Ook dit jaar wordt de Computable 100 voor een kwart bepaald door de financiële cijfers van de ict-bedrijven. Opvallend is dat de lijst bijzonder stabiel is en dat er niet veel meer bedrijven met negatieve cijfers zijn dan vorig jaar. 'Deze lijst is een brevet van vermogen voor de ict-sector'.
'Als er grote klappen vallen, zal dat volgend jaar gebeuren', zei Ramon Schuitevoerder, senior consultant bij Mazars Berenschot Corporate Finance in de Computable 100-uitgave van vorig jaar. Ook dit jaar verzamelde deze adviesorganisatie de financiële gegevens van een groot aantal in Nederland actieve ict-bedrijven. De 150 financieel krachtigste bedrijven werden geselecteerd voor het imago-onderzoek, dat voor de overige driekwart de uiteindelijke Computable bepaalt.
Die harde klappen zijn nauwelijks gevallen. Schuitevoerder nu: 'Ook al zijn er bedrijven die het minder goed doen dan vorig jaar, de ict-sector bewijst flexibel op de crisis te kunnen inspelen en stabiel te zijn.'
Businessmodel
Omdat de financiële cijfers van het afgelopen kalenderjaar worden gebruikt, was vorig jaar nog weinig te zeggen over de gevolgen van de financiële crisis. Die manifesteerde zich immers pas in het laatste kwartaal van 2008. Nu de jaarcijfers van 2009 zijn verwerkt, is pas goed de balans op te maken over de financiële crisis. Uit de nieuwe lijst met financieel krachtigste bedrijven blijkt dat de crisis de ict-sector niet zo hard heeft geraakt als menigeen vorig jaar voorspelde (zie het kader Berekening voor de exacte methode). Er zijn niet meer bedrijven dan vorig jaar met een negatieve financiële score. Uit de stabiliteit van de lijst blijkt bovendien dat de verhoudingen tussen de verschillende ondernemingen niet aan grote schommelingen onderhevig zijn.
'Stel dat we in 2001 en 2002 volgens dezelfde methode ict-bedrijven met elkaar hadden vergeleken, dan waren dat waarschijnlijk twee compleet verschillende lijsten geweest. De ict-sector heeft duidelijk geleerd van de fouten die in de tijd van de internet bubble gemaakt zijn en laat hiermee zien meer volwassen te zijn geworden. De stabiliteit in deze lijst is absoluut een brevet van vermogen.'
Volgens Ramon Schuitevoerder is de ict-sector flexibeler dan veel andere sectoren. 'Als de omzet onder druk staat, zijn deze bedrijven vaak beter in staat hun kostenpatroon aan te passen. Hun businessmodel is anders. Ze werken al veel op basis van detachering en met zzp'ers. Ter vergelijking: de industrie heeft vaak dure machineparken en is minder flexibel in zijn kosten. Een lijst van bouwbedrijven zou er ook een stuk minder rooskleurig en stabiel uitzien. De ict-branche ziet snel nieuwe kansen. Er is veel beweging en er is ook weer veel kapitaal voor nieuwe initiatieven.'
Koffiedik kijken
Wat valt, behalve de stabiliteit van de lijst, nog meer op als we de 100 financieel krachtigste ict-bedrijven in Nederland bekijken? Natuurlijk de nieuwe nummer 1. Accountview scoorde vorig jaar al goed (achtste plaats), maar dit jaar laat het Nederlandse bedrijf de nummer 1 van vorig jaar, Chipsoft, achter zich. Dit bedrijf staat dit jaar op de derde plaats, Samsung staat op 2. De aanvoerder van de Computable 100 (de totale lijst waarin alle drie de onderdelen zijn verwerkt), Google, staat dit jaar ook voor het eerst in de top 10 van financieel krachtigste bedrijven, op 9.
Kevin Driesen, collega-adviseur van Ramon Schuitevoerder noemt het opvallend dat het relatief kleine Nederlandse bedrijf Afas het dit jaar ook weer goed doet, al is de tweede plaats, waarop het bedrijf een abonnement leek te hebben, dit jaar ingeruild voor de achtste. 'Ook interessant is dat heel gespecialiseerde bedrijven, die vorig jaar nog buiten beeld waren dit jaar plotseling een grote inhaalslag maakten. Een mooi voorbeeld is de i3 Groep. Deze storage-specialist haalde vorig jaar de top 100 nog niet, maar is dit jaar een van de hoogste binnenkomers in de Computable 100 met een 57e plaats', aldus Driesen.
Zal de lijst volgend jaar net zo stabiel zijn als dit jaar, en welke bedrijven zullen dan bovenaan prijken? 'Het is altijd koffiedik kijken,' zegt Ramon Schuitevoerder. 'In het algemeen verwacht ik dat de bedrijven die het best inspelen op alle ontwikkelingen rond cloud computing hoge ogen blijven gooien. Het is overigens opvallend hoe spelers met een totaal verschillende benadering broederlijk naast elkaar staan. Neem de top 3 van de uiteindelijke Computable 100-lijst. Alle drie deze bedrijven zijn met cloud-diensten bezig, maar Google benadert het vanuit de internetkant, Microsoft vanuit software en Apple vanuit hardware.'
Berekening
De berekening van de financieel krachtigste bedrijven is gebaseerd op drie factoren. De winstgevendheid van een bedrijf (bedrijfsresultaat gedeeld door de omzet), de solvabiliteit (eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal) en de omzet per werknemer. Omdat de omzet per werknemer, in tegenstelling tot de andere twee factoren, geen percentage is, werd bij deze factor de score van een bedrijf gedeeld door de score van het bedrijf met de hoogste winst per werknemer. Dit getal werd met honderd vermenigvuldigd, zodat ook een percentage ontstond (het bedrijf met de hoogste winst per werknemer staat op 100 procent). De eindscore is een weging van deze drie factoren, waarbij de winstgevendheid 40 procent van de eindscore uitmaakt, evenals de solvabiliteit. De winst per werknemer bepaalt voor 20 procent de eindscore.
Een organisatie kan een negatieve eindscore behalen bij een negatieve winst (verlies). Ook de kredietwaardigheid van een bedrijf kan negatief zijn. Dit is het geval als een bedrijf na een aantal verliesjaren een negatief eigen vermogen krijgt. Van drie ict- bedrijven, Citrix, Bell Micro en EMC, waren geen financiële cijfers voor Nederland, de Benelux of Europa voorhanden. Deze bedrijven zijn wel opgenomen in het imago-onderzoek, maar niet in de lijst met financieel krachtigste bedrijven. Omdat een vergelijking met de andere ondernemingen onmogelijk is, ontbreken deze bedrijven in de eindlijst van de Computable 100.
Moeders en dochters
In de Computable 100-lijst ontbreken enkele bekende namen. Het gaat om dochters van ict-ondernemingen, die de cijfers van hun dochterbedrijf consolideren. In dat geval is alleen de holding opgenomen. Ondernemingen waarbij dit speelt zijn:
Capgemini – Sogeti
KPN – Getronics, Newtel Essence
Caesar – Garansys
IT Staffing – Info Motion, ABC Team, Bariton, Software Pool
als je Canon niet meeneemt als IT-bedrijf in de beoordeling van financieel krachtige IT bedrijven dan klopt het lijstje wel. Canon heeft geen schulden en besteedt alleen al aan R&D 9% van de omzet.