‘Landelijk EPD is een non-issue’

Ach, het landelijke elektronisch patiëntendossier. Waar de politiek zich erg druk maakt over de invoering ervan, bekommeren de aanwezigen op Zorg & ICT 2011 zich er stukken minder om. Het is een politiek spel dat ver afstaat van de zorgpraktijk, luidt de teneur van veel reacties op de vakbeurs, die plaatsvindt van 16 tot en met 18 maart in de Jaarbeurs Utrecht.

'Hoeveel vragen wij op onze stand hebben gehad over het debat in de Eerste Kamer? Nul! Jij bent de eerste. Het is voor deze bezoekers blijkbaar geen issue in een gesprek met ons.' Dat zegt Hans ter Brake, directeur strategie & marketing van Pinkroccade Healthcare. 'Zorgaanbieders blijven heus niet wachten op de uitkomst van dat debat, maar trekken hun eigen plan. Neem het Flevoziekenhuis. Daar kan een patiënt allang zelf zijn afspraken maken en inzage krijgen in gegevens via het internet.'

Op de stand van het Nationaal ICT-instituut in de zorg (Nictiz), de organisatie die zorgverleners helpt bij de aansluiting op het landelijk schakelpunt en informeert over het epd, zijn er wel leveranciers en zorginstellingen langsgeweest met vragen. Standmedewerkers houden zich echter op de vlakte over wat zij er nu eigenlijk van het debat vinden. 'Het is een politiek gevoelig dossier. Het wachten is op de antwoorden van minister Schippers aan de Eerste Kamer eind maart', licht een van hen toe.   

Not amused

De senaat koerst af op het tegenhouden van een nieuwe wet voor de verplichte invoering van het elektronisch patiëntendossier. Mogelijk wordt het landelijk schakelpunt, de infrastructuur voor uitwisseling van patiëntgegevens, alleen ingezet voor de toetsing van medicatieberichten en statusberichten van huisartsposten die cliënten van elkaar waarnemen.

Bij Epic, een grote Amerikaanse aanbieder van ziekenhuis-epd's, is er geen man over boord indien de senaat de nieuwe wet voor de verplichte invoering van het epd eind maart definitief zou afschieten. 'In de praktijk heeft het epd voor 80-90 procent betrekking op regionale en lokale zorg. Het niet doorgaan van het landelijk epd is vooral een politieke discussie. Het zal onze activiteiten niet schaden', reageert manager John van der Sanden.

Wel wijst hij er op dat epd-leveranciers veel hebben geïnvesteerd in het inbouwen van nieuwe standaarden in de software met het oog op het landelijk gebruik. Die zijn 'not amused' als het niet doorgaat, want dan blijkt een deel van hun investeringen voor niets te zijn geweest.

Zijn collega Pieter Arnou begrijpt de zorgen van Kamerleden over een mogelijke inbreuk op privacy en het risico op het misbruik van patiëntengegevens bij een epd op landelijke schaal. Politici zijn bevreesd voor nieuwe 'OV-chipcardachtige toestanden'. Hij acht de beveiliging van het landelijk schakelpunt met de inzet van de uzi-pas voor de huidige doeleinden overigens voldoende.

Actie

Op de beurs gaat het gerucht dat het Nationaal ICT-instituut in de zorg (Nictiz) onder epd-leveranciers een handtekeningenactie aan het houden is. Daarmee zou druk uitgeoefend kunnen worden op leden van de Eerste Kamer om eind maart alsnog in te stemmen met de epd-wetgeving. Bij het Nictiz is de actie niet bekend. Die vindt dat de leveranciers zelf het voortouw moeten nemen om te lobbyen bij Kamerleden.

Zo'n soort actie met alleen maar voorstemmers noemt Hans ter Brake, die naast zijn Pinkroccade-functie voorzitter is van de vereniging OIZ (Ondernemers in de Zorg), te kort door de bocht. Hij vindt het ergens wel logisch dat een achtenswaardig politiek orgaan als de Eerste Kamer vraagtekens zet bij het landelijk epd. 'Laten we eerlijk zijn: we zijn er nu al zo'n tien jaar mee bezig en er is te weinig gerealiseerd. Dan moet je een keer pas op de plaats maken. Ga met alle betrokken partijen om de tafel zitten en verken eens hoe we verder moeten.' Want volgens de OIZ-voorzitter zijn er genoeg bouwstenen voorradig: de UZI-pas, Dig-iD, BSN, standaarden, e-health-ontwikkelingen. 'Ict-matig is er in de afgelopen jaren veel gebeurd. Nederland loopt bijvoorbeeld voorop met de automatisering van huisartspraktijken. Maar ook GGZ's staan niet stil.'

De overheid moet het gebruik van een landelijk epd in zijn ogen niet wettelijk willen afdwingen. Stimulering is een beter idee, waarbij de zorgorganisaties en ict-leveranciers nadrukkelijk moeten meepraten.

Op de rem

Op het congres van het IHE (Integrating the Healthcare Enterprise), een onderdeel van Zorg & ICT, zijn de deelnemers, beleidsmakers, medici en ict'ers, het eens: bij de leden van de senaat voeren emoties en politieke overwegingen de boventoon. Zij hebben oogkleppen op. Op Europees niveau wordt al gewerkt aan een ict-infrastructuur voor een grensoverschrijdende digitale uitwisseling van relevante patiëntgegevens (het project epSOS). Elk land zal via zijn landelijk schakelpunt medische informatie kunnen uitwisselen met een ander land.

De Europese ontwikkelingen zijn niet tegen te houden, stelt een vertegenwoordiger van het IHE-platform. 'Die gaan door, desnoods zonder Nederland.'