Nederlandse bedrijven zijn conservatief en bang voor vernieuwing. Dit beeld wordt bevestigd door onderzoek naar ‘innovatiekracht’ van Effectory. Zo blijkt dat ict-medewerkers de innovatiekracht van hun werkgever slechts een magere 5,3 geven. Developers willen harder dan het beleid toelaat. Ict-managers die geloven in vernieuwing, moeten de grens opzoeken van het haalbare.
We beginnen in Waddinxveen. Daar is een technologie bedacht die overvallers van geldtransporten werkloos maakt. Zij kunnen maar beter een ander beroep kiezen en dat is de schuld van één persoon: Fred Rensenbrink. In 2010 richtte deze Rensenbrink het bedrijf RCCS op (Rensenbrink Cash Count Solutions). Een heel bataljon programmeurs, systeemanalisten, sensortechnologen en applicatiebeheerders liet hij aanrukken om een innovatieve oplossing te ontwikkelen die de Da Vinci Code naar de kroon stijgt: de Smart Safe, een geldkluis die domweg niet te kraken is.
Vol met sensoren
Het werkt zo. De Smart Safe wordt onder de kassa geplaatst (in winkels, restaurants, tankstations, et cetera.) De ondernemer in kwestie hoeft niet meer met een envelop met geld over straat op weg naar de afstortkluis van de bank. Het geld verdwijnt rechtstreeks in de Smart Safe. Daarmee verandert de afhandeling van de geldtransactie en meteen ook het eigendomsrecht. Vanaf het moment dat het geld in de kluis verdwijnt, is RCCS verantwoordelijk. De Smart Safe registreert of het geld echt is en telt het. En RCCS haalt het op. Het gestorte geld staat de volgende dag al op de rekening van de ondernemer.
En dan de technologie. De Smart Safe zit vol met sensoren. Trilling, warmte, lichtdoorlatendheid, temperatuur… niets blijft onopgemerkt. De grote truc is echter de inkttechnologie. Rensenbrink legt uit: ‘De biljetten worden door onze inkttechnologie onbruikbaar gemaakt voor openbaar betalingsverkeer als een overvaller de cassette probeert te openen. Zo’n 80 procent van het biljet kleurt blauw.’ Ook de infrastructuur is op slimme technologie gebaseerd. Rensenbrink: ‘Door track and trace zien we realtime waar en wanneer alle transacties plaatsvinden. En dankzij slimme software hebben onze chauffeurs geen voorkennis. Al met al heeft er nog nooit een geslaagde overval op een Smart Safe plaatsgevonden. Overvallers weten dat ze geen kans hebben. Zonder ict zou dat natuurlijk onmogelijk zijn.’
Zonnepanelen
Het regent momenteel innovaties. Uit alle hoeken en gaten komen ze ons huis en ons leven binnen. Technologie speelt in negen van de tien gevallen een doorslaggevende rol. ‘Het begint en eindigt met ict’, aldus developer Michiel Thomassen van het Product Innovation Team van Eneco. Thomassen ontwikkelt datagedreven diensten voor particuliere klanten. ‘Voornamelijk om feedback op te halen.’ Hij koppelt bijvoorbeeld data van zonnepanelen aan data van satellieten om te voorspellen hoeveel energie de panelen zouden moeten leveren en of Eneco’s beloftes worden waargemaakt. Thomassen: ‘Misschien niet. Misschien hebben de panelen onderhoud nodig, of zijn ze verkeerd geïnstalleerd. Zo helpen wij klanten aan een beter rendement op zonne-energie.’
Over de manier waarop dit soort innovaties tot stand komt, zegt Thomassen het volgende: ‘Voor de webservices, portals en apps die we maken, werken we veel met de cloudoplossing Azure van Microsoft. Uiteraard werken we Agile, met meerdere teams in korte sprints. In twee weken doorlopen we het hele creatieve proces, van conceptueel idee tot een oplossing die zó concreet is dat de klant eenvoudig kan inloggen en snapt waar het over gaat. Na twee weken evalueren we en gooien we het zo nodig om. Of we genoeg ideeën hebben? We hebben er honderdduizend. Maar we hebben ook te maken met vraagstukken rond privacy. De klant moet er een goed gevoel bij hebben. Als developers zouden we harder willen dan het beleid toelaat, maar we werken ideeën pas uit als we voldoende duidelijkheid hebben over hoe de klant erin staat.’
