‘Artsen stellen hoge eisen’

Er is momenteel geen systeem dat virtueel, driedimensioneel en kwantitatief bloedvaten kan visualiseren. Daarmee zou het voor artsen makkelijker worden afwijkingen in bloedvaten te lokaliseren en te behandelen. Het Leids Universitair Medisch Centrum doet hier met de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit Twente onderzoek naar.

Wat houdt uw onderzoek in? Professor Hans Reiber: “Wij werken aan de visualisatie van grote 3d medische datasets, in het bijzonder van bloedvaten, met vr (virtual reality). We richten ons op de kwantificatie van de doorgankelijkheid van de vaten, dus het lumen waar het bloed doorheen stroomt. We combineren deze met beelden over de vaatwand zelf, waar het ziekteproces begint. Dat geeft een totaalbeeld: afwijkingen in bloedvaten en overeenkomstige vaatwand.

Is zo’n applicatie er dan nog niet?

Reiber: “Nee, er zijn wel applicaties die bloedvaten kunnen visualiseren. Er zijn echter geen applicaties bekend waarbij de aspecten bloedvat, vaatwand en virtual reality gecombineerd worden. Het systeem dat wij willen ontwikkelen baseren we op de personal space station (PSS) van professor Robert van Liere. De PSS is te bedienen door een blokje achter een scherm te draaien. Zo draait het object op het scherm. De PSS en vergelijkbare systemen zijn echter niet speciaal ontwikkeld voor medische toepassingen”.

Onderzoekster Elena Zudilova-Seinstra: “De bedoeling is dat artsen in ons prototype kunnen kiezen tussen een standaard-pc en een vr-systeem (virtual reality). Dat betekent ook dat ze er op twee manieren mee kunnen werken. Ons prototype is onder meer uniek door de mogelijkheid te schakelen tussen virtual reality-weergave en standaard-desktopweergave.

Zijn medici dan zulke specifieke gebruikers?

Zudilova-Seinstra: “Artsen stellen hoge eisen. Ze willen een driedimensioneel beeld hebben van de belangrijke vaten, dat de data kloppen, gedetailleerd zijn en dat ze er makkelijk en snel mee kunnen werken. Dat is lastig, omdat grote medische datasets een systeem erg langzaam maken.

Hoeveel draagt de nu verstrekte subsidie bij aan uw project?

Reiber: “Wij hebben 470.000 euro gekregen van het NWO. Dat is een aanzienlijk bedrag. Het geld is voornamelijk bedoeld voor salariskosten. Een klein deel gaat naar technische middelen. We borduren voort op ‘Distributed interactive medical exploratory for 3d medical images’, een eerder onderzoek dat ook door het NWO werd gefinancierd. Een prototype van de PSS hebben we toen al gebruikt.

Hoe lang duur het voordat uw onderzoek vrucht draagt?

Reiber: “De subsidie is voor de komende drie jaar. Gedurende de looptijd kunnen verschillende versies van een prototype getest worden door klinische gebruikers, zodat verbeteringen aangebracht kunnen worden aan de hand van hun feedback.

Wat is het einddoel van het project?

Reiber: “We willen over drie jaar een prototype gerealiseerd hebben dat voldoet aan de wensen en eisen van klinische gebruikers. Of we kort daarop al een commerciële versie kunnen realiseren, weet ik niet. Dat hangt er uiteraard ook vanaf of er een bedrijf te vinden is dat een dergelijk product zou willen ontwikkelen. Het is geen onderdeel van de aanvraag”.

Is Nederland innovatief bezig?

Reiber: “Ik denk het wel, maar het kan altijd beter. Op cardiovasculair gebied doen we het erg goed. Maar het blijft moeilijk om subsidies op de juiste momenten te verkrijgen om in te springen op ontwikkelingen in het klinische onderzoek en in de medische technologie. Er is meer en sneller geld nodig voor wetenschappelijk onderzoek.

Zudilova-Seinstra: “Ik denk dat Nederland erg goed meedoet met de rest van de wereld. Er komen veel goede onderzoekers om onderzoek te doen. Ik ben Russisch, maar doe al vijf jaar onderzoek in Nederland”.