Hoge kosten en lange procedures zorgen ervoor dat de aansluiting op glasvezelnetwerken een duur en tijdrovend proces is. Toch richten bedrijven zich niet massaal op alternatieven om de laatste kilometer bijvoorbeeld draadloos te overbruggen. Radiocommunicatie, laserlicht en satelliet leiden een marginaal bestaan, vooral omdat het gebruik ervan niet ideaal is.
De laatste kilometers naar een bedrijfspand is te overbruggen met gerichte punt-tot-punt straalverbindingen. Deze verbindingen, met een capaciteit tussen de 2 en 155 Mbps, worden bijvoorbeeld door grote bedrijven en instellingen ingezet om bedrijfsonderdelen op andere locaties op het eigen netwerk aan te sluiten. Het merendeel van de straalverbindingen is in gebruik bij gsm-aanbieders om zendmasten aan hun netwerk te knopen. De derde groep gebruikers zijn carriers die eigen straalverbindingen gebruiken om andere partijen draadloze datacommunicatie aan te bieden.
 |
| Vergunningen voor straalverbindingen moeten aangevraagd worden bij de inspectie telecom van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Het ministerie wil met de uitgifte van deze vergunningen de vinger aan de pols houden. In gebieden waar het radiosprectrum vol dreigt te raken springt het ministerie voorzichtig om met vergunningen. Carriers hebben 5 procent van de in totaal zesduizend vergunningen voor straalverbindingen in handen. Grote ondernemingen en instellingen tekenen hooguit voor 1 procent. Gsm-aanbieders zijn veruit de grootste groep (94 procent). |
Mll Telecom is zo’n carrier die andere telecombedrijven toegang verleent tot een netwerk van straalverbindingen. Telecombedrijven installeren een schotel bij een bedrijf. Deze wordt gericht op een straalverbinding van Mll Telecom. De carrier sluist alle verbindingen door naar een interconnectiepunt, waar het netwerk van het telecombedrijf weer op is aangesloten. Mll Telecom kan vrij-zicht verbindingen aan tot 25 kilometer.
Op dit moment levert het meer dan honderdvijftig straalverbindingen in de randstad. De carrier verwacht dit aantal te verdubbelen door dit jaar zijn netwerk uit te breiden naar Arnhem en een aantal Brabantse steden. Naast Mll Telecom beschikt Nozema over een flink aantal straalverbindingen om televisiebeelden te kunnen oversturen. Ook Versatel heeft vergunningen voor straalverbindingen, maar zegt daar niet structureel mee te werken.
Michiel Spin, accountmanager bij Mll Telecom, acht straalverbindingen zeker in buitengebieden een adequate vorm van hoogwaardige datacommunicatie. In zijn ogen is het graven van glasvezel omslachtiger en duurder. De operationele kosten van straalverbindingen liggen weliswaar hoger, maar in de vorm van een dienst valt dit nadeel weg. Ton Verschuren, innovatiemanager bij het academische netwerk Surfnet is kritischer over de mogelijkheden van straalverbindingen. Verschuren vindt de capaciteit van deze verbindingen te laag om het ook als volwaardige netwerkverbindingen in te kunnen zetten. Het loont om te wachten op glasvezelkabel.
Laser
Ook met laserlicht door de open lucht is het gebruik van glasvezelkabel te omzeilen. Tussen twee op elkaar gerichte laserapparaten zijn verbindingen te realiseren die een vergelijkbare capaciteit hebben als straalverbindingen op basis van radiocommunicatie. Alleen reikt laserlicht minder ver: hooguit anderhalve kilometer. Toch zijn er mogelijkheden om die capaciteit in de toekomst op te schroeven. Net als in glasvezelkabel is met verschillende kleuren de bandbreedte van de verbinding te verhogen. Deze technologie bevindt zich alleen nog in een experimentele fase.
Volgens Cees Siksma, werkzaam bij Lucent, is laserlicht communicatie momenteel een nichemarkt. Vooral in tijdelijke opstellingen wordt deze techniek gebruikt. Hij noemt evenementen en schepen voor de kust als voorbeelden van toepassingen. De geringe toepassing schrijft hij toe aan de beperkingen van laserlicht. "Het klimaat in Nederland gooit roet in het eten", is zijn oordeel. Weersinvloeden als mist en hevige neerslag ondermijnen het laserlichtsignaal en brengen daardoor de beschikbaarheid van de verbindingen in gevaar.
Daarnaast zijn de kosten van laserlicht zo hoog dat concerns die over hoge kwaliteit bandbreedte willen, beschikken het wachten op glasvezelkabel voor lief nemen. Ook Surfnet, dat een onderzoek naar deze toepassing van laserlicht heeft laten uitvoeren, vindt de beschikbaarheid te laag. Nieuwe ontwikkelingen, die de kracht van het laserlicht versterken en de overdrachtscapaciteit verhogen, zouden dit in de toekomst kunnen veranderen.
Satelliet
Datacommunicatie via de satelliet is op dit moment geen groot verschijnsel in Nederland. Een toepassingsvorm daarvan is toegang tot internet via de satelliet. Op dit moment is de capaciteit van deze verbindingen vergelijkbaar met die van dsl. Het probleem met internet via de satelliet is alleen dat bij de goedkopere varianten direct tweewegsverkeer onmogelijk is. Voor het versturen van e-mail of een formulier is de telefoonlijn nodig.
Volgens Hans Leemans, directeur van de branchevereniging voor internet-aanbieders Nlip, zijn er geen exacte kengetallen voor toegang tot internet via de satelliet in Nederland. Hij noemt het gebruik ervan marginaal. Nltree, de organisatie die scholen koppelt aan Kennisnet, gebruikt voor 20 procent van de scholen de satelliet. Alle scholen in gebieden waar breedband via de kabel niet snel te leveren is kunnen zo dit jaar nog over een relatief snelle verbinding met internet beschikken.