Jedlix
Eneco lijkt te transformeren van energieleverancier tot provider van gave dingen. Neem nou Jedlix, een slim-laden-app, ook van Eneco. Die regelt het opladen van je elektrische auto op basis van de balans tussen verbruik en aanbod van duurzame energie. In de app stel je jouw autotype en gewenste vertrektijd in. Jedlix stuurt het opladen van je auto via een geschikt laadpunt en zorgt voor de beste laadmomenten. Op de gewenste tijd is je auto volgeladen met voordelige groene stroom. Daarmee wordt elektrisch rijden duurzamer en goedkoper. Leuk voor de klant, leuk voor Eneco en leuk voor de bv Nederland. Dankzij slimme ict.
Managementstijl
Innoveren was nog nooit zo gemakkelijk. Technologie is zelden de beperkende factor. Beperkingen en complicaties moeten eerder gezocht worden bij pak ‘m beet stroperige organisatieprocessen, veeleisende aandeelhouders of gebrek aan durf bij het management (ofwel: Michiel Thomassen van Eneco is bepaald niet de enige developer die harder wil dan het beleid van zijn baas toelaat.). Dit beeld wordt bevestigd door onderzoeksbureau Effectory, dat onlangs het begrip ‘innovatiekracht’ heeft gemeten onder 4.159 professionals in de ict-sector. De insteek? Waar laten werkgevers kansen liggen? Hoe ervaart de ict’er zijn werk? En hoe behouden werkgevers het schaarse talent?
Uit het onderzoek blijkt dat ict-medewerkers de innovatiekracht van hun werkgever gemiddeld een 5,3 geven. Daarmee scoort de sector ruim één punt lager dan het landelijk gemiddelde (6,6). Deze score is vooral opvallend omdat innovatie zo cruciaal is in de ict. Ofwel: zonder innovatiekracht kun je het als ict-bedrijf vergeten. Consultant Sanne Durieux van Effectory licht toe: ‘De ontwikkelingen in de branche gaan razendsnel. Als ict-organisatie moet je constant innoveren om relevant te blijven in de markt. Bovendien maakt een achterstand je minder aantrekkelijk als potentiële werkgever op de arbeidsmarkt. Terwijl je júist talent nodig hebt om te innoveren.’
Identiteit versterken
Ict’ers houden van vernieuwen. Daarbij hebben ze hun werkgevers voor het uitkiezen. Ze kunnen terecht bij detacheerders en bij steeds meer organisaties die producten en diensten online aanbieden. Met een heldere, inspirerende toekomstvisie zullen organisaties hun identiteit moeten versterken en de betrokkenheid van medewerkers zien te verhogen. Daar ligt voor het management nog een flinke uitdaging.
Effectory benadrukt dat wat betreft de managementstijl er zeker ook dingen goed gaan in de branche. Zo kiezen steeds meer ict-organisaties voor coachend leiderschap. Durieux licht toe: ‘Ict’ers zijn hoogopgeleide vakmensen, die het liefst zelfstandig werken en niet geremd willen worden door te veel regels. Zij hebben behoefte aan leidinggevenden die hen uitdagen, eerlijke feedback geven en stimuleren in hun groei. Op dat vlak zitten de scores in de lift. Met een 7,1 voor ‘tevredenheid over de leidinggevende’ scoort de ict-sector een ruime voldoende. Ook ‘uitdagingen’ (7,1), ‘feedback krijgen’ (7,0) en ‘gestimuleerd worden’ (6,8) scoren hoger dan voorgaande jaren.’
Crowdlending
De sector die wellicht voor de allergrootste vuurproef staat is de financiële dienstverlening. Banken en verzekeraars zitten in een spagaat. Enerzijds snappen zij dat vernieuwing keihard nodig is, anderzijds zijn ze als de dood dat de traditionele verworvenheden verloren gaan. Huub van der Wart, cto van crowdlending-platform Lender & Spender, heeft een treffend voorbeeld. Hij verbaast zich erover dat nog steeds maar één kredietverstrekker in Nederland volledig digitaal werkt (Lender & Spender dus). Van der Wart: ‘Zelfs nieuwe fintech-bedrijven hebben dit nog niet voor elkaar. Bij de ene partij moet de klant een formulier ondertekenen, bij de volgende toch een kopie opsturen. Terwijl de technologie er klaar voor is.’
