Wat nou, blockchain?

Blockchain, maar ook big data, internet of things, robotica en virtual reality hebben een grote invloed op de samenleving en dus op de overheid en zijn dienstverlening. Deze technologieën staan bij Ictu - de onafhankelijk adviseur van de overheid op het gebied van digitalisering - hoog op de agenda. Al in april 2016 publiceerden we een whitepaper over wat een ambtenaar moet snappen van blockchain, gevolgd door een meer doorwrochte verkenning in september 2016.

Duidelijk is dat gedistribueerde technologieën (zoals blockchain) katalysatoren zijn, die overheden dwingen de leefwereld vanuit andere perspectieven te bekijken en andere paradigma’s te hanteren. Deze technologieën dagen overheden uit alle bekende en vertrouwde (wettelijke) kaders, instituten en belangen van de gecreëerde systeemwereld opnieuw onder de loep te nemen. De overheid zal terug moeten naar de tekentafel. Terug naar de intentie van de overheid en haar rechtsstatelijke grondbeginselen.

Mede met het oog daarop lanceerde Ictu in april 2017 het Distributed Collaborative Information PLatform (Discipl). Dit platform gaat uit van samenwerking, delen en hergebruik van informatie. Discipl vervult verschillende functies. Het is een platform voor geautomatiseerde informatieservices voor en door de samenleving, en maakt verkenningen mogelijk van een nieuwe sociaaleconomische omgeving met innovatieve businessmodellen die allerlei soorten samenwerking ondersteunen. Het platform werkt toe naar een nieuwe generieke digitale infrastructuur (gdi) die klaar is voor de toekomst, en waarin realtime informatie wordt verwerkt, gedeeld en opgeslagen via een virtuele bron. Tot slot waarborgt Discipl privacy and security by design en biedt het handvatten voor de ingrijpende ethische vraagstukken die langzaam maar zeker dichtbij komen.

Self Sovereign Identity

De technologische ontwikkelingen gaan hard en veel nieuwe concepten en technieken volgen elkaar snel op. Desondanks staan de eerste ideeën, technieken en de basisbouwstenen stevig: het framework zal een distributed ledger-platform gebruiken en met meerdere technologieën kunnen werken, zoals Iota, Scuttlebot, Ethereum en Bitcoin. Discipl zal bovendien een basis vormen voor een self sovereign identity-oplossing. Met Discipl stopt het niet. Ictu is nu bezig met de volgende stap: het creëren van een open source-ecosysteem rondom Discipl. Overheidsorganisaties proberen op verschillende plekken kennis en ervaring op te doen met de dienstverlening en bedrijfsvoering van de toekomst. In het open source-ecosysteem willen we overheden helpen interbestuurlijk, als één overheid, te innoveren met een learn-do-share-omgeving en een netwerk van collectieve intelligentie.

Open source

In dit ecosysteem kunnen overheidsorganisaties samen de nieuwe, impactvolle ontwikkelingen en bepalende technologieën verkennen, sectoroverstijgende kennis opdoen, samen prototypen ontwikkelen en gebruikmaken van andermans kennis, prototype of leerervaring. Het ecosysteem bepaalt wat te verkennen en investeert in mensen, geld en/of tools. Als Ictu bieden we een (juridisch) veilige experimenteeromgeving, en verbinding met de markt en kennisinstituten waar deze nog ontbreekt. Samen ontwikkelen deelnemende partijen in het ecosysteem nieuwe methoden en technieken (proof of concept, kennisproducten, training et cetera) voor de overheid.

Gelukkig zien we al de nodige beweging op dit gebied. Er zijn al tal van open source-oplossingen binnen en voor de Nederlandse overheid en ook zijn er actieve stichtingen op dit terrein. Het is nu tijd voor een platform waar al deze deskundigheid, dit netwerk, de behoeften binnen de overheid en de bestaande softwarecode samenkomen. Waar zonder aanzien van persoon, belang of herkomst gezamenlijke kennisopbouw plaatsvindt op het gebied van innovatie binnen de overheid. Waar nieuwe oplossingen open gedeeld worden en hergebruik de standaard is.