Informatie- en communicatietechnologie zal slechts incidenteel worden gebruikt om directe politieke besluitvorming mogelijk te maken.
Alleen indien sprake is van een kleine groep direct betrokkenen, kan Internet als een soort volksreferendum een belangrijke rol spelen. Bovendien moet het besluit concreet van aard zijn en duidelijke consequenties hebben. De Raad voor het openbaar bestuur stelt dit in het advies 'De grenzen van de Internet-democratie', dat aan minister Peper (Binnenlandse Zaken) is aangeboden.
De Raad wil waken voor overdreven verwachtingen van de mogelijkheden die Internet de democratie kan bieden. Technologie neemt de beperkingen van de 'directe democratie' niet weg. Nieuwe mogelijkheden om aan de besluitvorming deel te nemen, leiden niet meteen tot een breder bereik van bevolkingsgroepen. We zien veeleer een intensiever gebruik van nieuwe mogelijkheden als Internet door de groepen die toch al participeerden.
Bovendien betekent een discussie via Internet niet automatisch dat de inhoudelijke kwaliteit van het debat verbetert. Tot nu toe is de ervaring dat dergelijke discussies een matig niveau hebben. De nieuwe snelle en vluchtigere technieken vergen een grotere investering vooraf in de inhoud van het debat, aldus de Raad.
Wel valt Internet in te zetten ter versterking van de democratie als zodanig. Via gerichte en doordachte inzet van nieuwe technologische mogelijkheden is de kwaliteit van de democratische besluitvorming te verhogen. De Raad ziet Internet als een hulpmiddel dat binnen de huidige (representatieve) democratie te gebruiken valt om het proces en de kwaliteit van de besluitvorming te verbeteren.
In dit verband beveelt de Raad aan dat overheden en maatschappelijke organisaties een structuur ontwikkelen waarbinnen een publiek debat kan plaatsvinden. Per geval moet worden gezocht naar de ideale combinatie van zowel moderne als traditionele discussiemogelijkheden. Daarnaast is de technische infrastructuur voor publieke debatten te verbeteren. Dit kan door burgerkanalen te openen.
ICT kan ook meer inzicht bieden in het besluitvormingsproces, en in de effecten van en alternatieven voor besluitvorming. Via Internet is alles duidelijk en overzichtelijk te presenteren.
Internet kan het werk van de Tweede Kamer ondersteunen. Via Internet kan men zelf opinie-onderzoek opzetten. Ook valt te denken aan het gebruik van directe beeldverbindingen tussen kiezers en hun vertegenwoordigers. Politieke partijen moeten zich meer gaan ontwikkelen als informatiemakelaar, aldus het advies.
De invloed van burgers kan toenemen al ze via Internet medestanders kunnen vinden om nieuwe thema's op de politieke agenda te krijgen of gezamenlijk een alternatief aan te dragen.
