Tweede Kamer vreest restricties Internet

VVD, PvdA, D66 en het CDA als grootste oppositiepartij zijn doodsbang dat de World Intellectual Property Organisation (Wipo) het Internet aan banden legt. Strengere bescherming van auteursrechten zal volgens de fracties een nadelige uitwerking hebben op het consumptief gebruik.

De grootste vier fracties in de Tweede Kamer doen een dringend beroep op minister Sorgdrager van Justitie het vrij rondneuzen op Internet niet te beperken. Het individu moet volgens de Kamer de mogelijkheid hebben tot 'individueel consumptief gebruik' van webpagina's.
De kamerfracties hebben daartoe een motie ingediend. Via de minister hoopt de Tweede Kamer druk uit te oefenen op de Nederlandse delegatie die deelneemt aan de lopende besprekingen van de Wipo in Genève. Tot 20 december buigt deze organisatie van de Verenigde Naties zich over de bescherming van intellectueel eigendom tegen piraterij op de digitale snelweg.

Vier voorstellen

De informatie die op het Internet circuleert, zou onder een strengere auteursrechtelijke bescherming worden geplaatst. Tijdens de Wipo-besprekingen zijn daartoe vier voorstellen op tafel gelegd. De Kamer vreest dat het voorbij is met de vrijheid op Internet als deze voorstellen worden overgenomen. Het zouden de belangrijkste veranderingen op dit gebied in de afgelopen 25 jaar worden.
De komst van het digitale tijdperk heeft de discussie over de auteursrechten in een versnelling gebracht, nadat de Wipo jarenlang een pas op de plaats maakte. De drie voorstellen hebben betrekking op literaire en artistieke werken, het recht van uitvoerende artiesten en muziekproducenten alsmede de makers van databestanden. Platen- en filmmaatschappijen, uitgevers alsmede andere bedrijven uit de amusementsindustrie hebben hier uiteraard veel belang bij.
De parlementariërs zijn bang dat het rondbladeren op Internet in teksten afkomstig uit boeken en tijdschriften straks tot het verleden gaat behoren, wanneer betrokken publikaties door het auteursrecht worden beschermd. De Kamerleden vinden dat iedereen vrijelijk dit soort teksten moet kunnen blijven inzien, net zoals dat in een bibliotheek gebeurt. Tijdens het bladeren (browsen) wordt een webpagina tijdelijk overgeheveld naar de PC van de Internet-gebruiker.
Als het bekijken van zo'n pagina auteursrechtelijke consequenties kan hebben dan is het snel gedaan met Internet, vreest de Kamer. De Wipo wil het inzien van dergelijke teksten als regel onder het auteursrecht laten vallen, tenzij sprake is van eenmalig en vluchtig gebruik.
De Tweede Kamer zou ook ongelukkig zijn met een situatie waarbij per land sterke verschillen ontstaan zonder dat de consument de mogelijkheid heeft het land met de gunstigste oplossing te kiezen.

Verontrusting alom

Overigens staan de Nederlandse kamerleden niet alleen in hun bezorgdheid. Ook in de Verenigde Staten klinken verontruste geluiden. Velen vrezen dat de maatregelen te ver gaan en onbedoelde neveneffecten hebben, die de publieke toegang tot informatie beperken. De regering in Washington deed in reactie hierop al een poging de gemoederen te bedaren.
Het is zeker niet de bedoeling dat allerlei feitelijke informatie straks achter slot en grendel gaat. Wel hebben organisaties die grote bedragen investeren in uitgebreide databanken recht op bescherming tegen lieden die grote delen van deze bestanden kopiëren zonder dat er enige vergoeding tegenover staat.
Behalve de Nederlandse politiek zijn ook de online service-providers en andere belanghebbenden als Netscape hard van leer getrokken tegen de voorstellen. De 'Ad Hoc Copyright Coalition' die ondermeer AT&T en America Online omvat, hekelde de wijze waarop de Wipo opereert. Veel ambtenaren uit de onderhandelingsdelegaties zouden volgens deze lobbygroep nauwelijks weten wat Internet inhoudt.