Spraak stuurt data

Spraak gebruiken op de momenten dat iedere seconde telt. Ambulancepersoneel, brandweer en politie wisselen informatie uit die vaak van levensbelang is. Voor het door Europa gesubsidieerde project Safir ontwikkelt het Nederlandse bedrijf Geodan spraakinterfaces voor dit soort locatiegebonden diensten.

Geodan, gespecialiseerd in geografische informatieverwerking, deed voor Safir een proefproject in Amstelveen. De ambulancedienst VZA gebruikte spraakgestuurde applicaties om informatie tussen ziekenauto en ziekenhuis snel uit te wisselen. Ambulancemedewerkers hadden zodoende hun handen vrij om de patiënt te verzorgen.

De ziekenbroeders werkte met de Motion LE1600 Tablet, ter grootte van een kleine laptop, maar zonder apart toetsenbord. Via een toetsenbord op scherm en een stylo kan op dit apparaat informatie worden ingevoerd. Op de tablet draait de mobiele versie (outdoorapplicatie); in het Amsterdam Medisch Centrum (AMC) staat een gewone pc met de basisapplicatie. De applicaties communiceren via een door Geodan beheerde Movida-locatieserver.

Specialisten

De Movida ‘location server' ontvangt de informatie over een ongeval, zet de gegevens om in spraak en geeft het bericht aan de ambulancebestuurder door. De reistijd wordt geschat met behulp van gps en een routeplanner. De routeplanner berekent de snelste route en geeft hierover gesproken instructies.

Het AMC is constant op de hoogte van de locatie van de ambulance. Zodra de ambulance arriveert bij een slachtoffer, informeert de locationserver hierover met een gesproken bericht. Het paramedisch en noodhulppersoneel maken intussen op de plek van het ongeval een rapportage over de slachtoffers met spraakcommando's, terwijl ze patiënt of slachtoffers onderzoeken. Het AMC ontvangt deze informatie meteen, net als de verwachte tijd van aankomst bij de Eerste Hulp. Zo gaat er geen kostbare tijd verloren en heeft het ziekenhuispersoneel meer tijd om de aankomst van de patiënten voor te bereiden en de juiste specialisten in te schakelen.

Geodan is een van de vele partners binnen Safir. Softwareontwikkelaar Paul den Dulk zegt dat de rol van Geodan binnen het project is te onderzoeken hoe goed de techniek bruikbaar is in de praktijk. "Belangrijke eis aan spraakinvoer is dat de stem van iedere willekeurige gebruiker herkend moet worden." De software van de spraakherkenningsmachine (afkomstig van het Belgische Voice Insight) werd binnen dit project speciaal geoptimaliseerd door spraakopties te selecteren die ongevoelig waren voor fouten en intuïtief waren in gebruik.

"Het toevoegen van spraak aan het geheel is belangrijk omdat het tijd bespaart", zegt Den Dulk. "Uit de evaluatie bleek dat de spraakherkenning redelijk werkte. Alleen, soms werd de spraak niet herkend of verkeerd geïnterpreteerd, iets wat erg storend was voor het werkproces. Omdat de ambulance buiten opereert, hoor je ook storende achtergrondgeluiden, zoals de sirene. Dat konden we verbeteren door te werken met speciale ‘close-talk'-microfoons die storend geluid filteren."

Ook voor digibeten

Het gebruik van spraaksturing is niet nieuw, maar het Europese project Safir, dat dit jaar wordt afgerond, heeft als doel een betere communicatie mogelijk te maken binnen de overheid en tussen overheid en burgers middels spraakgestuurde programma's. Inmiddels bestaat er een software development kit met veel gebruiksgemak. De applicaties die met deze kit zijn te maken, kunnen op verschillende soorten apparaten (pc, pda, tv, gsm) draaien. De software is zonder oefening te bedienen, ook voor digibeten.