Dienstenmarkt groeit, maar niet voor iedereen

Computable publiceert om de week een overzicht van een ict-segment. Wie zijn de sterke spelers, waar zitten de zwakke broeders, en welke kansen heeft de branche ondanks de economische malaise?   De hele serie: De chipmachinefabrikanten De processorfabrikanten De serverproducenten De PC-producenten De mainframeproducenten Markt besturingssystemen Dienstenleveranciers Database-leveranciers De ERP-leveranciers De CRM-leveranciers De beveiligingssector De opslagleveranciers De onderzoeksbureaus CMG Microsoft IBM

Begin 2000 was het nog een lucratieve bezigheid: een internetadviesbedrijfje starten. Het bedrijfsleven zat immers te springen om specialisten die hen geïntegreerd en wel het internet op konden helpen. Maar na het uiteenspatten van de dotcom-zeepbel en de nakende recessie, keerden de zakelijke klanten stuk voor stuk terug naar de gevestigde dienstverleners. Deze hadden naar verhouding een gezondere financiële balans en waren bovendien beter staat complexe it-processen, zoals e-handel-, erp- en crm-systemen, tot één geheel samen te smeden.

Grote jongens tevreden

Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat het rampjaar 2001 - toen de 'shake out' onder de kleine consultancy- en servicefirma's pas echt inzette - juist op rolletjes verliep voor de top serviceproviders, waaronder IBM Global Services en EDS, dat recentelijk de complete dienstentak van het noodlijdende Alcatel heeft overgenomen. De grote dienstverleners hebben over 2001 voor een gezamenlijk bedrag van 20,4 miljard dollar aan servicedeals afgesloten met een gemiddelde looptijd van 9,3 jaar. En daarbij is nog alleen maar de top-10 van overeenkomsten meegeteld, zo berekende Computerwire onlangs. De it-nieuwsdienst liet een tevreden Doug Elix, hoofd van IBM's Global Services-divisie, aan het woord. Zijn belangrijkste conclusie? De dienstenbusiness blijft ook in 2002 een van de belangrijkste omzetgeneratoren binnen Big Blue. Wat wil je ook als er tegen het einde van het derde kwartaal vorig jaar bij Big Blue al voor 97 miljard dollar aan dienstenorders binnen was.
De goede uitgangspositie van IBM in de dienstenmarkt wordt door uiteenlopende onderzoeken bevestigd. Zo kwam Big Blue in de jaarlijks terugkerende software- en diensten top 500-lijst van het Amerikaanse Software Magazine als nummer 1 uit de bus met een jaarlijkse omzet van circa 21 miljard euro, gevolgd door Microsoft, PricewaterhouseCoopers, EDS, Orcale, HP, Accenture, Cap Gemini Ernst & Young, Compaq, Unisys en SAP. Vooral de laatste maakte het afgelopen jaar een indrukwekkende groeispurt van 22,6 procent. Maar ook voor andere grote dienstenverleners is er volgens marktonderzoeksbureau IDC nog volop ruimte tot groeien. IBM bezit op dit moment nog 'slechts' 8 procent van de totale dienstenmarkt en als we de cijfers van Gartner/Dataquest mogen geloven, dijt deze in 2005 uit naar een wereldwijde omvang van maar liefst 865 miljard dollar. Daarvan zal naar verwachting 423 miljard dollar in West-Europa worden gespendeerd.

Juiste paard

De bovenstaande cijfers zullen niet elke dienstenleverancier of consultant bemoedigend in de oren klinken. Over het lot van veel kleine consultants, asp's en dienstverleners is inmiddels al beslist. Maar ook de grotere consultants kampen met een nooit eerder gekende terugval in de vraag, als gevolg van onder meer de economische tegenwind en de nogal koele ontvangst van nieuwe technologie, waaronder Windows XP. Vrijwel geen enkele topconsultant komt onder (gedwongen) ontslagen uit. Zo schrapte Cap Gemini vorig jaar 2700 medewerkers, ofwel 14,5 procent van zijn totale personeelsbestand.
Vooral de consultants die in grote mate afhankelijk zijn van de kwakkelende financiële en telecommarkt kregen het in 2001 zwaar voor de kiezen. Analisten gaan ervan uit dat de slechte marktomstandigheden in deze sectoren nog tot ver in 2002 zullen voortduren.Daar staat tegenover dat dienstverleners voor de publieke sector juist erg goede zaken doen. Ironisch genoegen verlieten veel toonaangevende dienstverleners eerder juist deze sector om zich te begeven in de 'hippe' sectoren, zoals media en telecom. Nu moeten ze daar de prijs voor betalen. Zoniet een bedrijf als het Amerikaanse Affiliated Computer Services, dat zich juist heeft gespecialiseerd in het overnemen van het it management en back office-processen bij publieke organisaties. Affiliated heeft zijn omzet het afgelopen jaar met circa 50 procent zien toenemen naar 3,1 miljard dollar.
Het is dus niet alleen de omvang die in de dienstensector bepalend is voor succes. Het is ook de vraag wie als dienstverlener op het juiste paard wedt. Gartner baseert zijn rooskleurige toekomstverwachtingen voor de dienstenmarkt met name op de toenemende vraag naar crm, toeleveringsketenbeheer, plus de bijbehorende systemen, en een groeiende vraag naar Windows XP. Welke dienstverleners zullen daar het meeste garen bij spinnen? In ieder geval de grote 'allesdoeners', of het nu EDS, Oracle, IBM of de eventuele nieuwe service-combinatie HP/Compaq is, zullen niet op het lijstje ontbreken.