Hoe kan blockchain mijn bedrijf helpen? Een vraag die klanten en partners geïnteresseerd in de technologie, regelmatig stellen. Ik begrijp dat wel, het is een interessante en best ongrijpbare technologie. Tegelijkertijd is het alsof je vraagt: wat kan ik met internet? Dat is zó breed gesteld. Bijna dagelijks zie ik use-cases voorbijkomen waarvan ik denk: oh, dit gebeurt ook al met deze technologie?
Waar bedrijven met elkaar zakendoen, kan blockchain veel betekenen. Als ik alleen al kijk naar de sales- en inkoopafdelingen binnen mijn eigen organisatie, dan is het een aaneenschakeling van papieren contracten, offertes en ingewikkelde processen om te zorgen dat gemaakte afspraken in onze dagelijkse samenwerking worden nagekomen. Intern hebben bedrijven van de afgelopen vijftig jaar alles geautomatiseerd met onder meer erp-systemen, maar tussen bedrijven lijkt het nog alsof de tijd heeft stilgestaan. Het is een ruimte waar digitale disruptie nog niks heeft gedaan.
Teruggeschroefd
Vooral tot 2018 maakten sommige bedrijven snel stappen op het gebied van blockchaintechnologie, maar er zijn daarna ook perioden geweest dat de investeringen werden teruggeschroefd. De ontwikkeling van een nieuwe technologie als deze gaat in golven; je kunt het vergelijken met de ontwikkeling van ai, waar die cycli er al zijn sinds de jaren zeventig. Dat zie je nu bij blockchain gebeuren; we gaan van 'het is geweldig' naar 'het is helemaal niks' en weer naar 'het is geweldig'. Media-aandacht en beeldvorming daargelaten: we zien steeds meer geslaagde praktijkvoorbeelden. Een daarvan is Tex.tracer, een systeem dat leveringsketens rondom katoen volledig transparant maakt. Hiermee worden kledingmerken en consumenten geïnformeerd over de herkomst en duurzaamheid van kleding.
Niet alleen voor de textielketen, ook rondom rijst, water, bier en kunstmest ontstaat blockchaintechnologie die de samenwerking tussen bedrijven in deze ketens verbetert. Juist op dit moment blijkt daarvan de waarde, nu we wereldwijd te maken hebben met grote problemen zoals klimaatverandering, voedselschaarste en waterkwaliteit.
Grondstofketens
Projecten rondom grondstofketens zien we veel, maar ook in sectoren zoals de maakindustrie is veel vraag naar blockchaintoepassingen. Partijen sturen productiedata naar het systeem en blockchaintechnologie zorgt ervoor dat data onveranderlijk en verifieerbaar zijn. Zo worden ketenoverschrijdende operationele inzichten via dashboards gedeeld. De volgende stap draait erom die data te gebruiken voor het automatiseren van businesslogica en het vastleggen van afspraken in smart contracts in de blockchain.
Een kritiek die vaak voorbijkomt als het gaat om cryptocurrencies is: hoe duurzaam is dit eigenlijk? Cryptomunten die 'proof of work mining' gebruiken, hebben rekenbronnen nodig en dus elektriciteit. Maar de discussie daaromheen is behoorlijk eenzijdig. Banken gebruiken ook veel stroom om betaalsystemen in stand te houden. Los daarvan vinden sommige bedrijven het fijn dat enterprise-blockchainsystemen niet met proof of work werken, maar op basis van een algoritme dat nauwelijks energie verbruikt.
Uber
De cases die ik zie, geven mij vertrouwen dat de markt het begint te begrijpen. Maar we staan pas aan het begin van een volgende innovatiegolf waar deze technologie een nieuwe organisatievorm mogelijk maakt die wellicht concurreert met bestaande bedrijven. Denk aan een Uber zonder Uber, waarbij alleen nog een door de community gedreven app nodig is tussen de chauffeur en passagier.
Iets minder futuristisch is dat veel bedrijven al Digital Twins maken van hun assets; een digitale weergave van het fysieke object. Machinebouwers en de automotive industrie kunnen dankzij de Digital Twin technologie scenario's simuleren en zo de slijtage van onderdelen berekenen. Blockchain is hier interessant, omdat het mogelijk wordt om de eigenschappen en oorsprong van die materialen jarenlang gegarandeerd onveranderbaar vast te leggen ('tokenizen') in een paspoort. Dit materialenpaspoort geeft zekerheid over de gebruikshistorie en maakt vervolgens verhandelbaarheid van restmateriaal groter aan het eind van de levenscyclus.
Uiteindelijk verwacht ik dat we overal toepassingen gaan gebruiken met deze technologie zonder dat dit direct zichtbaar is. We praten straks niet meer over blockchain, net zoals we ook niet meer praten over tcp/ip, wat onder de motorkap van het internet zit.
Hoe dan ook, een internetprotocol waarmee voor het eerst digitale schaarste mogelijk wordt en die zekerheid geeft over de authenticiteit van informatie kent ontelbaar veel use-cases en is een blijvertje.
(Auteur Redmer Huizinga is lead business development digitale transformatie bij Fujitsu Nederland.)
Reacties
Wat ik me nog steeds afvraag ... hoe kun je met een digitaal token / paspoort borgen dat de hardware of materiaal niet veranderd is?
Immers, ik kan in het onderhoudsboekje van mijn auto wel schrijven dat ik de schokbrekers vervangen heb door nieuwe van hetzelfde merk, maar als ik er vervolgens huismerk schokbrekers inzet dan heb ik een mismatch, welke geen enkele blokchain kan detecteren lijkt me.
