Boeren met gegevens

Beleid hoort gepaard te gaan met goed onderbouwde berekeningen. Maar beleidsmakers schatten ook wel eens hoe een maatregel uitpakt. Dat geldt zeker binnen de Europese Unie. Voor het landbouwbeleid is er nu het project Seamless. Dat integreert rekenmodellen voor landbouwbeleid.

Welk effect hebben nieuwe voorstellen van de wereldhandelsorganisatie (WTO) op het Europese landbouwbeleid? Wat betekent de nieuwe nitraatrichtlijn voor boeren in een bepaalde regio? Martin van Ittersum, agro-ecoloog aan Wageningen Universiteit, is projectleider van Seamless (System for Environmental and Agricultural Modelling; Linking European Science and Society). "Er zijn veel rekenmodellen in de landbouw, voor veeteelt, akkerbouw, markt en milieu. Maar die werden afzonderlijk gebruikt en staan geen consistentieanalyse toe. Een aantal kon je wel combineren maar dat gebeurde alleen ad hoc. Wij hebben een infrastructuur ontwikkeld voor de modellen waardoor ze onderling informatie kunnen uitwisselen. Dat geeft een veelomvattende analyse van mogelijk beleid."

Het samenvoegen van de data leidt tot een enorme berg gegevens, onoverzichtelijk voor beleidsmakers. Daarom verschijnen de gegevens overzichtelijk in kaartjes, tabellen en diagrammen op het scherm.

Mali

Van Ittersum: "We zijn begonnen met het maken van demo's. Na één jaar, in 2006, hadden we een prototype dat we elk jaar verder uitwerkten. Het huidige prototype kan een behoorlijk aantal berekeningen maken. Over een half jaar, als het project afloopt, hopen we een versie te hebben die twee voorbeeldproblemen kan uitrekenen: de effecten van de nieuwe WTO-voorstellen en de gevolgen van de nitraatrichtlijn."

Voor andere rekenonderzoeken moeten nieuwe gegevens worden ingevoerd. "Maar dat is dan een kleine investering." Het systeem breidt zich zo gaandeweg uit met bijvoorbeeld informatie over biodiversiteit, biobrandstoffen en het klimaat. Heel belangrijk voor het Europese beleid is het landbouwbeleid in ontwikkelingslanden. Mali is daarom een van de deelnemende landen. In het systeem is een bedrijfsmodel opgenomen over de Malinese katoenteelt, waardoor het ook mogelijk is te berekenen wat de gevolgen van Europees beleid in Mali zijn en andersom.

Uniek kenmerk

SeamFrame, de softwarearchitectuur, bestaat uit een modelleeromgeving, een projectmanager, een ‘processing omgeving' en een domeinmanager. SeamFrame verbindt op zichzelf staande modellen en data in geïntegreerde toepassingen en maakt daarbij gebruik van OpenMI (Open Modelling Interface).

Van Ittersum: "De rekenmodellen hadden elk hun eigen software in een eigen taal. Seamless maakt het koppelen van die modellen in verschillende talen mogelijk. Ook hebben we gewerkt met semantische meta-informatie en ontologieën. Dat zijn geaccepteerde standaarden voor de betekenis van informatie. Je definieert bijvoorbeeld het concept ‘melkvee' of ‘tarwegewas': wat is de eenheid, welke relatie heeft het concept met andere concepten." Domeindeskundigen en informatietechnologen kunnen zo optimaal samenwerken zonder dat ze elkaars vak hoeven te beheersen. "Karakteristiek aan het project is de integratie van gegevens en de interdisciplinariteit, het samenbrengen van modellen in een raamwerk. Er is een hoge mate van integratie."

In de toekomst wil een aantal partners van Seamless een associatie oprichten om daarmee de software verder te ontwikkelen en te onderhouden. "Zo maken we steeds een nieuwe versie. Vanaf het begin af aan hebben we gezegd dat we het systeem niet willen afschermen, we gaan voor open source." Over drie jaar moet het geschikt zijn voor een grote gebruikersgroep; de Europese Unie, nationale overheden, de wetenschap. Producten waar de Europese Unie behoefte aan heeft en die via onderzoeksvoorstellen worden gerealiseerd, zijn eigendom van de ontwikkelaars. "We kijken of er markt voor is. Geld is niet ons doel. We hopen dat er nieuwe onderzoeksprojecten uit rollen en dat we de beleidsmakers beter informeren." vertelt Van Ittersum.