Terwijl IBM en Sun al aan multicore-processoren doen, moeten massaleveranciers AMD en Intel die stap nog zetten. Laatstgenoemde zegt nu volgend jaar al met quadcore-chips te komen.
Intel onthulde vorige week de eerste details van zijn plannen voor multicore-processoren. De producent zegt begin 2007 de eerste chips met vier kernen (quadcore) op de markt te brengen. Computerfa-brikanten kunnen de eerste exemplaren eind dit jaar nog verwachten. Deze processor, codenaam Clovertown, is bestemd voor servers met twee sockets en zou dergelijke lichte machines daarmee maximaal van acht kernen voorzien. Kort daarop volgt de al eerder aangekondigde zwaardere Tigerton-chip die bestemd is voor systemen met vier of meer sockets.
De quadcore-processoren bestaan echter uit twee dualcore-chips die letterlijk boven op elkaar worden geplaatst. Intel ontwikkelt daarvoor speciale ‘passthrough’-hardware: Through Silicon Vias (TSV’s). Die doorlus verbindt de bovenkant van de ene chip direct met de onderkant van de tweede, waarmee de relatief lange datapaden zoals de front side bus worden omzeild. Intel heeft een dergelijke samenvoeging eerder al gedaan met zijn Pentium 4.
Goed op gang
Cto Justin Rattner van Intel zegt niet ronduit dat de eerste quadcore-processoren samengevoegde chips zijn. Hij spreekt van één silicon package. Dat kan natuurlijk ook twee chips (dies) bevatten. Op naar buiten gekomen roadmap-documenten staat Clovertown echter als een quadcore multi die processor, terwijl andere (dualcore) processoren als single die zijn genoteerd.
Rattner verklaart dat het validatieproces voor het nieuwe ontwerp al goed op gang is. “Het heeft al robuuste prestaties neergezet.” Hij zegt dat uitbreiding van het aantal kernen binnen Intel een belangrijk streven is voor de komende jaren. Hij spiegelt tientallen kernen voor tegen 2010. Multicore biedt niet alleen een hoger prestatieniveau, maar ook een lager energieverbruik – en dan niet eens relatief.
De topman heeft al een prototype-server met twee Clovertown-chips getoond bij demonstraties. Rattner legt uit dat multicore ook andere architectuur- en programmatuuropzet vereist. Simulaties met serverapplicaties leverde problemen op bij theoretische chips met meer dan zestien kernen; het prestatieniveau daalde dan. Na enkele aanpassingen liep de schaalbaarheid goed door tot meer dan tweeëndertig kernen.
Aanvankelijk was een andere processor, codenaam Whitefield, voorbestemd om Intels eerste quadcore te zijn, maar het ontwerp daarvan stuitte op enkele obstakels. De chipproducent heeft dit project eind vorig jaar dan ook geschrapt. Die processor zou ook het samengaan inluiden van de Xeon- en Itanium-lijnen. Beide processorsoorten moeten dankzij de Common Platform Architecture (CPA) compatibel worden met systeemcomponenten van elkaar. Intel hoopt zo de kostenvoordelen van de massachip Xeon te gebruiken voor de relatief dure niche-processor Itanium.
Snelle interconnect
Concurrent AMD komt naar verwachting eveneens in 2007 met zijn eerste quadcore-processoren. Diens huidige processoren – single en dualcore – zijn met elkaar en het systeem verbonden middels snelle HyperTransport-verbindingen. Dat komt de schaalbaarheid – voor meer processoren, maar ook voor meer kernen – ten goede.
Intels chips zijn verbonden met de systeembus (front side bus), die in toenemende mate een flessenhals vormt. De snelheid en daarmee doorvoercapaciteit van die gedeelde bus is weliswaar opgevoerd, maar bij zware toepassingen en meerdere processoren of kernen vlakt de schaalbaarheidscurve af.
Xeon-producent Intel werkt dan ook al enige tijd aan een snelle interconnect, genaamd Common Systems Interconnect (CSI). Die technologie hangt samen met de CPA die oorspronkelijk in 2007 op de markt moest komen. CSI stond laatst nog gepland voor 2008, debuterend in de 64-bit Itanium-processor, maar analisten twijfelen daar nu aan. De geschrapte quadcore Whitefield-chip, een variant van de 32-bit Xeon, zou CSI in zich dragen. Het is nog onbekend wanneer de snelle interconnect naar de Xeon-processorlijn komt. Eerst leek het er nog op dat Tigerton, waar Clovertown nu aan vooraf gaat, werd uitgerust met CSI.