@PaVaKe
Die schokbrekers hebben allen unieke ID's, welke ook in het boekje worden geschreven.
Maar blockchain als oplossing voor alles, daar geloof ik ook niet in.
Het antwoord wordt gegeven door Frank, je maakt een (onlosmakelijke) koppeling tussen de administratie en het onderdeel. Of je dat met DLT doet of een boekje is de vraag welke om het vertrouwen gaat waarin controle de overtreffende trap is.
Die controle kan meerlaags, je kunt bijvoorbeeld nooit meer schokbrekers vervangen als dat je ingekocht hebt of je moet een systeem van hergebruik hebben. Wat betreft transparantie in de supply chain biedt een uniek ID en een open administratie van herkomst een mogelijkheid tot een circulaire economie. En hergebruik zou een configuratiemanager aan moeten spreken omdat de lifecycle van een auto niet per definitie om nieuwe schokbrekers van een speciaal merk vraagt.
Wellicht dat schokbrekers dan niet het beste voorbeeld is, maar niet alle onderdelen zullen een unieke ID hebben
Daarnaast is en blijft het dus handwerk, dus als ik opschrijf dat ik voor een bepaald onderdeel type A gebruikt heb, maar er type B (goedkoper) inzet dan voegt de blockchain niets meer toe
Een deel kan wellicht nog geverifieerd worden door extra controles maar de toegevoegde waarde van blockchain wordt wel heel dunnetjes zo.
Hoewel ik zeker niet uitsluit dat er nuttige toepassingen zijn voor DLT (Distrubuted Ledger Technology), bevestigt dit verhaal toch meer het karakter van blockchain als oplossing (van Fujitsu voor de markt) op zoek naar een probleem (bij een bestaande en liefst nieuwe klant), dan dat het kreten in dit artikel zoals "Uiteindelijk verwacht ik dat we overal toepassingen gaan gebruiken met deze technologie" en "we zien steeds meer geslaagde praktijkvoorbeelden" binnenkort of ook ooit echt gaat waarmaken.
Er wordt in het artikel maar naar 1 voorbeeld verwezen, het paradepaardje Tex.tracer, zie ook www.tex-tracer.com. Hoe schaalbaar hun oplossing is en hoe duurzaam, door van ieder T-shirt en spijkerbroek (met een gemiddelde levensduur van enkele jaren of zelfs maar beter uit te drukken in maanden) de complete productie en verkoop (maar waarschijnlijk niet de gebruikers-?) historie in de textielketen voor de eeuwigheid in de cloud vast te leggen en daar reken- en opslagcapaciteit (en dus ook energie en schaarse en deels niet-duurzaam geproduceerde) grondstoffen te laten consumeren, is nog maar de vraag. Dat de auteur dit aspect afdoet met kreten als "Banken gebruiken ook veel stroom" en dat "sommige bedrijven het fijn vinden" om in plaats van met proof-of-work om te werken met 'iets' dat veel minder energie gebruikt, komt bij mij niet echt overtuigend over. Ook vraag ik me af hoe Tex.tracer straks bijvoorbeeld gespoofde mobiele geo-locatie informatie die de AI op moment van invoeren nog niet kon detecteren gaat corrigeren in de blockchain.
Fujitsu brengt deze referentie-casus nadrukkelijk als voorbeeld van een door (verwachte en ook door het business model van startups als tex.tracer gepromote) duurzaamheid(s regelgeving en daarmee vooral op angst) gedreven innovatie, zie ook https://www.fujitsu-nieuws.nl/digitale-transformatie/duurzaamheid-als-katalysator-voor-innovatie/. Maar wie in de maatschappij uiteindelijk voor achteraf gebleken betrouwbaarheidsverbeterende of domweg te corrigeren 'transacties' in dat transparante en onveranderlijk vastgelegde en door het op veel plekken te laten draaien 'weerbare' system de rekening moet gaan betalen, is ook in "de volledige referentiebeschrijving van tex.tracer" (https://www.fujitsu.com/global/about/resources/case-studies/cs-2021may20-textile-tracker.html) niet terug te vinden.
Wat natuurlijk allemaal niet wil zeggen dat de producten en dienstverlening en deze 'Digital Innovation'-blog niet kunnen bijdragen aan een mentaliteitsverandering bij de consumenten van 'fast fashion' richting 'fair globalisation'. Ik hoop het wel.
Zoeken naar de NEE is een oplossingsstragie die het probleem vanuit het middel vergeet, ik zeg niet dat DLT heilig is maar dat het kansen biedt waarin oude oplossingen mogelijk tekort schieten. Graag dus even aandacht voor opmerking hierin over de circulaire economie want goedkoper is bij mijn weten geen kwaliteitsattribuut. Fabrieksnieuwe schokbrekers in een oude auto is een prima voorbeeld in het gebruikelijke denken aangaande zoiets als het onderhoud. De unieke ID's voor componenten maakt ze volgbaar in gehele levenscyclus, een zeer interessante optie als we serieus een circulaire economie op willen zetten. En dat dit niet werkt bij rijst, water en bier is me duidelijk maar ik zie wel kansen wat betreft kapitale goederen als het om zoiets als het configuratiemanagement gaat.
Ineens gaan zoeken naar een JA als je het zelf verkoopt, maakt het er allemaal niet geloofwaardiger op.
"Digitale disruptie" omdat "het kansen biedt waar oude technieken mogelijk tekort schieten"
Haha, mogelijk.
Wat een verkoopargument :-P