Met ruim veertien teraflops heeft SARA Reken- en Netwerkdiensten vanaf eind mei een van de krachtigste computers ter wereld in huis. Computable volgt de komende weken de opbouw van het apparaat, dat nu nog bij IBM in de Verenigde Staten getest wordt. Deel 1: hoe koop je een super?
De computerruimte bij SARA in Amsterdam bood begin mei een lege aanblik. Een van de twee oude supercomputers, een zes jaar oude SGI Origin van 1 teraflop, werd gedemonteerd, de kasten weggereden, kabels onder de vloer verwijderd, bestemming schroothoop. Alleen de kasten met harde schijven en de file server bleven staan. Ernaast stond een jongere SGI Altix, goed voor ruim 2 teraflops, ook voorbestemd te verdwijnen.
“Je kunt niet alles ontmantelen en dan een nieuwe neerzetten”, zegt dr. ir. Axel Berg van de afdeling High Performance Computing en Visualisatie. “Ook wetenschappers hebben deadlines, dus je kunt niet twee maanden zonder supercomputer zitten. Op deze manier hebben we tijdelijk een beperktere capaciteit, maar scheppen we wel ruimte om de nieuwe op te bouwen.”
“Zodra onze gebruikers gewend zijn aan de nieuwe machine, zetten we ook de Altix uit. Dan is het verder een kwestie van losschroeven en afvoeren. Armere collega’s elders hebben er niks aan. Het onderhoud van deze oude machines is zo kostbaar dat je net zo goed een nieuwe kunt kopen.”
Scorematrix
“In de zomer van 2005 zijn SARA en de stichting Nationale Computerfaciliteiten begonnen met het opstellen van een eisenpakket”, gaat Berg verder. De Altix was toen twee jaar oud, maar het kopen van een nieuwe supercomputer kost tijd en het was duidelijk dat hij drie jaar later al verouderd zou zijn. Willen Nederlandse wetenschappers de internationale concurrentie aankunnen, dan moeten ze nu eenmaal over het nieuwste van het nieuwste beschikken.
Een commissie waarin onder andere de gebruikers, zoals chemici en klimatologen, vertegenwoordigd waren, stelde een eisenpakket samen. Technische eisen, zoals aantallen teraflops en gigabytes, speelden daarin een rol, maar het belangrijkst was een benchmark, een tiental stukken code die samen een doorsnede vormen van de algoritmes die de gebruikers van plan zijn op het apparaat te runnen. Computers van belangstellende leveranciers moesten laten zien hoe snel ze op individuele code uit verschillende vakgebieden presteren, maar ook hoe de prestaties zijn bij diverse mixen van algoritmes tegelijk.
IBM wint aanbesteding
Toen de selectiecommissie het eisenpakket in mei 2006 af had, kregen leveranciers volgens de regels van de Europese aanbesteding twee maanden de tijd om in te schrijven. Drie leveranciers (IBM, SGI, Bull) belandden op de shortlist, maar toen de hele scorematrix (van prestaties tot prijs) was ingevuld, stond IBM bovenaan. Berg: “Dus zijn we met IBM om tafel gaan zitten om tot een contract te komen. Dat is gelukt.” Het systeem dat in juni geïnstalleerd wordt, is overigens een tussenoplossing, omdat het gekochte apparaat pas in 2008 leverbaar is. “Dan zullen we dus weer moeten migreren”, constateert Berg. “Omdat beide architecturen vrijwel identiek zijn, verwacht ik niet dat het zoveel voeten in de aarde zal hebben als deze keer.”
