Staatssecretaris De Jager (Finan-ciën) presenteert voor 6 juli aan de Tweede Kamer een actieplan om de automatiseringsproblemen bij de Belastingdienst aan te pakken. Ook bekijkt hij of een deel van de ict uitbesteed kan worden.
Outsourcing kan consequenties hebben voor de 3.400 ict’ers die nu voor de Belastingdienst werken. Een woordvoerder van de dienst verwacht niet dat er ontslagen vallen, maar sluit niet uit dat de aard van de werkzaamheden verandert. “Ik kan mij bijvoorbeeld voorstellen dat er minder applicaties worden ontwikkeld.”
Het actieplan van staatssecretaris De Jager moet een einde maken aan de problemen die de Belastingdienst heeft met onder andere de verwerking van de toeslagen voor huur, zorg en kinderopvang. Door systeemfouten in de geautomatiseerde verwerking wachten veel mensen die tijdig een aanvraag indienden nog altijd op geld. Ook heeft de dienst problemen met het terugbetalen van te veel betaalde zorgpremies aan mensen met meerdere werkgevers en is de koppeling met de bestanden van het UWV niet goed verzorgd. Tot overmaat van ramp wiste de Belastingdienst per ongeluk duizenden digitale aangiften ‘loonheffing’.
Naast het actieplan komt De Jager voor het zomerreces (6 juli) van de Tweede Kamer met een plan van aanpak voor de lange termijn. Daarin staat precies omschreven welke systemen moeten worden aangepakt om de dienstverlening op orde te krijgen.
Vanaf de jaren zeventig is het ict-bouwwerk van de Belastingdienst fors gegroeid. Het aantal koppelingen tussen de verschillende systemen en bestanden rijst de pan uit, met veel aanpassingen en onderhoud als gevolg. Ook staat het totale systeem onder grote druk, waardoor de kans op fouten is toegenomen. In het Beheersverslag 2006 erkent de Belastingdienst dat het instabiele toeslagensysteem en het nieuwe loonheffingensysteem, dat intern nog niet af is, voor problemen zorgen.
Mislukte reorganisatie
De fiscus kreeg al veel kritiek van de Nationale Ombudsman en de Algemene Rekenkamer op zijn dienstverlening. Ook VVD-Kamerlid Ineke Dezentjé bestempelt de Belastingdienst als chronisch ziek. Volgens haar zijn de automatiseringproblemen terug te voeren op een mislukte reorganisatie in 2003. “De nieuwe managementstijl met een platte organisatie en zelfsturende teams werkt niet.”
Een woordvoerder van de Belastingdienst spreekt dit tegen: “Het heeft niets te maken met de reorganisatie maar met de wet van de remmende voorsprong. De Belastingdienst is een van de eerste automatiseerders van Nederland. Te lang zijn oude systemen opgelapt en met pijn en moeite aan elkaar geplakt. Er moeten nieuwe computersystemen worden ontwikkeld.”
Om de dienstverlening op orde te krijgen is het beter scheiden van gegevens, processen en applicaties en de realisatie van een eenmalige gegevensopslag noodzakelijk. Ook moet een gestandaardiseerde koppeling ingevoerd worden om de honderden individuele koppelingen te vervangen. De Belastingdienst wil daarnaast af van zelfontwikkelde applicaties. Voor nieuwe toepassingen wordt alleen nog gebruik gemaakt wat in de markt beschikbaar is.
Het gaat Dezentjé niet ver genoeg. Zij wil dat de automatisering wordt uitbesteed. De Jager zei eerder niets voor outsourcing te voelen, maar denkt nu dat ‘het op onderdelen handig kan zijn, nu de markt de Belastingdienst heeft achterhaald’. Welke onderdelen daarvoor precies in aanmerking komen, gaat hij onderzoeken.
De staatssecretaris heeft de Tweede Kamer tevens beloofd om de tijd tussen het invoeren van een fiscale wet en de automatisering ervan terug te brengen naar negen maanden. Nu is dat nog één tot twee jaar.
