Azure Quantum, het verenigde open-cloud-ecosysteem voor innovatie op gebied van quantum computing, breidt zich verder uit. Microsoft gaat later dit jaar via de cloudtoegang bieden tot Pasqal Quantum Computers uit Frankrijk. Beide bedrijven hebben hiertoe een samenwerking aangekondigd.
De Franse startup Pasqal bouwt quantumcomputers van geordende neutrale atomen in 2d- en 3d-arrays. Het systeem wordt straks de eerste quantumprocessor met een neutrale atoom-architectuur die via Azure beschikbaar wordt. Dit zijn atomen met een gelijk aantal elektronen en protonen. Volgens Pasqal krijgen eindgebruikers daarmee mogelijkheden tot quantumberekeningen die andere typen quantumprocessors niet bieden.
De Franse techniek bestuurt neutrale atomen met een optisch ‘pincet’, waarbij laserlicht wordt gebruikt om full-stack-processors met hoge connectiviteit en schaalbaarheid te ontwikkelen. Deze verwerkingseenheden kunnen bij kamertemperatuur en met minder energie werken, ongeacht de software die wordt gebruikt. Pasqal claimt daardoor complexe problemen efficiënter te kunnen aanpakken dan klassieke computers.
Het is de bedoeling tegen eind 2023 een quantumprocessor van duizend qubit op de markt te brengen. Tot de klantenkring behoren Johnson & Johnson, LG, Airbus, BMW Group, EDF, Thales, MBDA en Credit Agricole CIB.
Aan de weg
Microsoft timmert op dit gebied behoorlijk aan de weg. Vorige week meldde ‘s werelds grootste softwarebedrijf een mijlpaal te hebben bereikt bij de ontwikkeling van schaalbare topologische qubits, ook wel majorana’s genaamd. Het Quantum Materials Lab in Lyngby (bij Kopenhagen) denkt het pad naar schaalbare quantum computing te hebben gevonden. Deense onderzoekers zeggen de majorana-nulmodus in het echt te hebben gezien. Wetenschappelijk is het bewijs hiervan thans geleverd.
Technisch zijn er nog wel wat barrières te doorbreken, zij het dat de grootste horde voor het produceren van een uniek type qubit is genomen. De Deense techniek wordt in ieder geval de basis voor Microsoft’s benadering van het bouwen van een quantumcomputer. Die computer is naar verwachting stabieler dan machines die zijn gebouwd met andere soorten bekende qubits. Volgens Microsoft biedt deze techniek de beste perspectieven als het gaat om schaalbaarheid.
Kouwenhoven
De keuze voor de veelbelovende Deense techniek heeft geleid tot het vertrek van quantumfysicus prof. Leo Kouwenhoven die sinds 2016 bij Microsoft werkte aan de ontwikkeling van majorana’s. Microsoft heeft dat de vorige week bevestigd. In 2012 dacht Kouwenhoven deze bouwsteen voor een topologische qubit te hebben waargenomen, maar begin vorig jaar bleek het bewijs hiervan te rammelen. Een publicatie hierover in het gezaghebbende blad Nature moest worden herroepen. Kouwenhovens reputatie kreeg een knauw, waarna onlangs bleek dat Microsoft zijn contract had opgezegd. Onzeker is of Kouwenhoven terugkeert naar de TU Delft.
Het besluit van Microsoft om de ‘Deense lijn’ te volgen is een tegenvaller voor QuTech, het onderzoekscentrum voor kwantumtechnologie van de TU Delft en TNO. Het majorana-deeltje vormt de basis van een van de vier onderzoekslijnen waarlangs QuTech de ontwikkeling van een kwantumcomputer nastreeft. De drie andere bouwstenen voor de kwantumcomputer die daar worden onderzocht, zijn gebaseerd op supergeleiders, halfgeleiders en diamant.
De affaire rond Kouwenhoven is nog niet afgerond. Begin februari kwam bij de TU Delft een interne rapportage uit die mogelijke onregelmatigheden bij de verwerking van data bevestigt. De Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van de TU Delft buigt zich daar nu over.
