Intels gang naar 64-bit (IA-64) processoren staat niet alleen onder druk van chipconcurrent AMD. Terwijl de opmars van IA-64 niet vlot verloopt en AMD werkt aan 32-bit processoren met 64-bit uitbreidingen, neemt het prestatieniveau van Intels eigen IA-32 chips toe. Vorige week doken berichten op over een topgeheim reddingsplan van Intel.
De processorreus zou in een ontwikkellaboratorium in Hillsboro (Oregon) een uiterst geheim project hebben om 32-bit chips uit te breiden met 64-bit instructies. Dit topgeheime project, genaamd Yamhill, voorziet dus in het ontwerp van een hybride chip, zoals AMD openlijk doet met zijn x86-64-processoren.
Dit bericht onder meer het Amerikaanse op it gerichte dagblad San Jose Mercury News. De Yamhill-technologie wordt naar verluid verwerkt in de volgende generatie van de Pentium-chip met de mogelijkheid de 64-bit instructies in of uit te schakelen. Deze Pentium-loot draagt de codenaam Prescott en moet in 2003 of 2004 uitkomen.
Tegen die tijd evalueert Intel hoe AMD’s x86-64 presteert en hoe de eigen Itanium er voor staat. Vervolgens kan het de Yamhill-functionaliteit indien nodig activeren. Intel reageert niet op deze berichten; het bedrijf geeft geen commentaar op onaangekondigde producten.
De bewuste ontwikkelfaciliteit, codenaam Ronler Acres, is echter hetzelfde strengbeveiligde laboratorium waar de Pentium 4 is ontwikkeld. Die processor is aanvankelijk in het diepste geheim ontwikkeld voor het geval Intels eerste 64-bit processor, codenaam Merced (later herdoopt tot Itanium), niet op tijd gereed zou zijn voor de lancering midden 1999.
De Pentium III-processor moest het tot die tijd uitzingen voor de servermarkt en daarna nog dienst doen voor de desktopmarkt. Uiteindelijk heeft de intern verguisde ontwikkeling van de Pentium 4 Intel een reddend product opgeleverd. AMD’s Athlon-processoren streefden de Pentium III zowel qua kloksnelheid als qua prestatieniveau voorbij. De Pentium 4 heeft in ieder geval de snelheidstroon heroverd.
Beproefde aanpak
Het bestaan van het Yamhill-project is dan ook geenszins onwaarschijnlijk. De processorproducent heeft immers zijn 16-bit Pentium-processoren ooit al uitgebreid met 32-bit instructies resulterend in de voor servers bestemde Pentium Pro-chip.
Sterker nog: de commerciële basis voor Intels huidige machtspositie is te danken aan het noodplan, de 8086-chip, voor de revolutionaire i432-processor. De 432 faalde in de markt en de 8086, ontworpen in slechts drie weken tijd, is de oervader van de x86-reeks die ook de huidige Pentium-processoren omvat.
Chipanalist Ashok Kumar van investeringsbank US Bancorp Piper Jaffray meent dat de backup-strategie van Yamhill zeker valide is. "Dit geeft Intel meer manoeuvreerruimte om de huidige architectuur voort te zetten."
Ook analist Kevin Krewell van chiponderzoeksbureau Microdesign Resources is ervan overtuigd dat Yamhill bestaat. "Het zou stom van ze zijn als ze geen plan hebben om op terug te vallen. Ik heb echter geen kennis van een dergelijk project, maar Intel kan natuurlijk niet toegeven dat het hiermee bezig is, aangezien dat het Itanium-programma zou ondermijnen."
Kleine aantallen
Begin december vorig jaar meldde onderzoeksbureau IDC al dat er in het derde kwartaal minder dan vijfhonderd Itanium-machines zijn verkocht. Onderzoeksbureau Gartner stelt echter dat er in het derde kwartaal ongeveer 2600 Itanium-servers zijn geleverd, terwijl dat er in het tweede kwartaal 2001 slechts drie waren. Gartner telt hierbij ook computers mee die zijn geleverd voor demonstratie- en testdoeleinden.
Analisten schatten nu dat Intel tot eind 2002 per kwartaal een slordige 100.000 Itanium-processoren weet af te zetten. Dit steekt nogal schraal af tegen de 500.000 Pentium Xeon-processoren die het bedrijf elk kwartaal verkoopt voor servers en werkstations.
Intel stelt al sinds vorig jaar dat de Itanium is bestemd voor de bovenkant van de markt en dat de zwaardere Xeon-uitvoering van zijn 32-bit chips nog geruime tijd dienst zal doen. IA-32 processoren zijn dus nog lang niet afgeschreven, al dan niet met 64-bit uitbreidingen.
