Wilbert Kieboom, directeur Atos Origin Noord-Europa, blijft erbij: de it-industrie groeit. “We zitten in een vragende markt. De schaarste aan personeel stijgt.” Atos Origin zoekt in Nederland negenhonderd nieuwe medewerkers. Hoe valt dat te rijmen met het wegsnijden van zo’n 245 arbeidsplaatsen bij Managed Operations? Dat betreft puur een pas op de plaats in het beheersegment, aldus de topman.
Op zijn werkkamer in het Atos Origin-gebouw in het Utrechtse kantorenpark Papendorp predikt Kieboom het geloof in de prognose van analistengroep Gartner: de servicesmarkt groeit tot 2008. “Die voorspelling klopt. Onze omzet en winst zijn gestegen.” Vorig jaar werd de groei van de automatiseerder (omzet 5,3 miljard euro, ruim 46 duizend medewerkers) vooral voortgedreven door de overname van Sema, maar in 2005 verwacht de onderneming in Nederland een organische groei van 5 procent.
Kieboom: “Hoezo stagnerende it-industrie?” Hij stelt dat grote automatiseerders zonder mondiaal netwerk met offshorelocaties het natuurlijk moeilijk krijgen omdat veel opdrachten internationaal van aard zijn. Onder de kleinere ondernemingen (honderd tot duizend medewerkers) vindt nog een sanering plaats. Ondervindt Atos Origin dan geen hinder van de krimpende economie? Ook dat bestrijdt Kieboom. “Als ik met een financieel directeur van een grote onderneming praat en hem vertel dat hij met ons aanbod 30 procent minder aan it kwijt is, denk je dan dat hij geen belangstelling meer zou hebben? Ik dacht het niet!”
Binnen de landsgrenzen
Desondanks kondigde de grootste it-werkgever in Nederland enkele weken geleden een ontslagronde bij de divisie Managed Operations aan. Kieboom noemt dit een rechtzetting omdat de situatie daarom vraagt. “Het is een kwestie van tellen: hoeveel desktops moeten beheerd worden en hoeveel mensen zijn daarvoor nodig. Een aantal klanten, zoals KPN, verkeren in een krimpfase, waardoor er minder desktops te beheren zijn en bij Managed Operations overcapaciteit ontstaat.” Volgens Kieboom calculeren automatiseerders bij uitbestedingcontracten altijd ‘achterstallig onderhoud’ in: zo’n 20 procent overcapaciteit, verouderde systemen en medewerkers met een kennisachterstand. “Je weet dat je in de uitvoering snel orde op zaken moet stellen.”
Voorts wijst hij op de voortdurend veranderende ratio ‘aantal pc’s-beheerders’ vanwege de technologische voortgang. Waar vroeger één beheerder één apparaat voor zijn rekening nam, ligt die ratio tegenwoordig op één op vijf of hoger. Verder komt beheer op afstand op, waardoor werkzaamheden te bundelen zijn. “In Nederland beschikken wij over twee servicecentra, in Groningen en in Eindhoven. Als ondernemer maakt het me niets uit waar dat beheer wordt uitgevoerd, als het maar het goedkoopst en het best is. Voorlopig houden we het beheer wel binnen de landsgrenzen, dat is voor klanten wat betreft taal het wenselijkst. Bovendien kost het inrichten van één nieuw datacenter ergens in Europa goud geld.
Geen omscholing
Haast parallel aan de ontslagronde loopt een grote wervingsactie voor ruim negenhonderd nieuwe medewerkers. Is dat niet wrang? Die beheerders zijn toch via omscholing klaar te stomen voor de openstaande functies? Kieboom bestrijdt dit. Op een handvol uitzonderingen na is het niet mogelijk deze groep beheerders om te scholen. “Stel, bij een mediaconcern moeten er medewerkers in de drukkerij weg omdat de opdrachten afnemen. Die drukkers worden vervolgens echt niet ingezet als journalist. Dat is bij ons van hetzelfde laken een pak: een mainframe- of opslagbeheerder kan ik niet inzetten als SAP-specialist of applicatieontwikkelaar.”
“De in- en uitstroom moeten in balans zijn”, vervolgt de directeur. “Het is gezond voor een bedrijf om een verloop van 12 tot 15 procent te hebben. Dat zorgt voor verjonging en houdt de expertise op peil. De vraag naar kennis en vaardigheden verandert immers voortdurend. Soms moet ik ingrijpen omdat naar bepaalde functies geen vraag meer is. Begrijp me niet verkeerd: desktopbeheerders zullen altijd nodig zijn, en de vraag trekt zeker weer aan, maar je moet alle zaken in realiteit bezien. Bij Atos Origin werken duizenden mensen met uiteenlopende functies, van CMM 1 tot en met 5 (capability maturity model voor softwareontwikkeling en -beheer, red), die zijn nu eenmaal niet uitwisselbaar.”
Overdreven
De berichtgeving over de ontslagronde en het commentaar van de bonden over sterk afnemende beheeractiviteiten vindt Kieboom overdreven. “250 banen op een totaal personeelsbestand bij Atos Origin in Nederland van ruim negenduizend: met alle respect, waar praten we over? Dat horen de bonden te beseffen.” Hij wijst erop dat het it-bedrijf om de klappen op te vangen een detacheringdienst is gestart voor midden- en grote bedrijven die kortstondig beheerders nodig hebben.
Dat in de saneringsslag vooral dure beheerders wegmoeten, die tegen een uurprijs van 130 euro werken, terwijl het markttarief op 95 euro zou liggen, spreekt hij tegen. De selectie voor ontslag vindt plaats op basis van het leeftijdafspiegelingbeginsel in combinatie met ‘last in first out’. Ook kan hij weinig met de kritiek dat de met ontslag bedreigde mensen, die via uitbesteding bij Atos Origin terecht zijn gekomen, een te rooskleurig beeld is voorgespiegeld. Wanneer een uitbestedingstraject speelt, roepen werkgevers immers altijd dat automatiseerders bij hun nieuwe werkgever betere carrièrekansen hebben omdat dit pure ict-spelers zijn. “Luister, als ze bij hun oude baas waren gebleven, zouden ze een groter probleem hebben gehad”, beweert hij.
Open sollicitaties
Kieboom vertelt dat Atos Origin nauwelijks meer bankzitters heeft. De automatiseerder zoekt vooral specialisten op het gebied van SAP, Java en .NET, en investeert fors in certificering, zoals CMM, opleidingen van het Project Management Institute en het Itil-beheerkeurmerk BS1500.
In tegenstelling tot Getronics-voorman Klaas Wagenaar, die onlangs de noodklok luidde over de schaarste aan goed ict-personeel, ziet Kieboom geen problemen om die negenhonderd vacatures te vullen. “Door onze koppositie op de Nederlandse markt krijgen we maandelijks al zo’n acht- tot negenhonderd open sollicitatiebrieven binnen. Bovendien verwacht ik dat het nodige aanbod vrijkomt bij de kleinere, moeizame draaiende automatiseerders. Verder krijgen we kandidaten binnen via onze eigen personeelskringen en sluit ik acquisities niet uit.”
