Sinds haar intrede ruim tien jaar geleden heeft de blockchaintechnologie een stormachtige groei doorgemaakt. Cryptocurrencies zoals de Bitcoin – die gebruik maken van blockchaintechnologie – werden een gigantische hype en blockchainpilots schoten als paddenstoelen uit de grond. Alleen al ministeries, gemeenten en uitvoeringsorganisaties hebben in Nederland meer dan 40 pilots met blockchain opgestart. Ook bij de respondenten is blockchain bekend, met meer dan 56% dat redelijk tot zeer goed bekend is met de technologie. Uiteindelijk verwacht menig expert dan ook een grote impact van de technologie. Desondanks blijft het vaak bij alleen een pilot en de blockchainprojecten die wel opgestart worden lopen vaak vast. De technologie kan nog niet altijd leveren wat verwacht wordt, standaarden ontbreken en de technologie wordt vaak niet goed begrepen.
Wat is blockchain?
Een blockchain is te vergelijken met een grootboek dat niet centraal, maar verspreid over alle deelnemers bewaard wordt. Zoals in een grootboek transacties worden vastgelegd in kolommen en rijen, legt blockchain transacties vast in gegevensblokken, waarin naast de transactiegegevens ook de beveiligingssleutel van het voorgaande blok staat. Omdat de sleutel van een blok onderdeel wordt van het volgende blok ontstaat een keten van blokken, namelijk een blockchain. Deze keten wordt verspreid in een peer-to-peer netwerk, wat betekent dat deelnemers zonder tussenkomst van derden met elkaar communiceren. In dit netwerk dragen de deelnemers zorg voor het valideren van transacties. Eenmaal vastgelegd zijn die gegevens (over het algemeen) onveranderlijk, dit is omdat iedereen in het netwerk complete informatie heeft en een verandering van gegevens zou dan opvallen. De versleuteling van gegevens gaat op basis van cryptografie, waarbij gebruik gemaakt wordt van lastig te ontcijferen codes. Daarnaast hebben deelnemers de gelegenheid om hun identiteit al dan niet te verbergen met pseudoniemen – een alias of schuilnaam. Zo kunnen alleen diegenen die de gebruiker kennen, deze ook herkennen in de keten. Denk bijvoorbeeld aan een (private) toepassing binnen een organisatie waarbij deelnemers herkenbaar zijn met hun medewerkersnummer. Tegelijkertijd biedt blockchain met deze anonimiteit een interessant platform voor de zwarte markt, die daar publiek maar anoniem haar gang kan gaan
Het potentieel van blockchain is bijvoorbeeld terug te zien in het notariswezen. Oorspronkelijk onderhoudt de notaris het overzicht van huiseigendom, maar met behulp van blockchaintechnologie kunnen huiseigenaren zelf hun onroerend goed direct en real-time beheren. Middels een op blockchain gebaseerd platform kunnen huiseigenaren het eigendom van onroerend goed overhandigen, waarbij de andere deelnemers van het platform valideren of die eigendomsoverdracht plaats kan vinden. .Hiermee maakt blockchain het niet meer nodig dat een notaris als derde partij die overdracht van eigendom controleert en begeleidt.
Trendontwikkeling
Met het lanceren van een nieuw protocol voor een cryptomunt genaamd Bitcoin werd het concept blockchain geïntroduceerd bij het grote publiek. In de afgelopen tien jaar is het bewustzijn rondom blockchaintechnologie sterk gegroeid. In de Verenigde Staten zijn investeringen in blockchain start-ups gegroeid van 93 miljoen tot 550 miljoen U.S. dollar in 2016. De verwachting is dat deze investeringen wereldwijd meer dan 23 miljard dollar gaan bedragen, zoals weergegeven in Figuur 1. Organisaties hebben uitgebreid geëxperimenteerd en daarmee een begrip van de technologie opgebouwd, inclusief de bijhorende implicaties. Experts verwachten dat organisaties de komende jaren gedreven door blockchaintechnologie zullen transformeren richting verdere integratie. Hierbij zullen ze ook meer focussen op beleid op privacy en datamanagement. De belangrijkste redenen voor deze organisaties om met blockchain te gaan werken zijn kostenreductie, traceerbaarheid en transparantie.