Google Images vindt al een hele hoop plaatjes bij het juiste zoekwoord, maar het kan altijd beter. Michael Lew van de Universiteit Leiden onderzoekt onder andere het vinden van afbeeldingen op basis van tekeningen.
Wat houdt het onderzoek in?
"Voor mij is het een erg interessant project, want het is iets dat ik al heel lang wilde doen. We willen tijdens het project een nieuw model onderzoeken, een model dat wij artificial imagination (kunstmatige verbeelding) noemen. Computers kunnen op een simpele, logische manier dingen berekenen. Wij willen verder gaan dan deze logica. Wij denken dat het verbeeldingsaspect nog mist."
Wat kun je daar dan mee?
"Wij willen een zoekmachine ontwikkelen die alle informatie overal kan vinden. Dat is niet alleen tekst, maar ook multimedia. Als je nu in een zoekmachine een woord intikt, kijkt die alleen naar de tekst. Dus eigenlijk is het zo dat als je geen bestandsnaam hebt, je het plaatje nooit kunt vinden. Wij willen zoeken op de inhoud van het plaatje, de pixelwaarden. We kijken naar de makkelijkste manier voor mensen om resultaten te vinden en zo hopen we de kans dat iemand het relevante vindt te vergroten. Een resultaat kan voor een deel op tekst zijn gebaseerd, maar ook voor een deel op een tekening. Dus iemand tekent het gebouw dat hij zoekt, bijvoorbeeld de Eiffeltoren. Dan moeten ook alle afbeeldingen van de Eiffeltoren naar boven komen. Het is als muziek zoeken door het liedje te neuriën.
Niet iedereen is een professionele tekenaar. Het idee achter artifical imagination is dat de tekening door de computer vertaald wordt naar iets dat op de verbeelding van de gebruiker lijkt. Het is altijd belangrijk om methoden en resultaten op basis van echte data wetenschappelijk te testen. We zijn daarom nu bezig met het maken van een, wat wij noemen, toeristendatabase. Deze database bevat foto's die mensen maken op vakantie en zal gebruikt worden voor de validatie van ons onderzoek."
Hoe praktisch toepasbaar is het onderzoek?
"We willen een tools maken die van het concept artificial imagination gebruik maken, zoals een bruikbare zoekmachine. Deze machine lijkt op Google Images. De gebruiker typt een zoekwoord in en hopelijk komt het gevraagde naar boven."
Hoeveel draagt de subsidie bij aan het project?
"We kregen 400.000 euro van NWO. Hier kunnen we twee mensen van financieren die de komende drie jaar fulltime aan het project zullen werken. Verder krijgen we ook nog geld van de faculteit, waarmee we nog één persoon onderzoek kunnen laten doen. Dit geld besteden we ook aan computers. Tenslotte zullen we gebruik maken van het Das3 gridsysteem, een landelijke supercomputer waarvan een deel op ons instituut (LIACS Leiden University) staat."
Wat is het einddoel?
"Het doel is om kennis overal te kunnen vinden. Ik zou dit project beschrijven als een nieuw onderzoek naar het artificial imagination model. Het is een erg riskant project, omdat het een moeilijk probleem is. Ik denk niet dat dit probleem in mijn leven wordt opgelost. Om het probleem goed op te lossen heb je menselijke intelligentie nodig. Ik verwacht dan ook niet dat ik dit probleem waar veel wetenschappers wereldwijd al honderd jaar mee bezig zijn, zal kunnen oplossen in dit project."
Hoe lang duurt het voordat het project vrucht draagt?
"Binnen een jaar hebben we een zoekmachine die een aantal zoekwoorden begrijpt en deze vindt binnen een afbeelding, maar ook vindt op bestandsnaam. Dat zullen zo tussen de twintig en vijftig zoekwoorden zijn. Deze machine moet daarna het artificial imagination concept gaan gebruiken. Je kunt het dan het beste vergelijken met een politietekenaar die schetsen van daders maakt; het tekenen is een interactief proces met een getuige. Ook de machine moet actief gaan vragen of dit is wat je zoekt. Hierdoor wordt de machine uiteindelijk beter en sneller. En de machine moet ook nieuwe afbeeldingen kunnen toevoegen."
Is Nederland innovatief bezig?
"Als onderzoeker wil je natuurlijk altijd dat er meer geld beschikbaar is. Dat heeft echter ook te maken met de wereldeconomie. Na het barsten van de internetzeepbel rond 2001 is het logisch dat er een tijdje minder geld is voor alles. Het is voor een onderzoeker niet makkelijk om geld te krijgen. Maar je moet vertrouwen hebben in je eigen bekwaamheid. Meestal is het in de wetenschap zo dat je een tijdelijke baan hebt en dat is erg onzeker."
Het onderzoeksproject
Dr. Michael Lew onderzoekt in het onderzoeksproject Visual Information Retrieval based on Synthetic Imagery samen met een team het artificial imagination-concept. Dat betekent dat het berekenen van een computer verder gaat dan standaardlogica. De computer moet leren en begrijpen; de computer wordt bijna menselijk. Lew werkt aan een zoekmachine die op deze manier bijna alles kan vinden. Het onderzoek aan de Universiteit Leiden doet hij samen met onderzoeker Erwin Bakker, wetenschappelijk programmeur Floris Sicking en assistent professor Mark Huiskes. Ook Phd-student Bart Thomee werkt mee aan het project.
Onderzoeksprogramma’s
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) honoreerde in juli 2006 dertien onderzoeksprojecten op het terrein van informatica. In totaal gaat het om 6,5 miljoen euro. Met het geld gaan 38 onderzoekers aan het werk. De projecten vallen binnen vier informatica-onderzoeksprogramma's van het gebied Exacte Wetenschappen van NWO. De vier onderzoeksprogramma's zijn GLANCE, VIEW, JACQUARD en BRICKS/FOCUS. Het onderzoek Visual Information Retrieval based on Synthetic Imagery van Michael Lew behoort tot het programma BRICKS/FOCUS. Via dit onderzoeksprogramma BRICKS/FOCUS wil NWO talentvolle informaticaonderzoekers scouten en opleiden.
