan dit bedrijf. De reden voor zijn aangekondigde vertrek is simpel: hij acht de tijd rijp om eens wat anders te doen. "Ik merkte dat ik niet meer op de bok wilde zitten, dat ik af wilde van de dagelijkse verplichtingen. Daarbij is het goed dat er nieuw bloed komt." Overigens blijft De Boer wel op de achtergrond aanwezig. "Als lid van de Raad van Commissarissen kan ik een oogje in het zeil houden."
In Nederland was Ordina in de jaren zeventig en tachtig een vestiging van het gelijknamige Franse automatiseringsbedrijf, dat weer deel uitmaakte van het Franse IT-concern SG2. Door een management buy-out in 1985 kwam Ordina op eigen benen te staan. Het heeft zich daarna ontpopt tot een van de grotere Nederlandse automatiseringsbedrijven. "In de loop der jaren hebben ook wij alles een keer beproefd: van PC-handel en pakketverkoop tot aan opleidingen", vertelt De Boer. "Dat is allemaal overboord gegooid. Wij hebben ons ontwikkeld tot een softwarehuis met dienstverlening en advisering. Internationaal gezien zijn we een kleine speler. Het is daarom de kunst om uit te blinken in die activiteiten waarin je goed bent. Daarvoor zijn goede medewerkers onontbeerlijk. De kern voor een IT-dienstverlener is het opbouwen van goede kennis: dat deel is relatief duur te verkopen."
"Ja, we zijn ook een detacheerder. Daar moet je niet moeilijk over doen. Zo’n zestig 60 à 70 procent van de omzet halen we binnen door medewerkers uit te sturen. Wij wijken daarin niet af van anderen."
Nationaal georiënteerd
Ordina heeft zich tot nu toe altijd op de Benelux-markt gericht. Het bedrijf doet wel zaken in het buitenland, maar die activiteiten hangen meestal samen met gepleegde overnames. Het weigert vooralsnog ambitieuze internationale groeistrategieën te ontwikkelen. De Boer gelooft niet zo in het verhaal dat IT-dienstverleners zich moeten internationaliseren, omdat ze anders hun klanten niet kunnen volgen. "De Nederlandse markt blijft groot genoeg om te groeien. Er ligt zat werk. Daarbij bemoeilijken taalproblemen en aparte lokale omstandigheden een internationaliseringsproces. Niet voor niets is het een Nederlandse IT-speler nog nooit gelukt om op eigen kracht te internationaliseren. Daarvoor zijn grote acquisities nodig of moet een bedrijf zich laten overnemen. Het verbaast mij dat collega’s zo losjes omgaan met begrippen als ’transnationaal’ en ‘pan-Europees’. Ons vroegere moederbedrijf SG2 deed zaken met alle Franse oud-koloniën, tot aan Ivoorkust en Iran toe. Daar hebben we nooit enig voordeel mee gehad."
Voor diverse IT-bedrijven is Ordina de afgelopen jaren een aantrekkelijke fusiepartner gebleken. Volgens De Boer komt dat omdat "wij die bedrijven in staat stellen hun eigen stijl te behouden. We persen ze niet in een keurslijf of eten ze op, maar ze blijven relatief zelfstandig. Het dichter naar elkaar groeien komt dan wel. Ik beschouw het soms als kunst met een grote K om de samenhang binnen de Ordina-groep in tact te houden. Rebranding is meestal op den duur onvermijdelijk. Overgenomen bedrijven worden dan omgedoopt, bijvoorbeeld Utopics in Ordinatopics."
Nieuwe overnames sluit De Boer zeker niet uit. "Witte vlekken in de organisatie kennen we niet meer, maar we hebben nooit voldoende van alles. Wij zoeken het liefst naar gespecialiseerde, kennisintensieve firma’s. "
Hij herinnert zich niet dat er ooit een serieus moment is geweest dat Ordina zelf overgenomen zou worden. "Er zijn in de loop der jaren wel gesprekken gevoerd, maar wij willen onze eigen weg bepalen. De kans op een vijandelijke overname sluit hij voor 100 procent uit. "Dat stagneert op topniveau."
Naamsbekendheid
"Onze doelstelling is om gemiddeld meer dan 20 procent per jaar te groeien, zowel door autonome groei als door overnames", stelt De Boer. Dat cijfer lag de afgelopen jaren beduidend hoger. Hij erkent dat Ordina zich nog steeds te bescheiden opstelt. "Er moet meer over ons gepraat gaan worden. Wij hebben geen pretenties om Cap Gemini of CMG in te halen, maar we willen standaard genoemd worden in het rijtje softwarehuizen. Een grotere naamsbekendheid vergroot de kans om een belangrijke rol als strategische partner te spelen."
