Het buzzwoord ‘Participatiesamenleving’ heeft in 2013 een impuls gekregen door de vermelding in de troonrede. Als ik de mensen moet geloven die hiervoor hebben doorgeleerd, is de succesfactor hierbij dat de overheid meer moet luisteren.
In de zorg kennen we al de functie van Chief Listening Officer, zeg maar ‘professioneel luisteraar’. Maar ook bij social media monitoring is digitaal luisteren de belangrijkste eerste stap in het proces. Daarnaast is het luisteren in een persoonlijk gesprek, dat bij voorkeur aan een keukentafel wordt gevoerd, weer helemaal terug. Ook de Ombudsman vindt dat we gewoon eerst eens even met een burger of ondernemer moeten bellen, om te beoordelen of we een zaak snel kunnen oplossen.
Uit recent onderzoek, van diezelfde Ombudsman, naar de kwaliteit van de overheidsdienstverlening, blijkt dat het gebruik van internet en e-mail de laatste vijf jaar fors is toegenomen. Maar de burgers vinden dat de (digitale) dienstverlening wel aan een belangrijke voorwaarde moet voldoen, namelijk interactie. Het gebruik van de fysieke balie neemt af, maar de digitale kanalen groeien sneller en de burger wil contact.
Prima om te weten wat de succesfactoren zijn voor goede dienstverlening, maar de praktijk is weerbarstig. Volgens mij leven we namelijk gewoon in een automatiseringssamenleving. Denk maar eens aan afgelopen november, toen agenten de 74-jarige overleden Bep de Bruin vonden. Ze lag al tien jaar dood in haar huis in de Jan Porcellisstraat in Rotterdam-West. Tja, de buren hadden de vrouw al een tijdje niet gezien.
De gemeente Rotterdam onderzoekt ondertussen hoe het mogelijk was dat de afgelopen tien jaar bij diverse instellingen, zoals de betrokken woningcorporatie, geen alarmbellen zijn gaan rinkelen. Daarbij wordt mogelijk ook de rol van de huisarts bekeken. Hoezo participatiesamenleving en interactie?
Hoe kan het dat deze vrouw niet werd gemist? Is het leven al zo geautomatiseerd dat je in tien jaar niet eens een rekening hoeft te betalen? Maandelijks kreeg ze haar AOW automatisch uitbetaald en periodiek werden ook de huur en nutsvoorzieningen afgeschreven. De systemen hielden de persoon virtueel in stand, terwijl deze niet eens meer leefde.
Inmiddels gaat uitkeringsinstantie SVB 120.000 euro AOW terugvorderen die tien jaar lang is uitgekeerd aan Bep de Bruin. De vraag is of de erfgenamen op deze interactie zitten te wachten.
Als die erfgenamen in die 10 jaar bij Bep aan de deur waren geweest dan lijkt de kans klein dat ze ook maar iets met de erfenis te doen willen hebben.
Kan me ook niet voorstellen dat in de 10 jaar geen onderhoud aan het huurhuis nodig is. Dat zegt ook al genoeg over de woningcorporatie.
Een prachtig artikel. Ik zou hier graag willen verwijzen naar de troonrede waarin onze nieuwe koning woordelijk heeft opgenomen dat de overheid zich moest realiseren zich dienstbaarder op te stellen naar de burger. De burger is er niet zo zeer voor de overheid, maar de overheid voor de burger.
Als we kijken welke stappen deze overheid aan het zetten is voor de burger, ‘de participatiesamenleving’, dan heeft deze overheid, evenals de drie voorgaande overheden, alleen maar lippendienst bewezen naar die burger, maar niet meer dan dat.
Los even van de verdergaande digitalisering van die overheid, in een eerder artikel heb ik mijn mening verwoord met het wisselen van de wacht van de directeur ICT op EZ, dan vrees ik met zeer grote vreze voor de nabij toekomst voor diezelfde burger.
De eerste signalen van die ‘participatiesamenleving’ zijn er al. Geknoei met cijfers en statistieken door overheden, het doorschuiven van collectieve beschermende maatregelen naar die burger, het verder opschroeven van vergroting van de afstand overheid-burger en het verder vooral ‘Ontmondigen’
@ Johan,
Van zeer dichtbij heb ik begrepen dat mevrouw de Bruin zeer graag op zichzelf was en wilde zijn. Dat heeft even minder met de familie zelf te maken, ik ken namelijk nog wel enkele van dergelijke situaties.
Fact of life soms, die hou je met digitalisering ook niet tegen.