ICT maakt containers intelligent

Aan elke container in de Rotterdamse haven kunnen voor de douane wel vijftig verschillende documenten hangen. Er ontstaan veel fouten als die verkeerd zijn ingevuld of te laat worden bezorgd per post. Het EU-onderzoeksproject Itaide wil een betrouwbare oplossing ontwikkelen waaraan geen papier meer te pas komt.

Information Technology for Adoption and Intelligent Design for E-government (Itaide, spreek uit ai-tie-eed) heet het onderzoekproject dat gesubsidieerd wordt door de Europese Commissie. De deelnemers van het project onderzochten hoe een betrouwbare databaseverkeer tussen de douane en het kantoor van Heineken in Zoeterwoude geregeld kon worden. Hoogleraar e-handel Yao-Hua Tan van de Vrije Universiteit: "Heineken verscheept jaarlijks 40.000 containers bier naar Amerika. Met de nieuwe technologie kan de douane in de database van Heineken, zodat er geen verzameling papier meer nodig is om de exportgegevens van Heineken naar de douane te krijgen. Er komt een omslag van versturen naar ophalen van data."

Tweemaal per jaar komt een audit-team van de douane bij de bierbrouwer om te zien of het 'enterprise resource plannings'-systeem naar behoren draait en de gegevens kloppen. Als een bedrijf kan aantonen dat het betrouwbare gegevens verstrekt, krijgt het een digitaal autorisatiecertificaat.

Informatie delen

Voor het transport worden de Heineken-containers vervolgens beveiligd met een intelligente containerbox, Trec (Tamper-Resistant Embedded Controller) genaamd. Dit tracking-tracing-apparaat bevat sensoren die allerlei zaken registreren zoals temperatuurswisselingen, de locatie van de container, en of de container wordt geopend door iemand die niet geautoriseerd is.Dat laatste gebeurt met digitale certificaten. De Trec wisselt gevens uit via de Shipment Information Service (SIS). Beide technologieen zijn ontwikkeld door IBM. SIS is een service-geöriënteerde architectuur waarmee partijen in een toeleveringsketen met behulp van webservices alle gegevens over het containertransport, zoals logistiek, goederen en de verzekering, kunnen delen.

Wanneer de douane aangeeft dat in Zoeterwoude de deur dicht kan en er vervolgens tot aan de bestemming geen Trec-signaal komt dat de deur is geopend dan is er niet met de container geknoeid. Op deze manier kan de douane in de VS de container ook meteen doorlaten. Dit leidt tot een belangrijke simplificatie van douaneprocedures, en – daardoor – aanzienlijke tijdwinst.

Hobbels

Technisch is zo'n automatisch verlopen containertransport al mogelijk gemaakt, maar Tan verwacht niet dat heel Europa meteen op zijn kop staat. "Er zijn politieke hobbels. Door tegenstellingen tussen Europa en de VS is wetgeving lastig te realiseren. Amerika wil over bmeer gegevens beschikken dan in Europa gebruikelijk is. Nu Itaide laat zien dat de techniek bestaat, stimuleert dat misschien de politieke en juridische ontwikkeling. Ik verwacht dat het over drie tot vijf jaar ingevoerd wordt." Een andere hobbel is dat de it-standaarden in de Europese landen uiteenlopen. Technische aanpassingen zijn dan ook nodig. "Oplossingen in Nederland kun je niet meteen vertalen naar andere landen."

De Nederlandse douane is van afwachtend enthousiast geworden, merkt Tan. "Ze heeft de laatste vijf jaar de handen vol aan veiligheidsvraagstukken. Met de Itaide-ontwikkeling kan de douane meer werk aan met dezelfde hoeveelheid mensen. De oplossing levert veel tijdwinst op.

Naast het project 'bier' lopen er bij Itaide proeven rond de papierindustrie, de farmaceutische sector en de Deense melkindustrie. "Ook werkt SAP aan een plaatsbepalingssysteem op artikelniveau, zodat artikelen van het begin tot eind in een transport zijn te volgen. Om namaak tegen te gaan, worden producten beveiligd, bijvoorbeeld tabletten met een hologram van eetbare inkt, waardoor namaakmedicijnen snel opgemerkt worden."