Het kabinet is op meerdere niveaus in gesprek met de VS om de effecten van de sancties tegen de ambtsdragers van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag zo veel mogelijk te beperken.
Dit blijkt uit antwoorden op een groot aantal Kamervragen naar aanleiding van de actie van Microsoft om de e-mail van de hoofdaanklager van het ICC af te sluiten. Het it-concern deed dat op bevel van de Amerikaanse overheid en stelt zich daarmee op als een soort hulpsheriff. Het kabinet keurt de sancties tegen de hoofdaanklager en vier rechters van het Hof ten zeerste af.
Daarnaast staat Nederland in contact met het (Nederlandse) bedrijfsleven over deze kwestie, onder meer om zogenaamde overcompliance (verder gaan dan de sancties vergen) te voorkomen.
Wegens de vertrouwelijkheid wil het kabinet niet in detail treden over de inhoud van de gesprekken, die onder meer zijn gevoerd met de Amerikaanse Secretary of State Rubio. Nederland neemt hiermee verantwoordelijkheid als gastheer van het Internationaal Strafhof.
Zonder checks & balances
Het kabinet geeft geen rechtstreeks antwoord op de vraag of deze maatregel van Microsoft betekent dat elke (overheids)organisatie die gebruikmaakt van Amerikaanse digitale diensten, zoals ministeries en de Tweede Kamer, de toegang hiertoe op elk moment kan verliezen. En dat dit gebeurt zonder enige vorm van checks & balances zoals tussenkomst van een rechter.
Deze Amerikaanse sancties zijn een specifieke maatregel voor een specifieke situatie, stelt minister Caspar Veldkamp (Buitenlandse Zaken). Het kabinet is zich ervan bewust dat afhankelijkheid van een klein aantal tech-aanbieders voor digitale diensten zorgt voor risico’s. Mede hierdoor besteedt het kabinet uitgebreid aandacht aan het thema digitale autonomie. Voor bepaalde diensten wordt onderzocht of er een soevereine overheidscloud valt op te zetten.
Overigens werd het Internationaal Strafhof onlangs ook slachtoffer van een geavanceerde cyberaanval. Niet bekend is welke landen of inlichtingendiensten hierachter steken.
De redactie heeft de feiten niet op orde want sanctionering van bepaalde personen werd verwacht, geopolitieke spel van zoiets als instituut ICC is wat complexer dan naïeve politici in Den Haag denken. En de hypocrisie van sommigen is nogal stuitend als het instrument van sancties wel op goedkeuring kan rekenen als het de EIGEN politieke agenda dient. Ik mis een roep om checks & balances als dezelfde OFAD sanctielijst gebruikt wordt voor een uitsluiting van toegang tot Amerikaanse technologie door de Russen.
En ja, een instituut als ICC wordt kwetsbaarder voor cyberaanvallen omdat het thema digitale autonomie zoiets is als achterstallige NAVO contributie die naar 5% van ons BBP verhoogd is. Voor de contributie van het ICC geldt hetzelfde want de vlag van kapitaalkrachtige landen mist in de lobby. Want in eventuele checks & balances van een internationale rechtsorde is het idee van soevereiniteit als een koning die bij het kruisje tekent voor de steekpenningen, als gastheer van het Internationaal Strafhof zijn we alleen maar de huisbaas. Of we nog de baas in eigen huis zijn gaat meer om een opinie dan een redactionele bewerking van de feiten.