Lender & Spender toont aan dat er veel mogelijk is. Het bedrijf verstrekt volledig digitaal en zonder tussenkomst van een bank leningen, gefinancierd door particulieren en bedrijven, aan consumenten, die tegen een scherp tarief hun badkamer kunnen verbouwen, een nieuwe auto kopen of een andere grote aankoop doen. De lener betaalt ongeveer 5 procent rente. Lender & Spender houdt 1 procent in en de investeerder krijgt de rest. Zo simpel kan financiële dienstverlening zijn.
Gigantische administratiecapaciteit
Bij Lender & Spender worden beleggingsrisico’s voor investeerders automatisch gespreid over alle leningen. Dat stelt hoge eisen aan de automatisering, want het bedrijf wil een grote speler worden. Van der Wart over de automatisering: ‘Een maand na lancering hebben we tien leningen verstrekt, waar zo’n honderd investeerders bij betrokken zijn. Die aantallen gaan exponentieel stijgen. Als we straks duizend leningen hebben verstrekt en er zijn tienduizend investeerders bij betrokken, dan praat je al over tien miljoen mini-overeenkomsten. En ook dat is pas het begin. Ons platform, gebouwd op het Laravel-ecosysteem en Amazon Cloud, is schaalbaar en kan deze gigantische administratiecapaciteit aan.’
Innovatiekracht beslist over succes en falen, ook (en misschien wel met name) in de financiële sector. Hoogleraar Paul Iske van de Universiteit Maastricht geeft er keynotes over. Iske is ook oprichter van het Instituut voor Briljante Mislukkingen, dat begrip wil kweken voor de complexiteit van innovatie en ondernemen. Hij pleit voor een groter begrip voor risico’s bij vernieuwing en voor het delen van ervaringen, zowel positief als negatief. Met andere woorden: er moet ruimte zijn om te falen. Daar wordt een bedrijf alleen maar beter van.
Connected wasdroger gezocht
Volgens Chris den Arend, IoT-consultant bij Sogeti, biedt de huidige digitale transformatie nieuwe kansen op drie vlakken: nieuwe business wordt gegenereerd, bestaande business wordt versneld en klantbetrokkenheid wordt verhoogd. Werkgevers zijn er niet bij gebaat om obstakels op te werpen, stelt Den Arend, die met zichtbaar genoegen filosofeert over ‘slim opladen van elektrische auto’s’, ‘blockchain voor webwinkels’ en ‘biometrische authenticatie met het unieke patroon van de hartslag: authentieker en veiliger dan een vingerafdruk of irisscan’.
Het regent nieuwe kansen. Den Arend laat zich niet beperken en filosofeert graag nog even door over ‘met sensoren verrijkte stoeptegels’ en ‘connected wasdrogers’. Den Arend: ‘Ik zocht een connected wasdroger maar kon er geen vinden. Dus heb ik maar een gewone gekocht. Dat betekent dat ik de komende acht jaar met een gewone wasdroger zit opgezadeld totdat deze weer vervangen moet worden. Tegen die tijd zullen smarthome-oplossingen wel breed zijn doorgebroken en zal er ook wel een connected wasdroger zijn. Alleen jammer dat de technologie er nu al klaar voor is.’
Dit artikel is ook gepubliceerd in Computable-magazine #2 van 2017.
Had hier onlangs met een ex-collega een discussie over. Die ziet ‘Industry 4.0’ helemaal zitten en zet daar dan ook vol op in. Dit is voor de ICT een gouden tijd waar de innovatie voor het oprapen ligt. Blijkbaar moeten managers van hun koud water vrees af en zorgen dat ze niet langer de zwakste schakel zijn in het innovatie proces. Wat dat betreft kan AI management niet snel genoeg komen.
Internet van gave dingen. Eerst moest alles het datalake gedumpt voor het big data-goud. Nu innovatief het meer weer leeg dreggen i.v.m. Europese privacyregels. Innovatiekracht beslist over succes en falen, lezen we. Maar het resultaat maakt meer weinig uit, want met “falen wordt het bedrijf alleen maar beter”.
Nederland heeft sinds oudsher al een bagger cultuur :-P.