Ordina heeft vrijwel altijd een stabiele koers gevaren. De Boer typeert het als een mensenbedrijf: "Bij Ordina gaat het om menselijkheid: klant en personeel staan centraal, gekoppeld aan een nuchtere Nederlandse visie. Wij hebben een open cultuur met een decentrale aanpak via onze business-units. Men trekt wel eens de vergelijking met het vroegere BSO. Alleen wij staan met beide benen op de grond: bij ons gaat het ook nog om de markt."
Het devies van de Ordina-directeur luidt: durven investeren zonder te ver te gaan. "Je kunt je blauw investeren tot je er een keer failliet aan gaat, zoals sommige IT-bedrijven is overkomen. Geld is maar één keer uit te geven. Ga daar dan voorzichtig mee om."
De Boer stopt vlak voor het jaar 2000. "Dat leek me wel een passend einde." De nog jonge Nederlandse IT-nestor beseft dat hij dan als laatste van de generatie oprichters van softwarehuizen uit de jaren zeventig afscheid neemt. "Ik heb het lang volgehouden", constateert hij droogjes. Voor hem geen wereldreis of extravagante hobby’s, wanneer hij straks zeeën van tijd over heeft. Veel plannen heeft hij nog niet gemaakt, op het voornemen na om een actievere rol te spelen als investeerder in ondernemingen buiten de IT-branche.
Als hoogtepunten in zijn carrière noemt hij het uitkopen van Ordina in 1985 en de beursgang in 1987 die het kapitaal verschafte voor de financiering van overnames. De Newtron-affaire komt met stip in aanmerking als het dieptepunt in zijn loopbaan. Dit veelbesproken IT-conglomeraat van zakenman Willem Smit, waarvan Ordina met bedrijven als Alpha, Topdata, A-Line, ID-Systems, IC Europe en Positronika deel uitmaakte, spatte na de beursintroductie in oktober 1990 al snel uiteen. Toch wil De Boer het geen dieptepunt noemen, omdat Ordina er als enige partij ongeschonden uitkwam. Het nam de goed renderende restanten van Newtron over. "Maar ik heb wel tijdelijk zware hoofdpijn gehad. Ik ergerde me toen wild aan het mismanagement en de veel te hoge bedragen waarvoor bedrijven werden overgenomen. Ik kon het gelukkig goed vinden met crisismanager Van den Brink. Ik wilde blijven, onder de voorwaarde dat bestuurders als Nina Aka en Willem Smit het veld moesten ruimen."
Niet zo’n gekkenhuis
IT is een concurrerend middel geworden, vindt de IT-oudgediende wanneer hij terugkijkt op 25 jaar IT. "De markt is veel groter geworden en volwassener, al zul je altijd aan de onderkant de cowboys tegenkomen. Momenteel is het niet meer zo’n gekkenhuis als een paar jaar terug. Wij zouden wel 300 procent zijn gegroeid als we in staat waren geweest alle opdrachten aan te nemen die loskwamen vanwege de economische groei, de millennium- en euro-problematiek en de opkomst van de telecommunicatiemarkt."
De pragmatische Ordina-directeur houdt zich niet zo bezig met visioenen over de toekomst. "Ik kan wel van alles gaan bedenken, dat er bijvoorbeeld over enkele jaren platte beeldschermen aan de muur hangen waarmee iedereen communiceert. En die zullen er heus wel van komen. Maar het zal altijd draaien om de vraag waar je op dat moment je geld mee kunt verdienen: met producten of diensten?"
Ordina Beheer NV
Resultaten eerste halfjaar 1998: 195 miljoen gulden omzet en 15,5 miljoen winst. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren de jaarresultaten nog niet bekend.
Aantal medewerkers: 2300
Werkmaatschappijen: ruim 30
Overnames 1997/98: ELC Information Services (softwarehuis voor AS/400 en Unix/Oracle), CAE (aaatstedviesbureau voor industriële automatisering), Denkart (sofwaremigratie), ID Research (IT-advies) en ICS (voor 88 procent; Oracle-expertise).
Hoofdactiviteiten: strategisch IT-advies, maatwerksoftware, erp-implementaties, IT-architecturen, en onderhoud. Ordina is actief in de bestuurlijke administratieve én de technische automatisering.
Klanten: banken en verzekeraars, ministeries en pensioenfondsen en IT-grootgebruikers als TNT Post Groep, KPN en Shell
Rik Sanders, redacteur
